Ceza Hukukunda kusur ilkesi bağlamında nedeninde serbest hareket (actio libera in causa) kavramı ve geçici nedenlerin ceza sorumluluğuna etkisi

Abstract

Nedeninde serbest hareket ?actio libera in causa? kavramı modern ceza hukukunun çekirdek sorunlarından birini oluşturmaktadır. Bireyin özgür iradesine dayanan tercihlerini sorumluluğun esası olarak kabul eden modern ceza hukuku, kusur yeteneğinin geçici kaybı durumunda ne şekilde bireyleri cezalandıracağı sorunu nedeninde serbest hareket kavramı ile çözümlenmektedir. Antik çağdan beri özellikle etik ve dini sorumluluğun isnadı için geliştirilen kavram, ceza hukuku alanında da tartışılmakta ve kullanılmaktadır. Ancak kavramın gerek tanımlanması, gerek temellendirmesi ve gerekse uygulanması önemli sorunlar yaratmaktadır. Fiilin icrası sırasında kusur yeteneğine sahip bulunmayan failin ne şekilde ve hangi sebeple sorumlu tutulabileceği bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Bunun yanında TCK'nın 34. maddesi bağlamında geçici nedenlerin ceza sorumluluğuna etkisi incelenecektir.

?Actio libera in causa? is one of the essential issues of modern criminal law. Criminal law, which accepts people?s choices as basis of criminal liability, uses ?actio libera in causa? to establish how to punish an individual when he or she loses capability of such liability. The term ?actio libera in causa? has been used since ancient times to asses ethical and religious liability. Nowadays this term is being used and discussed in criminal law as well. Defining this term and its application has caused several problems. This study focuses on how to punish an accused that does not have mental state of disregarding or known or obvious risks to human life. In addition, in this study impacts of temporary loss in capability of liability on criminal law are discussed in the context of article 34 of the Criminal Law Code