Rorschach Oral Bağımlılık ölçeğinin geçerlilik çalışması

Abstract

Ülkemizde projektif değerlendirme yöntemlerinin önemi bilinmekle birlikte kişilerarası ilişkilerdeki bağımlılık düzeyini ölçen herhangi bir projektif ölçeğin olmayışı önemli bir eksiktir. Bu nedenlerden dolayı Masling, Rabie ve Blondhaim'ın geliştirdiği Bornstein'ın geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasını yaptığı bireylerin rahatlık ve yardım arayışının yoğunluğunun, kişiler arasındaki ilişkideki hassasiyet ve güvenli olmayan bağlanma stilleriyle psikoterapideki zorlanmaların, yeme bozukluklarının ve psikiyatrik tedaviyi sonlandırırken gelişen davranış problemlerinin sıklığı ile ilişkili olan kişilerarası ilişkilerdeki bağımlılık düzeyini derecelendiren Rorschach Oral Bağımlılık (ROB) ölçeğinin Türk toplumu için geçerlilik (yakınsak-ayırdedici-ıraksak) çalışması yapılmıştır.Bu amaç doğrultusunda ilk önce, Rorschach Oral Bağımlılık ölçeğinin çevirisi yapılmıştır. Ölçeğin geçerlilik çalışması kapsamında yapı geçerliliği incelenmiştir. Türkiye'de özerk benlik ve kişiler arası ilişkilerdeki bağımlılık ile ilgili kullanılan ve Kağıtçıbaşı tarafından geliştirilen Özerk-ilişkisel benlik ölçeğinin yanı sıra Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanterinden geliştirilen Bağımlılık ve Bağımlı Kişilik Bozukluğu ölçekleri kullanılmıştır.Araştırmanın örneklemi 20 ila 61 yaşları arasında değişen, 48 kadın ve 33 erkek olmak üzere toplam 81 kişiden oluşmaktadır. Katılımcıların demografik bilgileri alındıktan sonra ölçek ve test uygulamalarına geçilmiştir.Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması için SPSS 15.0 for Windows'dan yararlanılmıştır. Kullanılan istatistiksel tekniklerPearson moment korelasyon analizi, bağımsız grup t-testi, eşleştirilmiş örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA)'dir.Bağımlılık ve kişiler arası ilişkilerdeki özerk-ilişkisel olma durumlarını inceleyen ölçek ve testlerle Rorschach Oral Bağımlılık ölçeği arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır.Rorschach Oral Bağımlılık ölçeğinden elde edilen puanlar sosyodemografik (cinsiyet, yaş, eğitim durumu, medeni durum) verilerden etkilenmeyerek değişmemiştir.Ölçeğin kategorilerinin benzeşmediği ve iç tutarlığının düşük olduğu saptanmıştır. Homojen olmayan kategorilerden oluşturulan alt gruplara (oral algı ve ilişkisel bağımlı algı) verilen yanıt sayılarının farklılaştığı ancak aralarında bir ilişki olmadığı saptanmıştır.Sonuç olarak, Rorschach Oral Bağımlılık ölçeğinin, Türkiye'de bağımlılık ile ilgili çalışmalarda kullanılan diğer ölçekler gibi yapı geçerliliğinin yeterli düzeyde olduğu ancak iç tutarlılığının orijinal ölçek çalışmalarıyla paralel olarak düşük olduğu saptanmıştır.

Although realizing the importance of projective evaluation methods the lack of any projective scale, which evaluates the degree of dependency in interpersonal relationship, is important. Therefore the Turkish validity (convergent-discriminant-convergent) of Rorschach Oral Dependency Scale, which was developed by Masling, Rabie and Blondhaim and was conducted the reliability and validity study by Bornstein; was made. This scale grades the level of interpersonal dependency in relation with the intensity of seeking comfort and assistance, the unsecure attachment style, vulnerability in interpersonal relationships, difficulties in psychotherapy, eating disorders, and the behavioral problems in the termination phase of the treatment.In accordance with this aim, firstly the Turkish translation of Rorschach Oral Dependency Scale was made. Within the scope of validity study of the scale construct was investigated. in addition to the Dependency and Dependent Personality Disorder Scales, which was developed from Minnesota Multiple Personality Inventory; the Autonomous-Related self scale, that was developed by Kağıtçıbaşı and is frequently used in Turkey about autonomous self and interpersonal dependency related studies was used.The population of this study consists of 48 female and 33 male participants, whose ages range from 20 to 61. After collecting the demographic information of participants, the application of scales and tests was conducted.In analyzing and interpreting of the data SPSS 15.0 for Windows was used. Pearson Moment correlation analysis, independent t-test, paired sample t-test and one way analysis of variance (ANOVA) was applied as statistical techniques.The results indicate a statistically significant relation between the scales and tests which evaluate the dependency and the autonomous-relatedness in interpersonal relationships and Rorschach Oral Dependency Scale.The Rorschach Oral Dependency Scale scores did not varied in terms of socio-demographic characteristics (i.e. gender, age, education, marital status). The results suggest a difference in terms of the categorization of the scale and low levels of in-consistency. It was found a difference in terms of the response numbers to the sub-groups which were consisted of non-homogeneous categories, but there was not relationship between them.Consequently, the construct of the Rorschach Oral Dependency Scale was found enough as the other scales that are used in Turkey about dependency related studies. On the other hand the in-consistency was found low in parallel with the original scale studies.