Tanzimat devri hekimi Hayrullah Efendi`nin hayatı ve eserleri

Abstract

131 ÖZET Tanzimat Döneminde önemli devlet görevlerinde bulunmuş olan Hayrullah Efendi 1817 yılında istanbul'da doğmuş, 1866 yılında elçi olarak bulunduğu Tahran'da ölmüştür. Önce ilmiye sınıfına giren Hayrullah Efendi, tıp tahsili yaparak 1844 yılında Mektebi Tıbbiye-i Adliye-i Şahane den mezun olmuştur, hekim olduktan sonra mülkiye sınıfına geçen Hayrullah Efendi, Ziraat meclisi, meclis-i Maarif-i Umumiye, Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye üyelikleri, Encümen-i Dâniş ikinci başkanlığı, Mekteb-i Tıbbiye Nazırlığlı, Altıncı Daire Başkanlığı görevlerini yapmıştır. Ülkemizde İlk tiyatro eserini de yazan Hayrullah Efendi tıp, fen, tarih ve edebiyat alanlarında eserler vermiştir.

132 SUMMARY Hayrullah Efendi, one of the prominent officials of the Reformation Period (Tanzimat 1839) was born in Istanbul in 1817 and died in Tahran in the year 1866, when he was the ambassador of the ottoman Empire there. He started his education as a student of theology (Islamic studies), later started to study medicine and was graduated from the military medical school, `Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane`, in 1844. Retiring from the military service, he served as a member of the Commitee of Agriculture (Ziraat Meclisi), Board of General educations (Meclis-i Maarif-i Umumiye), Supreme Counsil of Justice (Meclis-i vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye), wise president of counsil of Educations and Sciences called `Encümen-i Dâniş`, Dean of the medical School `Mekteb-i Tıbbiye`, and head of the Sixth Department of the Municipal Organization. In addition to his works on medicine, science, history and literature Hayrullah Efendi is also the writer of the first play in Turkish.