Ülkemiz koşullarında yaşlılık ve yaşlının sosyal uyumu (Alan araştırması)

Abstract

Bu araştırma istanbul'da üç ayrı kurumda kalan yaşlılar üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın amacı, kurumda yaşayan yaşlıların sosyal uyumunu ölçmek ve yaşlıların bazı niteliklerinin sosyal uyumlarına etkisi incelenmektedir. Araştırmanın ana hipotezi aşağıda verilmektedir. -Yaşlının sosyal uyumu ile özellikleri arasında ilişki vardır. Yaşlının bazı nitelikleri (yaş,cimiyet,öğrenim düzeyi,gelir,sağlık ve medeni durum,aile,akraba ve arkadaşla ilişkiler,dinsel ve toplumla ilgili tutumlar) sosyal uyumunu etkiler. Araştırmanın kuramsal temeli aktivite kuramına dayanmaktadır. Araştırma nüfusu İstanbul'da iki resmi,! özel kurumda kalan 65 ve daha yukarı yaşta bulunan ruhsal ve fiziksel bakımdan sağlıklı olan yaşlılardır. Veriler araştırmada belirlenen 92 yaşlıdan görüşme yolu ile toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak Sosyal Uyum ölçeği ve araştırmanın bağımsız değişkenleri ile ilgili bilgi almak amacıyla geliştirilen Görüşme Formu kullanılmıştır. -Yaşlıları Tanıtıcı Bulgular Yaşlılar en az l ay,en çok 47 yıldan beri kurumlarda kalmaktadır. Yaşlıların %43.5 ı erkek,%56.5 ı kadındır. Yaş ortalaması toplam yaşlılarda 72.4'dür. Yaşlıların %26.1 ı bekar,%65.2 si dul ve diğerleri evlidir. Yaşlıların genel olarak öğrenimleri orta düzeydedir. Kurumlara göre ise, DAR.'de kalan yaşlıların öğrenim düzeyi EESH ve BÎH.'de kalan yaşlılara göre daha düşük düzeydedir. Her üç kurumda yasayan yaşlıların öğrenim düzeyi kadın yaşlılarda daha düşüktür. Yaşlıların aylık gelirleri da gözönüne alındığında DAR.'de kalan yaşlılar alt sosyo-ekonomik düzeyde, EESH ve BİH'de kalan yaşlılar orta sosyo-ekonomik düzeyde bulunmaktadır. -Sonuçlar Üç ayrı kurumda kalan yaşlıların sosyal uyumları arasında farklılık vardır. DAR,'de kalan yaşlılar EESH ve BİH.'de kalan yaşlılara göre daha az uyumludur. Yaşlıların yaşlan ile sosyal uyumları arasında ilişki vardır. Yaş arttıkça uyum azalmaktadır. Bulgular,kadın yaslıların sosyal uyumu erkek yaşlılardan daha yüksektir,şeklindeki hipotezi desteklemiştir. Cinsiyet farkı EESH ve BİH'de kalan yaşlıların uyumunu etkilemiş, DAR.'de kalan erkek yaşlıların uyurn puanlarını kadınlara göre yükseltmiştir. Araştırmada yaşlıların öğrenim düzeyleri ile uyumları arasında ilişki olduğu belirlenmiştir. Her üç kurumda kalan yaşlıların öğrenim düzeyi yükseldikçe sosyal uyumları da yükselmektedir. Bunun gibi yaşlıların aylık gelirlerinin miktarı arttıkça sosyal uyum yükselmektedir. Yaşlıların sosyal uyumu kurumda kalma süresinden de etkilenmektedir. Kurumda kalma süresi arttıkça sosyal uyum yükselmemektedir. Yaşlıların sağlık durumları sosyal uyumlarını etkilemektedir. Sağlığını olumlu olarak değerlendiren yaşlıların sosyal uyumu olumlu değerlendirmeyenlerden daha yüksektir. Yaşlıların arkadaşları ile ilişkilerinden çok çocuklar ve akrabaları ile olan ilişkileri sosyal uyumlarını etkilemektedir. Yaşlılık döneminde arkadaşlarla ilişkileri devam ettirmek sosyal uyumu yükseltmemektedir. Diğer taraftan sosyal uyum dinsel görevlerini yerine getiren yaşlılarda yüksek çıkmıştır. Yaşlının toplumda kendine düşeni yaptığı ve toplumun yaşlı ihtiyaçlarına duyarlı olduğu kanaatinde olan yaşlıların sosyal uyumu bu kanaatte olmayan yaşlılardan daha yüksektir. Topluma karşı olumlu tutundan benimsemek sosyal uyumu yükseltmektedir. 81Sonuç olarak, araştırmanın sosyal uyum ve yaş,drısiyet,gelk,sağlık,eğitiınJkunımda kalma süresi,çocuk ve akraba ile üişki,çocuk sahibi olma, medeni durum,kronik hastalığı olma ve topluma ilişkin tutumlan ile ilgili hipotezleri doğrulanmış, sosyal uyum ve arkadaşlık *ilişkisi,dinsel tutumlar ve geliri değerlendirme ile ilgili hipotezler bulgular desteklenmemiştir. Sözü edilen konularda hipotezler doğrultusunda eğilimler belirlenmiş olmakla beraber istatistiki açıdan anlamlı çıkmıştır. Ayrıca, bu araştırma ile köy kökenli,ekonomik bakımdan muhtaç,öğrenim düzeyi düşük olan yaşlıların sosyal uyumunun düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bulgu aynı zamanda alt sosyo ekonomik düzeyde bulunan, sosyal katılımı az olan yaşlıların sosyal uyumlarının düşük düzeyde olduğunu da göstermektedir. Öte yandan bu sonuç eğitim,gelir ve sosyal katılımla ilgili hipotezleri güçlendirmektedir.

This research has been made on the elderly population residing in three institutions in Istanbul. The aim of the study is measuring the elderlies social adjustment and examining some of their characteristics affect on their social adjustment. The main hypothesies are following: -Some characteristics of the elderly, affect their adjustment such as age,sex,education,income,health,marital status,social participation(family,relative and friend relations),religious attitudes,societal attitudes affect their social adjustment. -The research's theoretical framework is based on Social Activity Theory. Our research population is compries, mentally and physically healthy aged of 65 years old and over people residing in two public institutions and one private institution. Our sample includes 92 persons. Data were obtainedby Social Adjustment Scale and a questionnary was useing to get information about the research's independent variables. Some Statistical findings about or sample: The elderlies included in our sample have been living in the institution for at least 1 month and at most 47 years. Their distribution by sex was,43.5 percent men,56.5 percent women.The average was age is 72.4 percent 65.2 percent was widowed 26.1 percent was single. The others were married. Generally,the people covered by the sample were found to be at a middle level of education. In regard to institutions, education of old people at Darülaceze Old People's Home is lower than the ones Etiler Emekli Sandığı Old People's Home and at BahçeHevler Istanbul Old People's Home Women's education is lower than men's. In regard to monthly income, the old people are from low socio-economis strata at the DAR. The ones at the EESH and at the BİH. from middle socio-economic strata. RESULTS There are meaningfull differences between the old people's social adjustment of the elderlies in three institutions. Generally the elderlies at DAR. have a lower level adjustment than the ones at EESH and at BİH. There is a meaningfull relationship between age and social adjustment. The results have supported the hypothesis which is formulated as 'Women's social 82adjustment is Mgher than men's'. Age difference has affected adjustment of the elderlies at EESH and at BİH. but at DAR. the adjustment scores of old men has increased. 'in this research, it has been deterrnined that there is a'relatiönship` betvreen the elderlies education level and social adjustment, At ali three institutions,as the elderlies education level increases,their adjustment score also increases. Similarily, as the elderlies monthly income increaseSjtheir social adjustments also increase. Social adjustment is affected by the length of their residence. As length of residence increases,social adjustment not increases. On the other hand, health also affects social adjustment. Old people who perceive their health positively are more socially adjusted than the ones who perceive their health negatively. The ties with children and relatives affect social adjustment more than the relations with friends. The continuation of friendship ties does not have a meaningfull ajject on the social adjustment of the elderly. On the other hand, social adjustment of the elderly who carry on religious tasks is mire than the ones who can't do it. Social adjustment of the elderly who think: 'old people carry on their responsibility in the society and society is sensitive towards old people's needs' is higher more than the adjustment of the ones who don't think so. Having ` pösiîîve societaîattitüdes increases sociâl'aüjustrnent ``................... As a result, the fînding of our study support the hypothesies which relate with social adjustment with and age, sex,income,health,marital status,perception of cronic illness,education length of residence,staying period,relations with children and relatrves, societaî attitüdes have been proved. On the other hand,sociial adjustment and our fîndings don't show that,any meaningfull relationship betvveen, friendship ties, religious attitüdes. Besides, it has been determined that the elderlies at DAR. have lower scores of social adjustment than the ones at EESH and at BİH. in the first group, old people are characterized with rural background,economic dependence and lovv education level. This finding also shows that the social adjustment of the old people who are less educated and who are coming from low socio- economic strata and have lovv social participation is lower than the others.