İtilaf Devletlerinin İstanbul`da işgal yönetimi

Abstract

I. Dünya Savaşının ardından imzalan Mondros Ateşkes Antlaşması sadece Çanakkale ve Boğaziçi'nde bulunan tahkimatların işgaline izin veriyordu. Fakat büyük bir müttefik donanması gelerek Osmanlının başkentini işgal etmiştiİtilaf Devletlerini temsilen Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzalayan Amiral Calthorpe İngiliz Hükümeti tarafından İstanbul'a ilk Yüksek Komiser olarak tayin edilmişti. Bundan sonra Fransız Hükümeti Amet'i İtalyan Hükümeti de Sforza'yı Yüksek Komiser olarak atamıştı.İtilaf Devletleri Osmanlı Devleti'ni esaret altına almayı amaçlamışlardı. İtilaf Devletleri Yüksek Komiserler haftalık toplantılar yaparak idari kararlar almış, özel işlevi olan kontrol komisyonları tesis etmiş, aldıkları kararları Osmanlı Hükümeti'ne dikte etmişlerdi. Böylece İtilaf Devletleri Osmanlı Devleti'nin başkentinde idari bir mekanizma kurmayı başarmışlardı.Bu çalışma İtilaf Devletleri tarafından işgal İstanbul'unda kurulan idari mekanizmanın işleyişi ve teferruatı hakkında sağlam verilere ulaştığı zaman amacına ulaşmış olacaktır. Çalışma esnasında İngiliz, Türk Arşiv belgelerinden, Yüksek Komiserlerin düzenledikleri toplantı tutanaklarından yerli ve yabancı çok sayıda eserden istifade edilmiş, elde edilen verilen karşılaştırılmasıyla işgal idaresi çözümlenmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: İstanbul, İtilaf Devletleri, Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı Devleti, İngiliz Yüksek Komiserliği, Fransız Yüksek Komiserliği, İtalyan Yüksek Komiserliği.

The Mondros Armistice which signed after World War I just allow to occupy the Straits forts by the allied. But a large Allied Fleet went to İstanbul and occupied the capital of the Ottoman Empire.Admiral Calthorpe, who signed the armistice in the name of Allied, was appointed as first High Commissioner by British Government. After that French Government appointed Amet and İtalian Government Sforza as their High Commissioners.Allied Governments had aimed Ottoman Empire to get under their Domination. They thought that Ottoman Empire deserved punishment because of her performance and task in World War I. The High Commissioners meet every week to establish some control comittees that have special duty, taking administritive decisions and notified this decisions to Ottoman Government. The High Commissioners succed to create an administrative mechanism in Ottoman Capital.Key Words: İstanbul, Allied, Mondros Armistice, The Ottoman Empire, British High Commission, French High Commission, İtalian High Commission.