Artemisia austriaca jaca. üzerinde farmakognozik araştırmalar

Abstract

V-ÖZET Bu çalışma, botanik ve kimyasal olarak iki bölümden oluşmaktadır. Botanik bölümde, Compositaa familyası, Artemisia cinsi, Türkiye'de yetişen Artemisia türlerinin tayin anahtarı ve A.austriaca türünün tanımı Türkiye Florasına (53,54) göre yapıldı* A.austriaca türünün Türkiye'de yayılışı İ. Ü. Eczacılık Fakültesi Herbaryumu (İSTE) örnekleri ve Türkiye Florasına göre belirtildi* Ayrıca bu bölümde A*austriaca türünü tanıtmak amacıyla Ekim 1990 tarihinde Erzurum'dan toplanan örneğin (İSTE 62526) yaprak, kapitulum, çiçek ve meyvesi şematik olarak gösterildi* Kimyasal bölümde ise Artemisia cinsinin kimyası, ilaçlara katkısı ve Artemisia türlerinden bugüne kadar elde edilen flavonoit bileşikler yapılmış çalışmalara dayanarak derlendi* Bu bölümde, Temmuz 1990 tarihinde Er zurum'dan toplanan A.austriaca bitkisinin(lSTE 62414) toprak üstü kısımları flavonoit bileşikleri yönünden incelendi. Laboratuvar ısısında kurutulduktan sonra toz edilen materyal Soxhlet aletinde önce petrol eteri ile tüketilerek lipofil maddeleri ayrıldı* Petrol eteri hülasası yoğunlaştırıldıktan sonra %60 lık etanol ile tüketildi* Etanollü hülasa yoğunlaştırıldı ve kloroform ile tüketildi.- 127 - Petrol eteriyle tüketilen materyal Soxhlet aletinde bu kez %96 lık etanolle tüketildi. Etanollü hülasa yoğun- lastxrxldxktan sonra su ile seyreltildi ve sırasıyla benzen, kloroform ve etil asetatla tüketildi* Kağıt ve ince tabaka kromatografisiyle yapılan kont roller sonucu petrol eteri/kloroform, etanol/kloroform ve etanol/etil asetat ekstrelerinin flavonoit bileşiklerce zengin olduğu görüldü ve bu ekstreler üzerinde çalışıldı. Ekstrelerdeki flavonoitleri saflaştırmak için sütun, preparatif kağıt ve ince tabaka kromatograf ileri kullanıldı. Saf olarak elde edilen bileşiklerin yapıları kağıt ve ince tabaka kromatografilerindeki Rf değerleri, renk reaksiyonları ve spektroskopik yöntemler (UU, H NMR, İR) yardımıyla ay dınlatıldı. Yapılan çalışma sonunda, A.austriaca türünün toprak- üstü kısımlarından 5-hidroksi 6,7,3 ',4'-tetrametoksiflavon, eupatilin, jaceosidin, chrysoeriol, apigenin, eupafolin, luteolin, apigenin 7-glikozit, luteolin 3*-glikozit madde leri izole edildi.

SUMMARY This work consists of two parts being botanical and chemical. In the botanical section a description of Compositae and genus Artemisia, key for Artemisia species growing in Turkey and a description of A.austriaca are given according to The Flora of Turkey. Distribution of A.austriaca in Turkey has been shown by examining herbarium specimens from Fa culty of Pharmacy and using Flora of Turkey. Additionally, in this section a descriptive illustration of the leaves, flowers, capitulum and fruits of the sample collected from Erzurum in October 1990 are given to identify A.austriaca - In the chemical part the chemistry of genus Artemisia, its contribution to drugs and previous works on the isolation of flavonoids from Artemisia species are reported. In this section flavonoid compounds from the aerial parts of A.aust riaca collected from Erzurum in Duly 1990 have been inves tigated. The material which was dried at room temperature was first extracted with petroleum benzine to separate lipop hilic compounds. The petroleum benzine extract was evapo rated and then extracted with 60$ ethanol. The ethanolic extract was evaporated and extracted with chloroform. After removing the lipophilic compounds with petroleum benzine the remaining material was extracted with 96$ ethanol,- 129 - The alcoholic extract mas evaporated and then diluted uith mat er and extracted toith benzene, chloroform and ethylacetate respectively. Exaraination of petroleum benzine/chloroform,ethanol/ chloroform and ethanol/ethylacetate extracts by paper and thin layer chromatography has revealed the existence of high yield of flavonoids, thus these extracts tuere studied. For the purification of flavonoids column, prepara- tive thin layer and paper chromatography u/ere applied. The structure of püre compounds u/ere elucidated by Rf values, colour reactions and spectroscopic methods (UV, ÎR, 1H NMR). As a result of this work 5-hydroxy-6,7,3',4'-tetra- methoxyflavone,eupatilin, jacaosidin, chrysoeriol, api- genin, eupafolin, luteolin, apigenin 7-glucoside, luteolin 3'-glucoside uıere isolated f rom the aerial parts of A«austriaca.