Üveys b. Hoca Osmân b. Emîr İlyâs b. Evliyâ`nın `Amme Cüzü üzerinde dil incelemesi

Abstract

Bu çalışma Eski Anadolu Türkçesi'ne ait bir metin olan Üveys bin Hoca Osmân bin Emîr İlyâs bin Evliyâ'nın `Amme Cüzü tefsirine ait bir incelemedir. Çalışmamız bir giriş ve 4 bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde, metnin biçimbilimsel açıdan incelemesi yapılmış, elde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir.İkinci bölümde metin ses bilgisel açıdan ele alınmış, metinde yer alan ses uyumları, ses değişmeleri, düşmeler ve türemeler saptanarak bu saptamalar örneklerle zenginleştirilmiştir.Üçüncü bölüm, metinde geçen tüm kelimelerin yer aldığı sözlük kısmıdır. Kelimeler aldıkları farklı manalar göz önünde bulundurularak değerlendirilmiş, sözcüklerin cümleler içinde kazandıkları anlamlar örneklerle gösterilmiştir.Metinde geçen şahıs adları sözlük içinde verilmek yerine, ayrı bir başlık içinde dizin halinde sunulmuştur. Her adın karşısına, geçtiği yerin ya da yerlerin sayfa ve satır numaraları konulmuştur.Tezimizin Eski Anadolu Türkçesi çalışmalarında istifade edilecek eserlerden biri olabilmesini ve bu konuda araştırma yapmak isteyen araştırmacılara fayda sağlamasını ümit etmekteyiz.

This study is an examination of an Old Anatolian Turkish text written by Uveys bin Hoca Osman bin Emir Ilyas bin Evliya: Interpretation of Amme Cuzu. The study consists of an introduction and 4 parts.In the first part, the text is studied morphologically, and the findings are supported with examples.In the second part, the text is examined phonologically; consonances, haplologies etc. are identified and enriched by examples from the text.The third part is a dictionary for all the words given in the text. Each word is studied taking into account their different meanings, and every meaning of the words used in specific sentences in the text is exemplified.Names mentioned in the text are indexed under a separate heading instead of including in the dictionary. Each person?s name is indicated with its original page and line numbers.We hope that this thesis will be benefited in the studies of Old Anatolian Turkish and will be helpful for researchers studying on this subject.