Avrupa Birliği ve Türkiye`de serbest bölgelerin vergilendirilmesi

Abstract

Serbest Bölgeler, özellikle ihracata dayalı kalkınma stratejisini tercih eden ülkeler tarafından ihracatı arttırmanın en önemli araçlarından birisi olarak görülmüştür. Serbest bölge uygulaması ile amaçlananlar; kalkınmaya uygun ortamı yaratmak, geleceğin sektörlerini seçip, teşvikleri onlara odaklamak, yani yatırımları gerçekleştirecek yabancı sermaye ile teknolojiyi ülkeye çekip, ülkenin dünya ekonomisinde söz sahibi olmasını sağlamaktır.Bu çalışma ile; Türkiye'de 1987 yılından bu yana çeşitli teşvik uygulamalarından yararlanmak suretiyle faaliyette bulunan Serbest Bölgelerin; mevcut durumu, ekonomiye katkıları ve özellikle vergisel teşvikleri incelenmiş, beklenen hedeflerin ne derece gerçekleştiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Türkiye'de daha önce uygulanmakta olan Serbest Bölge rejimi ile mükelleflere süresiz ve sınırsız vergisel teşvikler sağlanmıştır. Bu nedenle, vergi istisna ve muaflıklarının daraltılması yönünde atılan adımlardan biri de Serbest Bölgelerde uygulanmakta olan vergileme rejiminde yapılmıştır.Serbest Bölgelerden; iyi bir planlama, etkili yönetim ve denetim ile daha fazla yararlanılması, böylece gelecekte görülmesi muhtemel olumsuzlukların en aza indirilmesi mümkündür. Avrupa Birliği ülkelerinde yer alan mevcut düzenlemelerin de iyi irdelenmesi ile birlikte Serbest Bölge uygulamalarının Türkiye'nin kalkınma politikalarına olumlu yönde etkilerini göstermesi de sağlanabilecektir.Öte yandan; Serbest Bölgelerin ekonomiye olan önemli katkılarının kalkınma çabası içerisindeki Türkiye'nin bu çabasını destekleyecek yararları olacağı da muhakkaktır.Anahtar Kelimeler: Serbest Bölge, Avrupa Birliği, Vergileme.

Free Zones are treated as one of the most important vehicle for increasing the exports in the countries which have chosen export development strategies. The goals of free zones implementations are, to establish an environment suitable for development, to choose future sectors and apply incentives for it, in other words, attracting the foreign capital and technology to the country and make the country accountable and capable of making decisions in the world economy.This study is made to specify the current situations of free zones areas which was established in order to benefit economic incentives since 1987 and to determine its financial contribution to economy and what length of economical advantage realized compared to what is expected from this establishment. In the early years of ?free zone? practices in Turkey, unlimited period of maximum tax incentives applied to all taxpayers who operate business in this specified areas. Recent applications of straightening tax exemptions and tax exclusions as a whole in tax laws also effected ?free zones? tax incentives regime.It is expected to minimize unsuccessful applications of ?free zone? operations with careful planning, effective management and control. It is provided to show positive effect of European Union applications to development policy of Turkey with examination of supply arrangement in European Union countries.It is certain that successful applications of ?free zone? operations would support Turkey?s effort towards economic development.Key Words: Free Zone, European Union, Taxation.