Amantadin hidroklorürün 1,2-naftokinon-4-sülfonik asit sodyum tuzu ile spektrofotometrik miktar tayini

Abstract

- 51- 6* ÖZET Amantadin HC1, 1-aminotrisikl© 3*3«1*1 J dekan HC1, antiviral [3.3a.!3-7] ve antiparkinson etkisi nedeniyle kollanılan bir ilaçtır* ülkemizde de tedaviye girmiş olan bu ilacın miktar tayinini içeren çalışmalar çok kısıtlıdır* UV alanda absorbsiyonunun bulunmayışı nedeniyle spektrofetometrik tayini için tûrevlendirilmesi gerekmektedir* Bu alandaki ça lışmaların sayısının azlığı bizi yeni yöntemler aramaya yöneltmiştir* Aminlerin l,2-naftokinon-4-sülfonik asitle (HQS) reaksiyona gi rerek renkli türevler oluşturduğu bilinmektedir* Aynı reaksiyon amanta- din HC1 e uygulanmış, elde edilen renkli türev (A-NQ) üzerinden spek- trefotometrik miktar tayini gerçekleştirilmiştir* A-KQ'nun yapısı spektral yöntemler yardımıyla (UV,IR,NMR ve kütle spektrumu) aydınlatılmıştır* Literatür bulgularına göre `4-al - kilamino- l,2-naftokinonw veya 2-bAtooksi-li^alkil-l,4-naftokinon-imin tautomer şekillerinden birinde olabileceği düşünülmüştür* A-NQ'nun metanol içinde alınan elektronik spektrumunda 276 ve, 453 nm de 1,2-naftokinon yapısını karakterize eden maksimumlar int İR spektrumunda 3370 cm* de sekonder amin NH gerilme bandının! KM spektrumunda ise 5*52 ppm de DO ile değişebilen -NH protonuna ait pikin gözlenmesi yapının 4-(trisiklo [`3.3. 1.1 * J dekan-1-amino) -1,2-naf tokinon şeklinde olduğunu kanıtlamıştır* A-NQ'nun visible bölgedeki absorbsiyonundan yararlanılarak spektrofotometrik miktar tayini yöntemi geliştirilmiştir* Optimum reaksiyon koşulları incelendiğinde türevin pH 10 da 60 C de, 30 dakikada kantitatif oluştuğu saptanmıştır* Sulu çözeltide dayanıksız olan A-HQ kloroform» n-butanol (lxl) ekstre edildiğinde türevin en az 72 saat-52- dayanıklı olduğa gözlenmiş ve ölçmeler bu çözücü karışımındaki maksimum absorbsiyonun olduğu 45* °» de gerçekleştirilmiştir. Ölçü eğrisinin 5-25 ug/ml amantadin HC1 için Beer kanununa uyduğu saptanmıştır. önerdiğimiz yöntem, amantadin HC1 ün farmasötik preparatta (Sym metrel kapsül) miktar tayini için uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar 7 deneme üzerinden değerlendirilmiştir. Bağıl standard sapma % 1.13 olarak bulunmuştur. Preparat USP XXI de amantadin HC1 içeren kapsüllerin miktar tayini için önerilen susuz ortamda HC10 ile titrasyon yöntemiyle de analiz edilmiştir. Her iki yöntem, ortalamalar yönünden `t testi`, prezisyon yönünden `F testi` ile kıyaslanmıştir. t değeri 0.467, F değeri 4*51 olarak 'bulunmuştur. Bu durum önerdiğimiz yöntemin hassasiyet yönünden farmakope yönteminden üstün olduğunu göstermiştir.

-53- 7* SUMMARY Amantadine HC1, chemically, 1-aminotricyclo 3»3»1»1 J decane HC1, is used in medicine due to its antiviral and antiparkinson act i - vity» There are only a few reports on the quantitative determination of this drug which is also used in Turkey* Absence of UV absorption neces sitates derivatization of the drug for spectrophotometry determination» Scarity of the works in this field led us to search for new procedures for the quantitation of amantadine HC1» It is known that amines react with l,2-naphtaquinone-4-sulfonic acid (NQS) to give colored derivatives» The above reaction was carried out using amantadine HC1, and the spectrophotometry determination of the drug was accomplished through the new derivative (A-I The structure of A-NQ is determined utilizing spectroscopic methods (UVf IR,NHR and Mass spectroscopy). The compound may exist in one of the tautomeric forms, `4-alkylamino-l, 2- naptoquinone or 2-hyd - roxy-K-alky 1-1,4-naphtoquinone- imine` according to literature findings» Two maxima at 276 and 453 nm which characterize 1,2-naphtoquino- ne structure, in the electronic spectra of A-NQ recorded in methanol} the N-H stretching band at 3370 cm attributed to the secondary amine in the IR speotra and the existence of a signal at 5 »52 ppm which is exchangable with DO and assigned to the KH proton proves that the structure is 4-(tricyclo[3.3«l«l ' J decane-l-amine)-lf2-naphtoquinone» Making use of the absorption of A-NQ in the visible region, anew spectrophotometry quantitation method is developed» Examination of the optimum reaction conditions revealed that the derivative is obtained o quantitatively at pH 10 and 60 C in 30 minutes»-54- It was observed that A-NQ, toast able in aqueous solution, was stable for at least 72 hours when extracted with chloroform:butanol (l:l) mixture and measurements were made at 45* bb whioh is the wavelength of the maximum absorbtion of the derivative in the mentioned mixture* The calibration curve obeys Beer's Law in the 5-25 pg/al range* The proposed procedure is applied to the determination of amantadine in a pharmaceutical dosage form (Symmetrel-capsules). When evaluation is made according to the results of 7 tests run individually the relative standard deviation is $ 1*13* The formulation is also analyzed by titrating it with HC10. 4 in nonaqueous medium according to the procedure described for aman tadine HC1 in USP XXXI. Both procedures are statistically compared using `t test` and `F test*** t and F values are found to be 0*467 and 4 «51 respectively* This showes that the proposed method is superior to the method described in the pharmacopoeia*