Mirze Kazımbey`in tarihi siyasi görüşleri

Abstract

XIX yüzyılda Azerbaycan düşünce tarihindeki yenilikleri ile önemli değişikliklere imza atan ünlü şarkiyatçılardan biri de Mirze Kazımbey olmuştur.Mirze Kazımbey'in Tarihi Görüşleri isimli bu çalışma giriş,üç bölüm,on üç paragraf ve kaynakçadan oluşmaktadır.Girişte konunun güncelliği,hedefleri ve sorumluluğu araştırılmakta;bilimsel katkısı ve araştırmada kullanılan yöntemler anlatılmaktadır.Birinci bölüm Mirze Kazımbey Hakkındakı Çalışmalar adlanır.Bu bölümde, Rus ? Sovyet, Azeri ve Avrupalı düşünürlerin Mirze Kazımbey'le ilgili araştırmalarından bahs etmeye çalışılmıştır.İkinci bölüm Mirze Kazımbey'in Dünya Görüşünün Oluşumu adlanır.Bu bölümde Mirze Kazımbey'in Şark tarihi,Şark edebiyatı ve felsefesi hakkındaki araştırmaları ve düşüncelerinin oluşumuna Yunan ve Klasik Alman felsefesinin etkileri yorumlanmaya çalışılmıştır.Aynı zamanda döneminin Rusyalı,Avrupalı ve Azerbaycanlı bilim insanlarıyla ilişkisine değinilmiştir.Üçüncü bölüm Mirze Kazımbey'in Tarih Bilimi Alanındaki Yenilikleri adlanır.Bu bölümde Mirze Kazımbey'in tarihi eserlerin araştırlması ve yayımlanmasındaki katkılarından ve Rus tarihçilik anlayışının geliştirilmesinde oynadığı rol anlatılmaya çalışılmıştır.Aynı zamanda İslam tarihi üzerine bilimsel araştırmalarına ve dönemin siyasi hareketleri hakkındaki görüşleri analiz edilmeye çalışılmıştır.Sonuç olarak Mirze Kazımbey'in şarkiyatçılığın gelişmesindeki rolü, konunun halen de güncelliğini yitirmediği ve eserlerinin, özellikle şarkiyatçılar için halen de önemli bir kaynak olma niteliğini koruduğu belirtilmiştir.

?The foundation of historical and political views of Mirza Kazimbay?, who is one of the outstanding personalities who had left great signs in our cultural history in the XIX century, is being investigated as an independent theme for the first time in Azerbaijan historiography.The work consists of an introduction, three parts, thirteen paragraphs and a list of the used literature.In the introduction the actuality of theme, the aims and duties of the investigation, the work?s scientific innovation, its practical importance, and the methods used in the investigation, the sources of the investigation are spoken about and the structure of thesis is founded.The first part is called ?The researches about Mirza Kazimbay?. In this part is spoken about the researches of Russian, Azeri and European writers are given over to Mirza Kazimbay.The second part is called ?The foundation of Mirza Kazimbay?s scientific outlook?. In this part Mirza Kazimbay?s thoughts about the Eastern history, the Eastern literature and philosophy were commented, the scientist?s attitude towards the antique and the classical German philosophy is shown. In this part Mirza Kazimbay?s relation with eminent scientists of Russia and the Europe was also shown, his life and activity was spoken about.The third part is called?The innovations brought by Mirza Kazimbay to the science of history ?. In this part Mirza Kazimbay?s works written from the historical view are grouped and his role in the edition of the historical monuments is spoken about, his investigations relating to the history of Islam are talked and scientist?s thoughts about the political movements are commented by analyzing his works.In the result part of the work the conclusions made from the different investigations were presented, the directions in the aspect of his new investigation were determined.In the work archives and sources, and also works in the form of manuscript were used.