Aminoglutetimidin 1,2-naftokinon-4-sulfonik asit sodyum tuzu ile spektrofotometrik ve yüksek basınçlı sıvı kromotografik miktar tayini

Abstract

57 ÖZET Aminoglutetimid [± 3-(4-aminof enil)-3-etil-2,6-piperi- dindionj, estrojen salgısını inhibe etme özelliğinden dolayı ilerlemiş meme kanserlerinin tedavisinde son yıllarda çok kullanılan bir ilaçtır. Ülkemizde de tedaviye girmiş olan bu ilacın spektro fotometri (UV-visible) ve yüksek basınçlı sıvı kromatograf isi ile miktar tayinini içeren çalışmalar çok kı sıtlı sayıdadır. Bu durum bizi yeni yöntemleri aramaya yöneltmiştir. Aminlerin 1,2-naf tokinon-4-sulf onik asitle (NQS) reak siyona girerek renkli türevler oluşturduğu bilinmektedir. Ay nı reaksiyon aminoglutetimide uygulanmış, elde edilen yeni tü rev (AG-NQ)`; üzerinden spektrof otometri ve HPLC yöntemleri ile miktar tayini gerçekleştirilmiştir. Uç bölümden oluşan çalışmamızın birinci bölümünde AG-NQ'nun yapısı spektral yöntemler yardımıyla (UV, İR, NMR ve kütle spektrumu) aydınlatılmıştır. Literatür bulgularına göre maddenin `4-arilamino-l, 2-naf tokinon` veya `2-hidroksi- N-aril-1,4-naf tokinon-imin` tautomer şekillerinden birinde olabileceği düşünülmüştür. AG-NQ'nun metanol içinde alınan elektronik spektrumunda 460 nm'de 1, 2-naf tokinon yapısını karakterize eden maksimumun, İR spektrumunda 3300 cm de sekonder amin N-H ge rilme bandının; NMR spektrumunda ise 10.8 ppm de -NH protonu na ait pikin gözlenmesi yapının 4- _4-(3-etil-2, 6-diokso-3-pi- peridil)f eniljamino-l, 2-naf tokinon şeklinde olduğunu kanıtlanmıştır. İkinci bölümde AG-NQ'nun 460 nm'deki absorbsiyonundan yararlanılarak spektrof otometrik miktar tayini yöntemi geliş tirilmiştir. Optimum reaksiyon koşulları incelendiğinde türe-- 60 - maximum absorption at 460 nm. The related plot was linear for 4-30 ug/ml of AG. Third part involves the development of a reversed phase high performance liquid chromatographic procedure for AG determination. The derivative, prepared as. described in the spectrophotometric determination, was extracted with n-butanol : ethyl acetate (2:1) and 100 yl-of this extract was diluted with 250 y 1 of methanol 20 ylof the resulting solution was injected onto a U-bondapak C, ` column. Chromatograms thus obtained showed two peaks associated with NQS in excess and AG-NQ respectively. To achieve optimum separation, different solvent systems were used and the retention times of the components were compared by means of the capacity (k') and selectivity (a) factors Consequently, optimum separation conditions were obtained with a mobile phase consisting of methanol-water (90:10) delivered at a flow rate of 0.5 ml/min. Under these conditions the plot of concentration (ng) versus peak area (cm ) showed a linear relationship in the 58-175 ng range. Following the development of the above spectrophoto metric and high performance liquid chromatographic techniques aminoglutethimide tablets were analyzed by both methods. Aminoglutethimide determination may also be made utilizing the literature method which describes a technique based on the absorbtion öf the Schiff base obtained on reaction with p-dimethylaminobenzaldehyde. The proposed and the literature procedures were compared using student's t test of significance and F test of significance. The t and F values were found to be 0.38-090 and 2.67- 9.99 respectively. The proposed method was superior to the literature method in respect of standard deviations.

- 60 - maximum absorption at 460 nm. The related plot was linear for 4-30 ug/ml of AG. Third part involves the development of a reversed phase high performance liquid chromatographic procedure for AG determination. The derivative, prepared as. described in the spectrophotometric determination, was extracted with n-butanol : ethyl acetate (2:1) and 100 yl-of this extract was diluted with 250 y 1 of methanol 20 ylof the resulting solution was injected onto a U-bondapak C, ` column. Chromatograms thus obtained showed two peaks associated with NQS in excess and AG-NQ respectively. To achieve optimum separation, different solvent systems were used and the retention times of the components were compared by means of the capacity (k') and selectivity (a) factors Consequently, optimum separation conditions were obtained with a mobile phase consisting of methanol-water (90:10) delivered at a flow rate of 0.5 ml/min. Under these conditions the plot of concentration (ng) versus peak area (cm ) showed a linear relationship in the 58-175 ng range. Following the development of the above spectrophoto metric and high performance liquid chromatographic techniques aminoglutethimide tablets were analyzed by both methods. Aminoglutethimide determination may also be made utilizing the literature method which describes a technique based on the absorbtion öf the Schiff base obtained on reaction with p-dimethylaminobenzaldehyde. The proposed and the literature procedures were compared using student's t test of significance and F test of significance. The t and F values were found to be 0.38-090 and 2.67- 9.99 respectively. The proposed method was superior to the literature method in respect of standard deviations.- 58 - vin pH 4.5'da 60. de, 15 dakikada kantitatif oluştuğu saptan mıştır. Sulu çözeltide dayanıksız olan AG-NQ, kloroform: n-bu- tanol (1:1) ile ekstre edildiğinde, türevin 48 saatten fazla dayanıklı olduğu gözlenmiş ve ölçmeler 460 nm'de gerçekleş tirilmiştir. Hazırlanan ölçü eğrisinin 4-30 yg/ml AG için Beer kanununa uyduğu saptanmıştır. Üçüncü bölümde AG-NQ 'nun ters faz HPLC yöntemiyle miktar tayini yapılmıştır. Türev, optimum reaksiyon koşulla rında hazırlanmış ve n-butanol-etil asetat (2:1) ile ekstre edilmiştir. Ekstrenin 100 yl'si 250 yi metanol ile seyreltil miş ve bu çözeltinin 20 yl'si y-bondapak C,` kolona enjekte ed,ilmiştir. Kromatogramda, reaksiyona girmemiş NQS ve AG-NQ ' - ya ait iki pik gözlenmiştir. Uygun ayırma koşullarını bulmak için çeşitli çözücü karışımları denenmiş, piklerin retensiyon zamanları k' (kapasite) ve a (seçimlilik) faktörleri yardımıy la kıyaslanmış, en iyi ayırmanın metanol:su (90:10) ve 0,5 ml/dak.lık akış hızı ile sağlandığı saptanmıştır. Konsantras- 2 yon (ng) ve pik alanı (cm ) arasında çizilen ölçü eğrisinin 58-175 ng arasında doğrusal olduğu gözlenmiştir. Gerek spektrof otometrik, gerekse yüksek basınçlı sıvı kromatograf ile yöntemler tablette aminoglutetimid tayinine uy gulanmıştır. Literatürde aminoglutetimid, p-dimetilaminobenzalde- hidle verdiği Schiff bazının absorbsiyonundan yararlanılarak tayin edilmiştir. Her üç yöntem ile elde edilen sonuçlar or talamalar yönünden `t` testi, standard sapmalar yönünden ise `F` testi ile kıyaslanmıştır. t değerleri 0.38-0.90, F değerleri 2.67-9.99 bulunmuş tur. Önerdiğimiz iki yöntemin hassasiyet yönünden literatür yönteminden üstün olduğu görülmüştür.