Toplumsal bellek çerçevesinde Türk arkeoloji belgesellerinde insan-mekan ilişkisi

Abstract

Bu çalışmada bir yandan toplumsal belleğin oluşturulması ve süreç içerisinde toplumsal belleği oluşturmada kullanılan araçlar irdelenirken diğer yandan da çalışmanın sınırlarını belirleyen arkeoloji belgesellerinin toplumsal belleğe olan katkısının insan-mekan ilişkilerinin açısından araştırılması amaçlanmıştır.Çalışmanın giriş bölümünde amaç ve kapsam belirlenerek özellikle `arkeoloji belgeseli' tanımı üzerinde durulmuştur.`Arkeoloji belgeseli' kavramının içeriği belirlendikten sonra birinci bölümde toplumsal bellek kavramı tanımlanmış ve kuramsal değerlendirmelere yer verilmiştir. Toplumsal belleği oluşturan soyut ve somut araçlar irdelenmiştir.Çalışmanın ikinci bölümünde bir toplumsal bellek aracı olarak belgesel sinema tanımlanmakta, yanı sıra bilim ve sanatın belgesel sinema ile olan ilgisi açıklanmaktadır. Ayrıca belgesel sinemadaki etik ve estetik yapı da incelenmektedir.Üçüncü bölümde Türkiye'de belgesel sinemanın gelişim aşamaları belirlendikten sonra giriş bölümünde açıklanan `arkeoloji belgeselleri'nin bu gelişim içindeki yeri saptanmış ve incelenecek olan arkeoloji belgesellerinin dökümü verilmiştir.Dördüncü bölümde seçilen belgesellerin belirlenen toplumsal bellek kriterlerine uygunluğu araştırılmıştır.Sonuç bölümünde ise kuramsal yapının belirlenmesinin ardından örnek belgesel filmlerin incelenmesiyle varılan nokta ve eldeki veriler yorumlanmaktadır.

This main aim of this thesis is twofold: To investigate how collective memory is formed along with the tools utilized in building up collective memory and explore how the archeological documentaries that lie within the scope of the study contribute to collective memory in terms of human-space relationships.The introduction sets the aim and scope of the study and provides a clear definition for ?archeological documentary?.The first chapter defines collective memory and lays out the theoretical framework. Concrete and abstract tools for building collective memory are discussed.The second chapter introduces documentary film as a tool for building collective memory and describes its relationship to science and art. Ethical and aesthetic dimensions in documentary filmmaking are also explored.The third chapter, after describing the stages of evolution for Turkish documentary filmmaking, establishes the role of the ?archeological documentary? within this evolution. The archeological documentaries that are selected for the study are presented.The fourth chapter provides the results that are obtained through the systematic analysis carried out according to the methodology described in the previous chapter. The results are presented in the form of tables.The conclusion provides a discussion of the theoretical framework and the results obtained through the analysis of the selected documentaries.