Döviz kuru rejimleri ve Türkiye`de uygulanan döviz kuru rejimlerinin ekonomik büyümeye etkisi

Abstract

Döviz kuru rejim tercihi uluslararası ekonominin devam eden tartışma konusudur. Sürdürülemez döviz kuru rejimlerinin 1990'lı yıllardaki ekonomik kriz serisinin (Meksika, Güney Doğu Asya, Rusya, Brezilya, Türkiye ve Arjantin) en büyük sebeplerinden biri olarak kabul edilmesi, bu tartışmanın tekrar başlamasına ve güncelliğini korumasına neden olmuştur. Sonuç olarak; farklı döviz kuru rejimlerinin karşılaştırmalı avantajları ve dezavantajları, politika uygulayıcılar ve akademisyenler tarafından tartışılan temel öncelikli sorunlardan biri haline gelmiştir.Bu tartışmadaki önemli bir konu ise döviz kuru rejim niteliğinin ekonomik büyümeyi etkileyip etkilemediğidir. Teorik literatür, kur rejimi tercihinin farklı makro ekonomik finansal değişkenler üzerindeki etkisini inceleyerek bir ekonomi için uygun döviz kuru rejimini saptama girişiminde bulunmuş olmasına rağmen, belirgin bir sonuç ortaya koyamamıştır. Ekonomi teorisinin, hangi döviz kuru rejim modelinin ekonomik büyümeyi teşvik etmek adına daha uygun olduğunu açık bir şekilde belirleyememesinden dolayı bir ülkenin döviz kuru rejimi ve ekonomik büyümesi arasında ampirik bir ilişkinin varlığına dikkate değer bir önem gösterilmiştir.Bu çalışmada ?hangi kur rejiminin daha yüksek reel gelir artış oranı ile ilişkili olduğu konusu?, 1988 sonrası için Türkiye'de benimsenen döviz kuru rejimlerinin fiili olarak sınıflandırılmasına bağlı kalınarak araştırılmıştır. Türkiye'de 1988?2007 periyodu için döviz kuru rejim tercihinin büyüme süreci ve performansı üzerinde gerçekleşen etkisinin En Küçük Kareler Yöntemi (OLS) çerçevesinde Çoklu Regresyon Modeli ve makro verilerin kullanılarak incelendiği bu çalışmada, 2001 sonrası için uygulanan serbest dalgalı kur rejimi ile ekonomik büyüme performansı arasında doğrudan bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Regresyondan sağlanan bulgular, serbest dalgalı kur rejiminin ekonomik büyümeye olumlu açıdan ve doğrudan bir etkide bulunduğunu, fakat bu etkinin çok büyük bir öneme sahip olmadığını sergilemektedir. Analiz, özellikle; Türkiye'de ekonomik büyüme açısından, yönetimli dalgalı ve sürüne parite düzenlemelerine göre serbest dalgalı kur rejimi altında daha iyi performans sağlandığını göstermektedir.

The choice of exchange rate regime has been a subject of ongoing debate in international economics. The relative advantages and disadvantages of different exchange rate regimes ise one of the basic priority issues being discussed by policy-makers and academics.An İmportant question in this debate is whether the nature of exchange rate regime influences economic growth. Even though the theoretical literature has attempted to identify the most appropriate exchange rate regime for an economy by examining the effect of regimes choice on various macroeconomic and financial variables, it has not been be able to provide an unambigious conclusion. Because of the economic theory does not clearly identify which kind of exchange rate regime would be more likely to foster economic growth, considerable attention is devoted to the question whether there is an empirical relationship between a country?s exchange rate regime and economic growth.In this study, the question of ?which exchange rate regime is correlated with higher growht rates of real income? is investigated by depending on a de facto classification of exchage rate regimes adopted in Turkey since 1987. In this study which was investigated the ex post impact of exchange rate regimes choices on the growth process and performance for the 1988-2007 period in Turkey by employing Multiple Regression Model within the framework of Least Squares (OLS) Method and macro-data, reached the conclusion that a significant association between freely floating exchange rate regime which put into practice post 2001 and economic growth performance. The evidences which obtained from the regression exhibit that free floating exchange rate regime have an influence positively and directly upon economic growth, but this effect isn?t critically important. In particular, the analysis reveals that Turkey has performed better, in terms of growth rate, under flexible regime according to managed float and crawling pegs arrangements.