Arşivcilik hizmetlerinde profesyonelleşme süreci ve Türkiye

Abstract

Arşivciler belgeleri tanımlayıp korurlar ve bir milletin hafızası olan belgeleri kullanıma sunulacak hale getiriler. Böylelikle onlar araştırmacılar, araştırma araçları ve arşiv materyalleri arasında aracı olmaktadırlar.Arşivler sadece bünyelerinde çeşitli belgeleri bulundurdukları için değil, bununla birlikte kurumların faaliyetleri sırasında ürettikleri belgeleri belirli bir düzen ve sistem içerisinde ele alıp işledikleri, tekrar kullanıma hazır tuttukları için önemleri kabul edilen, bünyelerinde bulıundukları kurumlar tarafından şekillendirilen ve bu kurumların da gelişme ve değişmelerinde rol oynayan birimlerdir. Tez içerinde bu süreç arşivcilik mesleğinin profesyonelleşme süreci bağlamında tanımlanılmaya çalışılmış. Yazının başlangıcı ile ortaya çıkan mesleğin binlerce yıldır geçirmiş olduğu değişimle birlikte özellikle dünyada ve ülkemizede ortaya koyduğu profesyonelleşme çabası gözler önüne serilmiştirArşiv hizmetlerinin çok eskilere uzanan bir geçmişi vardır. Eski Grek ve Roma'da arşivler oluşturulmuş, saray ve tapınaklarda korunmuşlardır. Türk idare ve kültür hayatında da Orta Asya Türklüğüne kadar uzanan arşivler, Osmanlılarda bir devlet örfü olarak daha ilk devirlerden itibaren vardı. Bu süreç sahanın şartlarına uygun şekilde Türkiye Cumhuriyeti'nde de devam etmiştir.XIX. yy'lın başlarındaki sosyo-ekonomik değişiklikler arşivciliği tarihçilikten ve kütüphanecilikten de ayrı bağımsız bir bilim haline getirmiştir. Özellikle iletişim ve bilgisayar alanındaki değişme ve gelişmeler, bilgi ve belge toplatıp bunların kullanımını sağlayan arşivciliği büyük ölçüde etkilemiştir. Mesleklergenel olarak eğitim, teorik ve pratik bilgi, hizmet, çalışmada göreli otonomi ve bağımsızlık , problemlerle karşılaşıldığında bağımsız yargı stratejileri ve etik kodlar.ile karakterize edilirler. Arşiv hizmetlerinin tarih boyunca kabul edilen önemine rağmen profesyonelleşme koşullarını yerine getirip profesyonelleşmesi ve bu uzun geçmişiyle özerk bir bilim haline gelmesi oldukça yeni bir tartışma alanıdır ve tartışma halihazırda sürmektedir.

Professional archivists, through a combination of education and experience, are qualified to identify, manage, preserve, and make available records with enduring value for documentation, research, and other purposes.They are employed in businesses, governments, universities, historical societies, libraries, museums, and other institutions that create and wish to maintain important records of their own, or that collect and maintain records for research use.Profession is characterized by such things as high educational requirements, a solid body of theoretical and practical knowledge, service orientation and dedication, relative autonomy and independence in work, independent judgment, strategies for meeting complex issues, and a code of ethics.Following remarks of the thesis begins with a historical retrospective giving a short description and analysis of the stages of development of archival science since the 16th century. It centers on the emancipation of theoretical and applied archival science to an independent discipline of arts regarding research and doctrine during the last 50 years. It investigates the aims of cognition, objects (contents and methodical structure), methods and results of research conducted up to now, then the channels of scientific communication and doctrine together with its historical roots and development in chronological basis. Furthermore in treats the importance of interdisciplinary orientation, the reciprocal effects of archival science and the description of the profession as well as the relationship between regional and global elements in theoretical and applied archival science and archival profession. By the further worldwide developments of archival science in technological media, communication techniques, business structures and professional ethics . In the last chapters of the thesis, in comparison with the worldwide case of archival science, historical roots, current situation, professional understanding and expected developments of archival science in Turkey have been presented.