Iğdır`da şehirsel gelişme ve mekânsal değişim

Abstract

Iğdır şehri, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Erzurum Kars Bölümü'nde Iğdır Ovası'nın güneyinde yer almaktadır. Coğrafi konumu, elverişli topoğrafik yapısı (alüvyal dolgulu bir ova), su kaynakları (Aras Nehri ve irili ufaklı diğer akarsular) ve sahip olduğu uygun iklim koşullarıyla geçmişte birçok kavim, devlet ve imparatorluk için önemli bir yaşam sahası olmuş günümüzde de bu özelliğini sürdürmektedir.Iğdır'da özellikle son 20 yılda yaşanan toplumsal, idari ve iktisadi gelişmeler şehrin mekânsal kullanımında büyük değişimler yaratmıştır. Iğdır'ın 1992'de il olması, güvenlik sorunları nedeniyle kırsal kesimlerden şehir merkezine yönelik göçler, Dilucu sınır kapısının faaliyete geçmesi ve Iğdır Üniversite'sinin açılması şehrin nüfusunun hızla artmasına ve şehrin mekânsal kullanımında önemli değişikliklere yol açmıştır. Iğdır'da kısa sürede ve hızlı bir şekilde gerçekleşen bu değişiklikler doğal süreçten kopuk bir şehirleşmenin ortaya çıkmasına ve bu sayede verimli tarımsal arazilerin hızlı bir şekilde kentsel kullanım alanlara dönüşmesine neden olmuştur.Iğdır sahip olduğu uygun fiziki koşullarıyla (verimli toprak, su, uygun iklim) çeşitli iktisadi faaliyet kollarının geliştiği bir merkezdir. Tarım, hayvancılık, hizmet ve son yıllarda sanayi sektörü gelişen iktisadi faaliyet kollarıdır. Söz konusu bu iktisadi faaliyetler son yıllarda yaşanan gelişmelerden etkilenmiş, bazı sektörler önemini yitirirken bazıları daha da gelişmiştir.

Iğdır is located in the very east of Turkey, just to the south of Iğdır Plain. Throughout history, it has been a significant place for numerous empires, states and clans to live thanks to its geographic position, prosperous topographic structure (alluvial soil), rich water resources (The Aras River and many large and small streams) and convenient weather conditions, and it still keeps these qualities.The social, governmental, demographic and economical developments especially in the last 20 years have made great changes in the spatial use of the city. The facts that it became a city province in 1992, the city center has received big numbers of immigrants from the rural areas, there opened Dilucu Border Gate, and the government established Iğdır University caused a lot of alterations in the spatial use of the city. As all these changes happened rapidly in a short period of time, the urbanization has been off the natural process, and fertile farm lands have turned to urban areas.Thanks to its feasible conditionals as a flat plain with fertile farm lands, water, and convenient climate, Iğdır is an important city where various economic sectors have improved. Agriculture, animal husbandry, and service sectors have developed at least on the local scales if not national. All these sectors have been affected by the recent changes, some losing its significance but some gaining more.