Adolesan çağındaki gençlerin eritrositer parametreler, demir parametreleri ve eritropoetin açısından incelenmesi

Abstract

ÖZET Araştırmamız adolesan dönemindeki gençlerde genel demir duru munun incelenmesi ile anizositoz göstergesi eritrosit dağılım genişliği (RDW) ve MCV tayininin erken demir eksikliği tanısındaki önemini araş tırmak amacıyla yapıldı. Araştırma 13-17 yaş arası 56 kız, 47 erkek öğrencide yapıldı. Olgular eritrositer parametreler (eritrosit, Hct, Hb, MCV, MCH, MCHC, RDW), demir parametreleri (S.Fe, TIBC, % T.SAT, serum ferritini) ve eritropoetin açısından incelendi. Eritropoetik aktivite testi, plazma örnek lerinin polisitemik dişi farelere enjeksiyonu ile, biyolojik yöntemlere göre yapıldı. Plazma eritropoetin aktivitesinin yüksekliği % Fe59 uptake artışı ile izlendi. Bulgular IBM uyumlu bilgisayarda istatistiksel hesaplamalar ve grafik çizimleri ile analiz edildi. Araştırmamızda kız ve erkek olguların eritrositer ve demir para metreleri normal sınırlar içinde bulundu. Serum ferritin değerleri gerek kız gerekse erkek grubunda normalin alt sınırlarında saptandı. Populasyon daki yüzde dağılım incelemesinde, ferritin düzeyi normalden düşük olan olgu sayısı her iki grupta yüksek oranlarda bulundu (kızlarda % 39, erkek lerde % 49). Kız ve erkek gruplarının serum ferritini yaş ilişkisini gösterengrafikte, ferritin değerleri 15 yaşına kadar kız ve erkek gruplarında yakın düzeylerde saptandı. Bu yaştan itibaren yalnız erkek grubunda belirgin bir artış gözlendi. Bu bulgu androjenlerin ferritin sentezi üzerinde stimulan bir etkisi olabileceğini düşündürdü. Adolesan kız ve erkek grupları, ferritini düşük ve normal olarak ikiye ayrılıp incelemeye alındı. Ferritini düşük kız ve erkek gruplarında eritrositer ve demir parametreleri normal sınırlarda bulundu. Ferritini düşük gruplarda tüm eritrositer ve demir parametreleri nin normalden farklılık yüzdesi (sensitivitesi) değerlendirildi. RDW ve MCV değerlerinin erken demir eksikliği tanısında yardımcı parametreler olmadığı saptandı. Plazma eritropoetik aktivitesi tüm gruplarda normal sınırlar için de ölçüldü. Kız ve erkek olgularda düşük oranda parazitoz saptandı. Bu bulgu, ferritin eksikliğinin kısmen barsak parazitlerinden kaynaklanabilece ğini gösterdi. Olguların eritrositer ve demir parametreleri tek tek ferritin değerleriyle korelasyon incelemesine alındı. Ferritin değerleri normal ve düşük olan gruplarda anlamlı bir korelasyon bulgusu saptanamadı. Eritropoetin düzeyi ile eritrositer ve demir parametreleri arasın da da önemli bir ilişki bulunamadı. Araştırmamız kız ve erkek olguların büyük bir kısmının demir eksikliğinin erken evresinde olduklarını, RDW ve MCV'nin demir eksikliği nin başlangıç fazını belirleyecek önemli parametreler olmadığını gösterdi. Demir eksikliğinin başlangıç evresinde saptanabilmesi için serum ferritin düzeyinin ölçülmesi gerekliliğini ortaya koydu.

SUMMARY The purpose of this study is to examine the iron status in adoles cence and to determine the role of RDW (red blood cell distribution width) which is an indicator of anisocytosis and MCV (mean corpuscular volume) in the diagnosis of early iron deficiency. 56 females, 47 males healthy adolescent students aged between 13-17 years were included in this study. Erythrocytic parameters (RBC, Hct, Hb, MCV, MCH, MCHC, RDW), iron parameters (S.Fe, TIBC, T.SAT, serum ferritin) and erythropoietin were determined in the blood samples. Erythropoietic activity test was done with biological procedures by enjecting plasma samples to the polycythemic female mice. The incre ase in plasma erythropoietin activity was determined by the increase in Fe59% uptake. The results were statistically analyzed. Erythrocytic and iron parameters were in normal range in males and females. Serum ferritin values were in lowest normal limit in both females and males. Percentage distribution in population was examined and number of the cases with low ferritin level was increased in two grops (39 % in females, 49 % in males). The graphic which shows the relation between serum ferritin and age in two groups showed that ferritin values were approximately equal inthe two groups up to age fifteen. After this age this value was found to be increased only in the male group. This finding may indicate that the andro gens stimulate the ferritin synthesis. The two groups were divided in two subgroups, first with normal ferritin and second with low ferritin. Erythrocytic and iron parameters were in normal range in the second group. The sensitivity of erythrocytic and iron parameters were evalua ted in the low ferritin level group. The results showed that RDW and MCV values don't help in the diagnosis of early iron deficiency. Plasma erythropoietic activity was normal in all groups. Parasito sis was diagnosed with low rate in the two groups. This finding shows that ferritin deficiency partly is due to the enteric parasites. Erythrocytic and iron parameters were compaired with the ferri tin values; there was no significant correlation. There was no significant relation between erythropoietin level and erythrocytic and iron parameters. Our study indicates that most of the females and males are in the early stage of iron deficiency and that RDW and MCV are not the para meters which show the initial phase of iron deficiency. In conclusion our results showed that evaluation of serum ferritin level is necessary to deter mine the initial phase of iron deficiency.