Tavşanda aralıklı kronik hipoksik hipoksi ile oluşturulan polisitemide eritropoez ve eser elementlerin incelenmesi

Abstract

ÖZET Araştırmamızda, eser elementlerin eritropoez düzen leme mekanizması ile olan muhtemel ilişkilerini açıklayabil mek amacıyla, bir grup albino tavşan 23 gün süre ile, hergün 22 saat olmak üzere, toplam 550 saat düşük basınç kamarasın da 340 torr basınçta bulunduruldu. Bu suretle uygulanan ara lıklı kronik hipoksik hipoksi etkisiyle hayvanlarda polisi- temi oluşturuldu. Polisitemik grup diye adlandırılan bu se rideki hayvanların çeşitli eritrositer parametreleri, düşük basınç kamarasına konmadan önce elde edilen inisyal (kont rol) değerler ile karşılaştırıldı; aradaki farkların ista tistiksel anlamlılığı saptandı. Ayrıca, kanda üç eser elementin, demir, bakır ve çinkonun miktarları ile yüzde transferrin satürasyonu ve total demir bağlama kapasitesi (T.l.B.C.) tayin edildi; polisitemik grup ile inisyal (kontrol) değerler arasında ki farkların istatistiksel anlamlılığı hesaplandı. Polisitemik grupta, % hematokrit değerleri, hemoglo bin konsantrasyonu, eritrosit ve retikülosit sayıları inis yal (kontrol) değerlerden anlamlı derecede yüksek bulundu. M.C.V. değerlerinin az anlamlı olarak daha yüksek; M.C.H. ve M.C.H.C. değerlerinin ise, çok anlamlı olarak düşük ol dukları kaydedildi. Polisitemik grupta her üç eser elementin, sırasıyla demir, bakır ve çinkonun kandaki miktarlarının inisyal (kontrol) değerlerden daha düşük olduğu saptandı. T.l.B.C. değerinin çok anlamlı olarak yüksek ve % transferrin satü- rasyonunun ise, anlamlı derecede düşük olduğu kaydedildi.50 - Bu çalışmadan elde edilen tüm bulguların beraberce değerlendirilmesinde; kronik hipoksik hipoksinin etkisiyle e ri t ropoie t ik faaliyetin hı zlanmasıy la beraber hemoglobin sentezinin arttığı, fazladan demirin kullanıldığı; demirin gerek absorbsiyon. gerekse mobilizasyon ve kullanımında vu- kubulan enzimatik reaksiyonlarda bakır ve çinko kullanımla rının arttığı sonucuna varılabilir.

SUMMARY In this study, the role of trace elements in the mechanism of ery thropoies is was investigated in albino rabbits, subjected to chronic hypoxic hypoxia. The animals were exposed in an altitude chamber to a barometric pressure of 340 torr daily for 22 hours, for a total of 550 hours or circa 23 days. The various erythrocytic parameters and the levels of iron, copper and zinc in blood as well as percentage transferrin saturation and total iron binding capacity (T.I.B,C.) were determined, before and following exposure to chronic hypoxic hypoxia. For purposes of comparison, the initial data were referred to as the control, while those obtained following exposure to low atmospheric pressure as the polycythemic groups. The data were statistically treated. The percentage hematocrit, hemoglobin concentration, red blood and reticulocyte counts following exposure to chronic hypoxic hypoxia were found to be higher than the corresponding initial, pre-hypoxic values. Although the mean value for M.C.V. was found to be increased upon the induction of polycthemia, the difference between the means of pre-and post-hypoxic values was on the borderline of statistical significance. On the other hand, M.C.H. and M.C.H.C. in the polycythemic group were significantly lower than the corresponding initial, control values.- 52 Similarly, the levels of iron, copper and zinc in the blood obtained from the polycythemic rabbits were significantly lower than the corresponding initial, control values, T.I. B.C. was found to be significantly increased while percentage transferrin saturation decreased upon exposure of animals to low barometric pressure. The results of this study, taken as a whole, suggest that as an outcome of the stimulation of ery thropoies is in chronic hypoxic hypoxia, iron turnover rate is accelerated and consequently hemoglobin synthesis is increased. It is possible that trace elements, such as copper and zinc, play important roles in the enzymatic reactions involved in the processes of absorption, mobilization and utilization of iron and consequently in the proper functioning of erythropoietic mechanisms.