Tiroid bezinin eksternal ışınlamaya karşı duyarlılığın belirlenmesi ve fonksiyonlarının değişimlerinin incelenmesi

Abstract

- 45 - ÖZET Eksternal ışınlamaya bağlı olarak, dokularda oluşan hasar, ışınlanan dokunun; mitotik bölünme hızına ve vasküler dokudaki hasarın yaygınlığına bağlıdır. Endokrin dokular `yavaş yenilenen` yani mitozun normalde nadir olduğu dokular olarak bilinir. Bu da överler hariç, hormon üreten dokula rın, tedavi edici ışın dozlarından, minimal veya hiç akut hasar ortaya çıkarmadığı ve ışına dirençli olduğu görüşünün nedenidir. Ama; doku hasarının ışınlamadan hemen sonra gö rülmesi gerçeğine karşın, hücre mitotik bölünme evresine kadar fonksiyonunu sürdürür. Son yıllarda kanser tedavisindeki gelişmeler, hasta ların uzun süreli takiplerini sağlamıştır. Böylece ışının etkesi ile, endokrin dokulardaki fonksiyon bozukluklarının, ilişkilerinin, araştırılması sağlanmıştır. Araştırmamızda; klinik olarak tiroid hastalığı olma yan ve herhangi bir nedenle, tiroidi, cerrahi girişime maruz kalmayan hastaları seçtik. Sistematik yayılma olmayan baş boyun tümörü tanısı konulan bu hastalara lenfanjio grafik ya pılmamış tır. Dolayısıyla, antitiroid madde olan iyot vücuda ver ilmemişt ir. Bu hastaların radyoterapide ışınlanmasında tiroid bezi radyoterapi tedavi alanı içinde kalarak 5Q0O Rad C50 Gy) almıştır. Radyoterapiden önce, hemen sonra ve 2 ay sonra yap tığımız T3, T4, up-take ve s intigraf ilerini değerlendirdik. Tablo ve grafiklerle belirttik. T3 ortalama değerlerinde Radyoterapiden hemen sonra bir düşüş 2 ay sonraki değerler de de Radyoterapi öncesi değerler düzeyinde bulundu. T4 ' de ise Radyoterapiden hemen sonra minimal bîr artış Radyotera piden 2 ay sonra bir düşüş görüldü.- 46 - T3'ün Radyoterapiden hemen sonra düşüp 2 ay sonra yükselmesi, buna karşın T4'ün başlangıçta anlamlı bir düşüş göstermeyip sonradan düşmesi, son aşamada organizmanın öti- roid durumunu korumak için T4'ün T3'e dönüşümünü konpansatuar olarak arttırmış olabileceğini düşündürmektedir. Up- take ortalama değerleride Radyoterapiden hemen sonra bir düşüş 2 ay sonra bir yükseliş gözlemlendi. Sintig- raf ilerde bir özelliğe rastlanmadı. Fonksiyon testlerin de ğişimleri normal değerler içindedir. Işının tiroid üzerindeki etkisinin hemen görülmeyip zamana bağlı olduğunu, uzun takipler sonucu ortaya çıkaca ğını düşünebiliriz.