Ülkemizde yetişen bazı rumex türlerinin kök antrakinonları

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, ülkemizde yabani olarak yetişen 11 Rumex türünün köklerinde bulunan antrakinon bileşikleri incelendi. Preperatiı` olarak incelenen R. er i status köklerin den dört aglikon izole edildi. Bunlardan kökteki ana antrakinon bileşiklerini oluşturan üçü, test maddeleri ile karşılaştırma sonucu (ITK, e. d,, İR) emodin, physcion, chrysophanol olarak teşhis edildi. Az miktarda bulunan ve Rumex türü için yeni bir antrakinon bileşiği olan i dördüncü aglikonun yapısı, İR, H -NMR ve Mass spektrometrisi yardımıyla 1,6,8^trihidroksi--3'-hidroksimetilant--- rakinon olarak aydınlatıldı. Kökte eser miktarda rhein ve aloe-emodin bulunduğu, test maddeleri ile karşılaştı rılarak, ITK ile saptandı. Ayrıca kökten az miktarda emodin, physcion ye chrysophanol glikozitlerinin de bulunduğu çift dJUnersiyonlu ITK^HÇl hidroliz kombinas yonu yardımıyla saptşndı. Az miktarda materyal ile gerçekleştirilen anali tik incelemede, 10 Rumex türünün (R. nepalensis, R. conglo>- meratus,. R.bucephalophonus. R. obtusif olius, R. olympicuş, R. hydrolapa^hum r R. sanguineus, R.pulcher, R. acetosella, R.crispusV köklerindeki serbest ve bağlı antrakinonlar ITK ve ITK-HÇl-hidroliz kombinasyonu yardımı ile test maddeleri ile karşılaştırılarak belirlendi. Alınan so nuçlar birbirleri ile karşılaştırıldı.

SUMMARY In this study we have examined, the anthraquinones in the roots of eleven Rumex species, which are growing wild in Turkey. From R.cristatus we have isolated four aglicones. Three of them determined as emodin, phy scion and chrysop- hanol and the fourth was a new compound for Rumex specieses, Its structure was established by means of spectral data (IR, NMR and Mass) as 1,6,8-trihydroxy-3-hydroxymethylan- thraquinone. So minor pigments rhein and aloe-emodin were also identified by comparison with authentic samples on TLC plates. In addition the. presence of emodin, physcion, chrysophanol were estabtlshed by double diraantion chromatography as well as by HCl hydrolysis. In this analytical study with small amounts of the root material ten Rumex species (R.nepalensis, R.concrlo- meratus, R.bucephalophonus, R.obtusif olius. R.olvmpinuR. R..hydrolapathum, R. sanguineus, R. pulcher. R. acetp^al 1 a r R.crispus) we have identified the free and bounded anthraquinones by the and of TLC and TLC as well as HCi-hydroly sis and the results were compared.