Dinamik programlama tekniğinin çok aşamalı stok kontrol problemlerine tatbik edilmesi

Abstract

Rekabetçi piyasa ortamında kârlarını arttırmak isteyen firmalar, müşteri memnuniyetini gerçekleştirmek adına yüksek servis düzeyi ile çalışmak zorundadırlar. Arzulanan bu hedef doğrultusunda stok maliyetlerinde büyük artışlar gözlenebilir. Etkin ve verimli çalışmak isteyen firmaların, stok maliyetlerini dengeleyecek olan optimum stok ve üretim miktarlarını, kantitatif analiz tekniklerini kullanarak tespit etmeleri maliyet avantajı elde etmeleri açısından daha doğru ve daha kolay olacaktır.Stok planlaması, gelecek dönemler için zaman faktörü açısından birbiri ile ilişkili ve sıralı kararların alındığı çok aşamalı karar sürecidir. Stokların zaman bakımından belirli dilimler halinde aşamalara ayrılabiliyor olması çok aşamalı karar süreçlerine uygulanan dinamik programlama tekniğinin stok problemlerine tatbik edilmesini sağlamaktadır. Tezimizde, bahsi geçen firmanın belirli bir planlama döneminde toplam stok maliyetini minimum kılacak olan optimum üretim ve stok değerlerinin dinamik programlama tekniği ile tespit edilmesi hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda karar modelimiz için dinamik programlamaya uygun bir algoritma oluşturulmuş ve oluşturulan bu algoritmaya işlerlik kazandırması açısından firmanın kullanabileceği bir yazılım geliştirilmiştir. Firmamızın ilgili değişkenlerine ait olan verileri, geliştirilen dinamik programlama yazılımına aktarılarak stok probleminin çözümü gerçekleştirilmiştir. Firma deneyimi ve stok probleminin dinamik programlama ile çözümü sonucunda ortaya çıkan toplam stok maliyetleri arasındaki farka dikkat çekilerek kantitatif analiz neticesinde oluşturan karar modelinin sağladığı maliyet avantajına vurguda bulunulmuştur.

Firms which seek to increase their profits in a competitive market environment have to work with a high service level in order to maintain customer satisfaction. Within the context of this desired goal, inventory costs may increase greatly. It is to the financial advantage and convenience of the firms which seek to work in an active and a productive manner to identify the optimum amounts of inventory and production which will balance the inventory costs by using cantitative analysis techniques.Inventory planning is a multi-stage decision taking process during which interrelated and consecutive decisions are taken for the future, within the framework of the time factor. The fact that inventories can be divided into levels in certain slices in terms of time enables the dynamic programming technique that is applied on multi-stage decision taking processes to be applied on inventory problems as well. This thesis aims to identify with the dynamic programming technique the optimum inventory and production levels which will minimize the total inventory costs of the said firm within a certain planning period. Within the context of this goal, an algorithm which fits with dynamic programming has been set for our decision taking model and a software that the firm can use to functionalise this algorithm has been developed. The data which reflect the related variables of the firm has been transferred to this dynamic programming software to solve the inventory problem. The difference between the total inventory costs emerged owing to the experience of the firm and the solution of the inventory problem via the dynamic programming technique has been pointed out and the financial advantage provided by the decision taking model created as a result of cantitative analysis has been emphasized.