Üniversite öğrencilerinin empati becerileri, kişilik özellikleri ve anneden algıladıkları çocuk yetiştirme stilleri ile ahlaki muhakeme düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerilerinin annelerinden algıladıkları kabul ve kontrol ile ahlakimuhakeme düzeyleri arasındaki ilişkide, empati becerilerinin aracı ve biçimlendirici; kişilik özelliklerinin biçimlendirici etkisini incelemektir. Ayrıca, üniversite öğrencilerinin empati becerilerinin ve ahlaki muhakeme düzeylerinin, cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Bu amaçla, yaş ortalamaları 20.1 olan 531 üniversite öğrencisine, ?Değerlerin Belirlenmesi Testi, ?Çocuk Yetiştirme Stilleri Ölçeği?, ?Kişiler Arası Tepkisellik İndeksi? ve ?Beş Faktör Kişilik Özellikleri Ölçeği? uygulanmıştır.Araştırmanın bulgularına göre, empati becerileri ve ahlaki muhakeme düzeylerinin, üniversite öğrencilerinin cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. Ayrıca, anneden algılanan kabul ve kontrol ile ahlaki muhakeme düzeyi arasındaki ilişkide, empati becerilerinin aracı bir etkisi olmadığı saptanmıştır. Buna ek olarak, anneden algılanan kabul ve kontrol ile ahlaki muhakeme düzeyi arasındaki ilişkide empati becerilerinin biçimlendirici etkisine bakıldığında, empatinin üç alt boyutunun bir arada bu ilişkiye biçimlendirici etkide bulunmadığı, ancak; empatinin kişisel sıkıntı alt boyutunun, bu ilişkide biçimlendirici etkisinin olduğu görülmüştür. Düşük kişisel sıkıntıya sahip üniversite öğrencilerinin anneden algıladıkları kabul yükseldikçe, ahlaki muhakemenin kişisel kazanç ve normların korunması şemalarını kullanımı da yükselmektedir. Ancak yüksek kişisel sıkıntıya sahip olan üniversite öğrencilerinde, anneden algılanan kabul yükseldikçe, kişisel kazanç ve normların korunması şemalarının kullanımında herhangi bir artış ortaya çıkmamaktadır. Bu bulgulara ek olarak, üniversite öğrencilerinin annelerinden algıladıkları kabul ve kontrol ile ahlaki muhakeme düzeyleri arasındaki ilişkide kişilik özelliklerinin biçimlendirici bir etkisinin olmadığı bulunmuştur.Araştırmanın bulguları literatürdeki çalışmaların bulguları karşılaştırılarak tartışılmıştır.

The first purpose of the present study was to examine the effects of mediating and moderating role of empathy; moderating role of personality traits in relations between perceived child rearing styles and the level of moral reasoning. Furthermore, empathy and the level of moral reasoning were examined based on gender. The sample included 531 university students whose avarage of age is 20.1 and they completed ?Defining Issues Test?, ?Child Rearing Styles Scale?, ?Interpersonal Reactivity Index? and ?Five Factor Personality Traits Scale?.According to the findings of the research, it has been observed that empathy and the level of moral reasoning of university students do not differ significantly due to gender difference. Also, it has been found that empathy do not play a mediating role in relations between perceived acceptance and perceived control and the level of moral reasoning. When the moderating effect of empathy is looked into, it has been seen that the perceived acceptance and control and three sub empathy dimension altogether do not have a significant effect on moral reasoning. As the university students who have low personal distress, have more perceived acceptance from their mothers, the usage of personal interest and maintaining norm schemes of moral reasoning is increased. However, in the university students who have high personal distress, as the perceived acceptance from the mothers increase, there is no increased usage of personal interest and maintaining norm schemes seen. However, it has been concluded that, in correlation between the perceived acceptance and moral reasoning's personality interest and maintaining norms scheme, empathy's personal stress sub dimension has a moderating effect on this relation. In addition, it has been concluded that personality traits do not have a moderating role in the same relationship.And also the study of findings were compared with the early studies in the literature.