Korumacı iktisat politikalarının kalkınma sürecindeki etkileri ve Türkiye çözümlemesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı bugünün kalkınmış ülkelerinin azgelişmiş veya gelişmekte olan ülkelere sunduğu kalkınma reçetelerinin geçerliliğinin sorgulanmasıdır. Çalışmada günümüzün kalkınmış ülkelerinin azgelişmiş veya gelişmekte olan ülkelere sundukları kalkınma reçetelerinin aksine, kalkınma süreçlerinin başlangıcında ve sonraki aşamalarında uyguladıkları korumacı ve müdahaleci iktisat politikaları ortaya konulmaya çalışılmıştır.Çalışmanın birinci bölümünde başlıca sanayileşme stratejilerinin teorik çerçevesi genel olarak ortaya konulmuştur. İkinci bölümde, bugünün kalkınmış ülkelerinin kalkınma sürecinin ilk ve sonraki aşamalarında uyguladıkları korumacı iktisat politikaları üzerinde durulmuştur. Bu bölümde günümüzün kalkınmış ülkelerinden sanayileşmenin öncüsü veya günümüzde önde gelen ülkeler olarak nitelendirilebilecek 5 örnek ülke üzerinde durulmuştur: İngiltere, ABD, Almanya, Fransa ve Japonya.Üçüncü Bölümde ise 1923'ten itibaren Türkiye'de uygulanan iktisat politikaları, uygulamaya konulan sanayileşme stratejileri bağlamında ele alınmıştır. Türkiye'de uygulanan sanayileşme stratejileri temel olarak üç dönemde incelenmiştir: Esas itibariyle ikameci sanayileşme stratejisi olarak nitelendirebileceğimiz iktisat politikalarının uygulandığı, Cumhuriyet'in kuruluşundan 1960 yılına kadar olan dönem, gerçek anlamda ithal ikameci sanayileşme stratejisinin uygulandığı 1960-1980 dönemi ve ihracata dayalı sanayileşme stratejisinin uygulandığı 1980 sonrası dönem.

Aim of this study is to examine the validity of development prescriptions that been offered to underdeveloped or developing countries by the developed countries. On the contrary to development prescriptions offered to underdeveloped and developing countries, the protectionist and interventionist economy policies that they applied in the beginning and subsequent stages are theorised in this study.In the first part of study, theoretical frameworks of main industrial strategies are set forth. In the second part, the protectionist economy policies that developed countries applied in the beginning and subsequent stages are emphasized. In this section 5 major countries which could be characterised as frontiers of industrialization or leading developed countries of our modern day: England, U.S.A, France, Germany and Japan.In third part, economy policies that have been applied in Turkey since 1923 are discussed in the context of industrialization strategies that are implemented. Industrialization strategies applied in Turkey are examined in three main periods. The period from establishment of Republic till 1960 in which economy polices that mainly can be identified as substitution industrialization strategy, the period between 1960 to 1980 which import substitution for industrialization is applied in real terms and the period after 1980 which industrialization strategy for export substitution is applied.