Sıçan pankreasında çeşitli insulinotropik faktörlere karşı hormon salgı cevapları ve bunun morfolojik karşılaştırılması

Abstract

- 26 - ÖZET 1- Bu tez çalışmasında, izole sıçan pankreas perfüzyonunda, çeşitli insülinotropik maddelerin etkilerini fonksiyonel ve morfolojik olarak incelemek amacıyla her grupta 10 ar olmak üzere, toplam 30 adet Wistar albino erişkin erkek sıçan kullanıldı. 2- Deney materyali üç ayrı gruptan oluştu: a) Birinci grupta perfüzyon ortamına % 200 mg B-glikoz eklendi. Bu grup diğerleri için kontrol niteliğinde kabul edildi. b) İkinci grupta izole pankreaslar, ortalama % 60 mg D-glikozla birlikte 16.6 mMol L-Leucine (Merck) ilave edilmiş buffer'la perfüze edildi. Böylelikle fizyolojik sınıra. yakın glikozlu ortamda, bir amino asid olan L-Leucine 'nin insülin salmımına etkile rini incelemek istedik. c) Üçüncü grubun perfüzyon sıvısına ise yine % 60 mg glikozla birlikte 100 ml'de 10 mg olacak şekilde glukagon (Novo) kondu. Bu grup, besin maddeleri dışında bir adacık hormonunun insülin salınımına etkilerini fonksiyonel ve morfolojik açıdan değerlendirilmesi için seçildi.27 - 3- Çalışmada uyarıcıların oluşturduğu hormon cevapları perfüzyon boyunca her dakika alman örneklerden RIA tekniğiyle saptandı. Morfolojik incelemeler için de, insülin salınım eğrisinin iniş ve çıkış yaptığı zamanlarda alınan doku örnekleri ilgili yöntemlerle değerlendirildi. Tüm gruplarda 15 inci dakika Örnekleri alınmasına dikkat edildi. 4- Bu tez çalışması için seçtiğimiz uyarıcılar, benzer şekilde iki fazlı insülin salınım eğrileri sonuçlarını verdi. Bu değerler, literatür bilgisi ile uyum gösterdi. 5- Tezde saptadığımız morfolojik bulgular fonksiyonel bulgularla paralel nitelikte gözlendi. Bütün gruplarda morfolojik incelemeye aldığımız 15 inci dakika doku örneklerinin araştırma için en uygun dönem olduğu anlaşıldı. Hormon bulgularımıza göre bu zaman noktasında pankreas adacığı insülin salınımın I. fazını sonlandırmış ve yeni insülin sentezine geçerek, depolama evresine gelmiştir. Aldehyde-Fuchs inle bo yanan ışık mikroskopu mikrografların da B hücrelerinin violet- siyah renkte boyanan granüllerle dolu olması ile uygun düşen Elektronmikroskopu resimlerinde artan granülasyon görülmesi fonksiyonel sonuçlarla paralel bulgular niteliğinde idi. Ayrıca, morfolojik sonuçları değerlendirirken, insülin saliminim uyaran maddelerin perfüzyon ortamında bulunmasının A hücrelerini de etkilediğinin belirtilmesi, insülin salınımında sadece B hücrelerinin değil, dolaylı olarak da A hücrelerinin etkilendiğini göstermesi ile orijinal bir bulgu niteliğindedir. Bu nedenle adacık içi hormonların birbirleri ile olan karşılıklı etkileşim mekanizmasına yönelik çalışmalarda B hücreleri yanında A hücrelirinin de dikkate alınması önem taşımaktadır. Ayrıca bu tez çalışması ile glükoz ve L-Leucine gibi nütrisyonel maddelerin dışında glukagon 'unda iyi bir in-- 28 - sülin salgı uyarıcısı olduğu açıklığa kavuşturulmuştur. Bunun yanında glukagon'un sadece insülin salınımını uyarmayıp insülin sentezini de etkilediği gösterilmiştir. 15. dakika biopsisinde Faz I sonu ve Faz II ye geçişte insülin biosentezi ve devam eden salınım olayları fonksiyonel olarak eğrilerle, morfolojik olarak da B ve A hücrelerinin ışık mikroskopu ve elektronmikroskopu resimleriyle kanıtlanmıştır.

- 29 - SUMMARY 1- In this thesis, 30 Wistar albino adult male rats (10 in each group) were used in order to investigate the functional and morpholgical aspects of the effects of various insul inotropic substances during isolated rat pancreas perfusion. 2- Three groups were formed: a) In the first group % 200 mg D-glucose was added to the perfusion medium. This group is taken to be the control for the others. b) In the second group % 60 mg D-glucose and 16.6 mMol L-Leucine (Merck) were added to the perfusion medium, so that we could investigate the effects of amino acid L-Leucine on insulin release in a medium which contains glucose at nearly physiological concentrations. c) In the third gropu, % 60 mg glucose and 10 mg per 10 ml glucagon (Novo) were added to the perfusion medium. This group was formed in order to evaluate the effects of an islet hormone, instead of a nutrient, on insulin release functionally and mor po logically.- 30 - 3- The responses to the stimulators were determined by RIA in the aliquots which were collected' at the end of every minute throughout the perfusion. At points when rises and falls occur in the insulin release curve tissue specimens were taken and evaluated with related methods. It was made sure that fifteenth-minute specimens were taken from all groups. 4- The stimulators used in this study produced similiar, diphasic insulin release curves. The values are in accordance with those in literature. 5- Morphological findings correlated with the functional findings. It turned out that fifteenth-minute specimens, which were taken from all groups, were most suitable for morpoholg ical investigation. From hormone findings, one can deduce that, at this point, phase I secretion from pancreatic islets, has ended and synthesis and storage of new insulin have begin. That many violet-black granules can be observed in B cells in light microscope micrographs stained with aldehyde-f uchs in and that there is increased granulation in electron microscope pictures are findings which exhibit paralelisin with the. physiological ones. In addition, in the course of morphological investi gations we observed that insulin release stimulators present in the perfusion medium affect A cells also. This is an original finding in that in insulin release, in addition to the directly related B cells, A cells are indirectly affected. For this reason, in studies related to the mechanisms with which islet hormones interact with each other, attention should be given to the A cells, in addition to B cells Moreover, this work indicates that, apart from nutritional substances such as glucose and L-Leucine, glucagon is also a good- 31 - stimulator of insulin release. Furthermore, it was shown that glucagon affects not insulin release, but also insulin synthesis. In the fifteenth-minute biopsy insulin biosynthesis and release, which occur at the at the end of phase I and during the transition to phase II have been proven functionally with curves and morpholgically with light and electron microscope pictures of B and A cells.