Cinsiyet kromozom mozaisizminin dokularda araştırılması

Abstract

75 VI. ÖZET X ve Y kromozom anöploidilerinin yenidoğandaki insidansı yaklasxk 1/500` dir. Cinsiyet kromozom anomalileri daha çok cinsiyet gelişimini etkilediklerinden yaşamla daha kolay bağdaşabilmekte ve bu nedenle otozom anöploidilerine göre daha sıklıkla ortaya çıkmaktadır. Aynı nedenlerle cinsiyet kromozom anöploidilerinin mozaisizmine de daha sıklıkla rastlanmaktadır. Cinsiyet kromozom mozaisizmi içinde en sık görüleni 45, X hücre dizilerini içerenlerdir. 45, X hücre dizisinin, normal 46, XX ve X polizomileri ile birlikte olması Turner stigmalarının fenotipik. ekspresyo- nunu etkileyebilir ve fertilite sorunları yaratabilir. Oysa 45, X dizisinin Y hücre dizileri ile birlikte, olması, fenotipe kuşkulu genitalia olarak yansıyabilir ve gonadoblastoma riskini arttırır. Bu çalışmada, İstanbul Üniversitesi, Çocuk Sağlığı Enstitüsü, Tıbbi Genetik Bilim Dalı'na kuşkulu genitalia, primer amenore, Turner sendromu ve yineleyen fetal kayıplar nedeniyle başvuran ve lenfositlerde yapılan kromozom analizlerinde X ve Y kromozomlarına ait mozaisizm saptanan olgularda deri ve / veya gonad f ibroblastları da incelenerek mozaisizmin çeşitli dokulara ne ölçüde yansıdığı, bu yansıma ile fenotip arasında bir korelasyon olup olmadığı araştırıldı.76 X ve Y mozaisizmi saptanan 13 olgudan 7 ' sinde 45, X ve 46, XX veya X derivatları, 6'smda 45,X ve 46, XY veya 47,XYY veya Y derivatları söz konusu idi. Lenfositlerde 45,X ve 4 6, XX hücre dizileri rastlanan 4 olgunun fibrobl as ti arında patolojik hücre dizisine rastlanmadı ve lenfositlerde düşük orandaki 45, X hücreleri kültür efekti olarak değerlendirildi. Deri fibroblastlarında da 45, X hücre dizisi saptanan üç olguda (ikisi X derivatı) mozaik Turner sendromu tanısı kesinleşti. 45, X hücre dizisinin Y ve Y derivatları ile bulunduğu 6 olgudan birinde Turner stigmaları, 5 ' inde ise kuşkulu genitalia vardı. Bu altı olgudan birinde sadece deri, birinde hem deri ve hem gonad fibrobl as ti arı, 3 'ünde gonad fibrobl as ti arı ve birinde ise sadece lenfositler incelenebildi. İncelenen 13 olgudan 9 'unda, 45, X hücre dizisi, fibroblastlarda da gösterildi, Lenfositlerdeki mozaisizm oranlarının diğer dokulara aynı oranda yansımadığı ve baskın hücre dizileri ile fenotip arasında direkt bir korelasyon olmadığı görüldü.

77 SUMMARY The incidence of sex chromosome aneuploidies is about 1 in 500 newborns. Sex chromosome abnormalities are more frequent than autosomal abnormalities because they mainly affect the sexual development and so they are more compatible with life. For the same reason, mosaicism related with the X and Y chromosomes are observed frequently. 45, X cell lines are the most common cell lines encountered in sex chromosome mosaicism. When 46, XX normal cell lines or X polisomies are together with 45, X cell line, the phenotypic expression of Turner stigmata varies widely and infertility problemes occur. However, when the patient is mosaic for cell lines including the Y chromosome and 45, X cell lines, ambiguous genitalia may appear and there is an increased risk for gonadoblastoma. Patients referred to University of Istanbul, Institute of Child Health, Department of Medical Genetics because of ambiguous genitalia, primary amenorrhea, Turner syndrome and recurrent fetal wastages were included in this study, and those who had a mosaic karyotype concerning sex chromosomes were evaluated to determine how the mosaicism is expressed in tissues other than lymphocytes (fibroblasts / gonads). Another scope was to determine if there is an existing correlation between the phenotype and expression of mosaicism in different tissues.78 Out of 13 cases having X and Y mosaicism, seven were found to have 45, X and 46, XX or X derivates; six were found to have 45, X and 46, XY or 47,XYY or Y variants. The mosaic finding (45,X/46,XX) observed in the lymphocytes of 4 patients was not present in fibroblast cultures. So this result concluded preliminary finding as a culture effect. The mosaic Turner syndrome diagnosis became definite. In three patients (two with X derivates) the 45,X cell line observed both in the lymphocytes and fibroblast cultures allowed a conclusive diagnosis of mosaic Turner syndrome. Out of six patients having a mosaic karyotype with 45, X and Y or Y derivates, five had an ambiguous genitalia and one had Turner stigmata. The patients with ambiguous genitalia were evaluated to determine the mosaic ratio in skin and gonad fibroblast. One out five patients with ambiguous genitalia was evaluated both for skin and gonadal mosaicism, one only for skin fibroblast, and 3 only for gonad fibroblasts. Out of 13 cases nine cases had 45, X cell line in fibroblast cultures. It was concluded that the mosaicism ratio in the lymphocytes was not observed in the same ratio in other tissues and no correlation was found between predominant cell line and the phenotype.