Büyüme hormonunun sıçan overinde Follikülogenesis`e ve ovulasyona etkisi

Abstract

132 ÖZET Gonadotropinlerle büyüme hormonunun hem in vivo hem in vitro ferti1izasyonda ovulasyonu indükleyici olarak kulla nımı yakın zamanlarda yeni bir tedavi şekli olarak Önesürülmüştür. Biz bu çalışmada hMG ve GH nın tek başlarına ve birlikte kullanıldıklarında ovulasyon ve ovaryum morfolojisi üzerin deki etkilerini ışık ve elektron mikroskopik olarak ince ledik. Bu çalışmada Wistar tipi Albino dişi erişkin ve erişkin ol mayan sıçanlara hMG 0,125 İÜ/gün. GH 0.0033 IU/gün ve her ikisi birlikte, erişkin gruba ise yalnızca GH 0,01133 IU/gün uygulandı. Uygulama boyunca smear takibi yapılarak östrus evresine gelen denek sakrıfiye edildi. Işık mikroskopik düzeyde yaptığımız incelemeler sonucunda erişkin olmayan hMG grubunda primer follikülde azalma ( p < 0,05 ) sekonder follikülde azalma ( p > 0,05 ) ve korpus luteum sayısında belirgin artış görüldü. GH gru bunda atretik follikül'de artış, korpus luteum da azalma saptandı. hMG + GH grubunda ise primer, sekonder ve Graaf follikülünde ileri derecede artış ( p < 0,001 ) yine korpus luteum da da artış gözlendi. Bu grupta atretik folliküllere ve interstitiel kümelere çokça rastlandı.133 GH uygulanan erişkin gruba ait follikül ler kontrolle kıyas landığında primer follikülde artışı ( p < 0.001 ) ` sekonder follil<ül de artış ( p > 0,05 ), Graaf f ol 1 ikülündeki azalma ( p >0,05 ) korpus luteum'da azalma ( p < 0,0001 ), atretik follikül sayısında artış ( p < 0,0001 ) olarak saptandı. Elektron mikroskobu ile GH uygulanan erişkin gruba ait ör nekler kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, primer folli kül hariç diğer fol1iküllerin membrana granulosa hücrelerin de apoptosis belirgin olarak gözlendi. Ayrıca ışık mikrosko bunda da gördüğümüz interstitiel kümelerin elektron mikrosko bunda bol lipid ve vezikül içerdiği görüldü. Erişkin olmayan hMG uygulanan grup, kontrole kıyasla çok sık olarak rastlanan atretik fol likül lerin gösterdiği çeşitli ultrastrüktürel özelliklere sahipti. Erişkin olmayan GH uygulanan grup kontrol ile karşılaştırıl dığında, bu grupta çok fazla rastladığımız fagositik aktivi- te gösteren membrana granulosa hücrelerinden bazılarında nuklear distorsyonun arttığı ve nukleus membranının dilatas- yonu saptandı. Erişkin olmayan GH + hMG uygulanan grup kontrol ile karşı laştırıldığında ise ; özellikle bölünmüş ve çok nukleuslu oosite sık olarak rastlandı. Yarıklanmış olan oositin oluş turduğu hücre grupları arasındaki intersel lüler aralarda bol miktarda glikojen inklüzyonları görüldü. Ayrıca bu hücre yü-134 zeylerinden interstitiel alana doğru uzanan çok sayıda mikro- villi gözlendi. Sonuç olarak ; GH ve hMG uygulamalarının erişkin ve eriş kin olmayan gruplarda fol 1 ikülogenesis ' i ve ovulasyonu uyar dığı bunun yanında çok fasla dejeneratif değişikliklere de neden olduğu saptandı.

135 SUMMARY The use of both gonadotroph ins and growth hormone in in vivo and in vitro fertilization as an inducer has recently been suggested as a new form of treatment. We, in this study, examined the effects of hMG and GH both alone and conconctmittant on ovulation and ovarium morphology by light and electron microscopy. In this study, hMG 0,125 IU/day alone, GH 0,0033 IU/day alone and both of them conconctmittant ly were administered to mature and immature Wistar type Albino Rat and on the other hand only GH 0,0133 IU/day was administered to immature rats. By smear follow-up during administration each animal reaching estrous period was sacrified. At the and of light microscopical examination in immature hMG group. a decrease in primary ( p < 0,05 ) and sekon- dary ( p > 0,05 ) follicules and a marked increase in cor pus luteum were observed. In GH group, an increase in at retic follicules and a decrease in corpus luteum were detei - mined. In hMG + GH treated group a significant increase in primary, sekondary and Graff ian follicles ( p < 0,001 ) and also an increase in corpus luteum were observed. Many136 atretic follicules and interstitiel masses were seen follic les in this group. In mature group treated with GH an in crease in primary ( p < 0,001 ) and secondary ( p > 0,05 ) follicules, a decrease in Graaffian follicles ( p > 0.05 ) and corpus luteum ( p < 0,0001 ) and a marked increase in atretic follicles masses were noted. When the samples from GH treated mature group were comparned with control group significant apoptosis was observed in membrana granulosa cells of all follicles except primary one by electron microscopical examination. Also interstitiel masses which we observed in light microscope were shown to contain many lipids and vesicles by electron microscopy. hMG treated immature group compared to control group had the ultrastructural properties which atretic follicles show. When GH treated immature group was compared with the cont rol an increase in nuclear distortion and nucleus membrane dilatation were identified in some membrana granulosa cells showing fagositic activity that were many in number in this group. On the other hand when GH + hMG treated immature group was compared with control especialy divided and multi nucleated oocytes were observed. Many glycogen inclusions were obser ved in the intercellular spaces in between the cell groups formed by segmented oocytes. Also there were many microvilli137 towards the interstitiel are from this cells' surfaces. As a conclusion ; GH and hMG administration was observed to stimulate folliculogenesis and ovulation in mature and imma ture groups and also cause many degenerative changes.