Sıçan duodenal mukoza hücrelerinde glukoz-demir KO-transport sisteminin incelenmesi

Abstract

ÖZET Araştırmamız duodenal mukoza hücrelerinde, glukozun demir absorbsiyonuna etkisini araştırmak amacıyla yapıldı. Wistar tipi albino dişi sıçanlarda yapılan araştırmada 6 ayrı deney grubu oluşturuldu. Deney uyguluması yapılmadan önce tüm deney hayvan larında kan şekeri düzeylerine bakıldı. Deney sonrasında alınan kan örneklerinde aynı ölçümler yapılarak, hayvan ların glukoz regülasyon mekanizmaları test edildi. Çeşitli koşullarda duo.denumdan kana absorbe olan demir düzeyini saptamak amacıyla şu uygulana yapıldı: Anesteziye deney hayvanlarında oral yoldan duoderiuma uza nan bir kateter yerleştirildi. Bu kateter aracılığı ile du- odenuma uzanan bir kateter yerleştirildi. Bu kateter aracı lığı ile duodenuma Fe-^ radyoizotopu verildi. Uygulamadan 1.5 sa. sonra kalpten kan örnekleri alınarak Fe-59 sintilasyonu yapıldı. % Fe uptake bulunarak absorbsıyon ola yı iz lendi. Kontrol gruba; Fe59 izotonik NâCl çözeltisi ile bir likte verildi. 5 9 I. Grupta; izotonik glukoz la birlikte Fe uygulama sı yapıldı. Bu gruptan elde edilen bulgular; sindirim kana lında glukozun bulunması halinde, demir absorbsiyonunun ko laylaştığını gösteriyordu.- 48 - II. Grupta; demir duodenal bölgeye, hipertonik glu- kozla birlikte verildi. Bu grupta da hipertonik glukozla demir geçişinin kontrol gruba göre anlamlı olarak yüksek olduğu saptandı. III. Grup ; kan şekerinin yüksek olduğu koşullarda de mir absorbsiyonunu incelemek amacıyla yapıldı. Deney hayvan larına i.v. hipertonik glukoz enjeksiyonu yapıldıktan sonra, oral yoldan Fe59 verildi. Elde edilen bulgular; bu koşullar da da demir absorbsiyonunun kontrol gruba göre yüksek olduğu nu gösterdi. IV. Grup; glukoz ve demir verilmeden önce, ortama aktip transport inhibitörü, oubain uygulaması yapıldı. Bul- 5 9 gularımıza göre, % Fe uptake'i kontrol gruba göre yüksek, II. gruba göre düşük bulundu. Bu bulgu aktif inhibitöre rağ men glukozun demir absorbsiyonu üzerinde kolaylaştırıcı et kisi olduğunu gösteriyordu. V. Grup; deney hayvanlarına oubain (İ.v.) uygulandıktan sonra glukoz (i.v.) verildi. Daha sonra oral Fe^ uygulama sı yapıldı. Hiper gli semik koşullarda kanda oubain bulunma sında, duodenumdan kana demir geçişinin yavaşladığı saptandı, înhibisyon olayı yalnız G Ill'le karşılaştırmada görüldü. Bu grubun % Fe uptake ı kontrol gruba göre yine yüksek bulundu. Tüm deney gruplarında % Hct ve Hb g/100 mi değerleri saptandı.Bulgularımıza göre % Hct ve Hb değerleri düşük olan hayvanlarda % Fe59 uptake'i yüksek, belirtilen değer leri yüksek olanlarında ise düşük bulundu. Bu bulgu demir absorbsiyonu ile eritropoez hızı arasında bir korelasyonun olabileceğini gösteriyordu. Ancak oubain verilen gruplarda 5 9 genel olarak %Fe uptake' inin inhibe olduğu bulundu. Buna rağmen gerek % Hct, gerekse Hb değerleri düşük olan hayvan larda lümendeki oubainin aynı düzeyde înhibisyon yapmadığı s aptandı.- 49 - Sonuç olarak glukozun demir absorbsiyonu üzerinde ko- laşlaştırıcı etkisi olduğunu, demir transpor tunda aktif meka nizmaların önemli olduğunu, hipergli semik koşullarda da demir geçişinin hızlandığını kanıtlayan bulgular elde edildi. Buna bağlı olarak glukoz alımının sürekli yüksek olması koşulunda demir absorbsiyonunu kontrol eden mekanizmaların bozulabileceği ve bu olayın hemokromat ozi se yol açabileceği sonucuna varıldı.

SUMMARY This study of curs was made with the intention of investigating the effect of glucose on the absorb^ tion of iron in duodenal mucosa cells. For this purpose 6 different experimental grups were established in this study which was made on albino female rats of wistar type. Before performing the experiment, blood glucose levels were obtained in all experimental animals, after which the same measurements were made in the blood samples obtained after the experiment s, thus determining the glucose regula tion mechanisms of the animals. The following procedure was applied to detect the iron level absorbed by the blood from the duodenum under various conditions: A cathether was applied into the duodenum through oral route in the anesthesized animals, and Fe^9 radioisotope was given the duodenum through this cathether. 1.5 hr. after this procedure blood samples were taken from the heart and Fe59 scintillation performed, where Fe59 % uptake was found followed by absorption. As for the control group, sty Fe was administered m combination with isotonic NaCl. In the first group, Fe^ was administered in combi nation with isotonic glucose. The findings obtained isotonic glucose. The findings obtained in this group showed that the absorption of iron was facilitated in the presence of glucose in the digestive tract.- 51 - In the second group, iron was administered in the duo denal region in combination with hypertonic glucose. It was detected in this group that the passage of hypertonic glucose and iron was significantly higher than that in the control group. III. Group was constituted with the intention of examining iron absorption under conditions where blood glu cose was high after in}ectinp hypertonic glucose i.v. to the 5 9 expemental animals, Fe was introduced through oral route. The findings obtained showed that iron absorption was higher than that in the control group under these conditions. IV. Group; before administering glucose and iron, active transport inhibitory factor, oubain was applied. According to our findings, Fe^9% uptake was found to be higher than that in the control group, but lower than that in'the' II. group. This finding showed that glocuse had facilitating effect on iron absorbtion des pite the active inhibitory factor. V. Group; glucose was given i.v. after oubain was applied i.v. to the experimental animals, after which Fe->9 was applied orally. With the presence of oubain in blood under hypergly cemic conditions, it was detected that the iron transport from the duodenum to the blood was decelerated. Inhibition 59 was only observed in the comparison with G III. The Fe % uptake of this group was again found higher than that in the control group. In the all experimental groups, Hct % and Hb (g/100 ml.) values were detected. According to our findings, Fe->9% was found` to be high in these animals with low Hct % and Hb valnes, whereas it was low in these animals whose above mentioned values were high. This finding showed that there wight be a corellation between iron absorption and the erythropoietic speed. Yet, iH those groups in which oubain52 - 59 was administered it was generally found that Fe % uptake was inhibited. However, it was also detected that in these ani mals with both low values of Hct % and Hb, the oubain in the lumen did not couse inhibition at the same extent. Finally, findings were obtained which proued that glucose had a facilitating effect on the absorption of iron, that active mechanisms were of signgficance in iron transport, and that under hyperglycemic conditions iron transport was accelerated. Consequently, it was concluded that the merhani sms which controlled iron absorption might be impaired and that this event might lead to hemochromatosis, provided that glucose in take was continuously high.