İstanbul içme suyu şebekesini besleyen yüzey sularının kurşunla kirlenme düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada İstanbul içme suyu şebekesini besleyen göl, baraj bent gibi yüzey sularıyla, bunlara akan dere su ları, arıtılmış içme suları ve ayrıca kentin çeşitli semtle rindeki evlerin musluk sularının kurşunla kirlenme düzeyi incelendi. Düşük temperatürde kaynatmadan ısıtılarak, hamsu ör nekleri kuruluğa kadar, arıtılmış sularla musluk suları 11 kez yoğunlaştırılmak üzere uçuruldular. Sonra örneklerden kurşun amonyumpirol idindi tiyokarbamat ile oluşturduğu kelat bileşiği halinde metil isobutilketon'a (MIBK) çekilerek ay rıldı. MIBK'lu çözelti doğrudan alev düzenekli Atomik Ab- sorpsiyon Spektrofotometresinde ölçülerek metalin tayini ya pıldı. Bu şekilde tayinler, incelenen bütün su örnekleri için yeterli düzeyde bir duyarlıkla (0.1 ug/1) gerçekleşti ri lebildi. Yöntemin performansını etkileyen faktörler üzerinde duruldu ve farklı şekillerde işlenen örnekler için, ayrı standard seri ve ayrı kör çözeltiler kullanılmak suretiyle, maksimum varyasyon katsayısı %10.1 olacak şekilde optimum hata düzeyine ulaşıldı. İstanbul içme suyu şebekesini besleyen 6 su reservi nin çeşitli kısımlarında, ortalama değerler 2 ug/l'den daha az olmak üzere, eser miktarlarında kurşun bulundu. İncelenen 43 örneğin %76'sında 1 ug/l'den az %18.6'sında ise 1-2 ug/1 miktarında kurşun ölçüldü. Çeşitli semti erdeki ev musluk sularının (22 örnek) boruda beklemiş olanlarının (ortalama 6.77 ug/1 olmak üzere)us su rezervleri suların 3.5 - 6.5 katı miktarlarında kurşun içerdikleri görüldü. Anal iz! yapı lan 18 adet anormal musluk suyundan kızı lımtırak renkli bulanık olanların tümünde, içme suları için tolerans sınır değeri 40 ug/l'den daha yüksek konsantrasyon da (maks. 73.7, ort. 58.7 ug/1 ), 10 katranlı su örneğinde ise maksimum 18. 8, ortalama 11.1 ug/1 miktarında kurşun öl çüldü. Anormal musluk suları analiz sonuçları, bu labora tuvarda daha önceki yıllarda yapılan analiz sonuçlarıyla karşılaştırılıp, son 6 yılda musluk sularında katran (dola yısıyla kurşun ) içeriği bakımından bir düzelme olduğu sonu cuna varıldı.

SUMMARY In this study, we investigated the pollution of sur face waters such as river, lake and ponds, purified drinking waters and tap waters from several districts of Istanbul, with lead. Purified water samples and tap waters were concen trated 11 times by evaporating (without boiling) at a low temperature, when surface waters evaporated at a low tempe rature, until dryness. With ammonium pyrrolidine dithiocar- batnate (APDC) lead was made a chelate complex, followed by extraction into methyl isobutyl ketone (MIBK). Then the so lution in MIBK aspirated directly into the flame of Flame Atomic Absorption Spectrometer (AAS), so lead contents have been determined. In this way, for all the samples, determi nations were substantiated with sufficient sensitivity (0,1 ug/1). The factors that effects the performance of the met hod were searched and nearly removed. For differently worked up samples, different standard series and different blank solutions were used, so optimum error level was obtained (max. variation coefficient: % 10.1). In different water samples which collected from the different parts of the 6 water resources of the network of the drinking water of Istanbul, average values are less than 2 ug/1, were found trace amount of lead. 43 Water samples we re examined. We measured lead concentration less than 1 ug/1 in % 76 and 1-2 ug/1 in % 18.6 of water samples.So Tap waters standing in the plumbing systems (mean value 6.77 ug/1 ) had 3.5-6.5 times more lead contents than the waters from the reserves. From the analyzed 18 abnormal tap waters, all ruddy, troubled ones, had a lead concentration higher than the to lerance limit for drinking water 40 ug/1 (max. 73.7, avera ge 58.7 pg/1) and 10 tarred water samples had max. 18.8, average 11.1 pg/1 lead concentration. The analysis results of abnormal waters were compa red with the results of preceeding years analysis, indica ting that in the last 6 years the tarred tap waters were in better conditions about lead contents.