Diabetik ve nondiabetik atheroskleroz patojenezinde lipoprotein desialilasyonu ve sialidaz aktivitesi

Abstract

ÖZET Atheroskleroz patojenezinin hem çevresel hem de genetik faktör lerle ilgili olduğu bilinmektedir. Plazma lipoproteinlerindeki değişiklikle rin atherosklerozun başlamasında ve ilerlemesinde önemli bir rol oynadığı gösterilmiştir. Diabetik veya nondiabetik atherosklerozlu hastaların plazma lipoprotein düzeylerindeki değişiklikler ve arter plaklarında modifiye lipoproteinlerin lokalizasyonu, atheroj enezde lipoprotein ve lipoprotein modifikasyonunun önemini ortaya koymaktadır. Oksidasyon ve glikasyon gibi modifikasyonların yanısıra, lipopro teinlerin indirgen olmayan uçlarından terminal sialik asidini kaybederek desialilasyona da uğrayabildikleri ve bu desialilenmiş LDL'in atheroskle roz patojenezi ile ilgili olabileceği ileri sürülmüştür. Bu çalışmada atherosklerozda artmış olduğu bildirilen lipoprote in desialilasyonunda sialidaz aktivitesinin rolü ve deneysel olarak diabetin sialidaz aktivitesi üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmada diabetik ve nondiabetik atherosklerozlu grubu oluştu ran bireylerin kontrol grubuna göre total kolesterol, trigliserid, LDL ve VLDL kolesterol ve Lp(a) düzeyleri yüksek, HDL kolesterol düzeyleri iseanlamlı olarak düşük bulundu. Total sialik asit düzeylerinde hasta grubu ile kontrol grubu arasında anlamlı bir fark saptanamadı. Lipoprotein aga- roz jel elektroforezinde atheroskleroz grubunda özellikle LDL ve HDL'de kontrol grubuna oranla daha yüksek bir elektroforetik mobilite gözlendi. Diabetik ve nondiabetik atherosklerozlu grupta serum sialidaz düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu. Diabetin sialidaz akti- vitesi üzerine etkisini incelemek amacıyla Wistar cinsi sıçanlarda bir aylık deneysel diabet modeli oluşturuldu. Diabet sonrası sıçan serum sialidaz düzeylerinin diabet öncesine göre anlamlı olarak yükseldiği görüldü. Çalışmadan elde edilen bulgular atherosklerozlu kişilerde artmış serum sialidaz aktivitesinin lipoprotein desialilasyonunda rol oynayabilece ğini düşündürmektedir. Ayrıca diabetin de bir diğer faktör olarak sialidaz aktivitesi üzerinde etkili olabileceği söylenebilir.

SUMMARY It is known that the pathogenesis of atherosclerosis involve both environmental and genetic factors. It has been shown that changes in plas ma lipoproteins play an important role in starting and development of athe rosclerosis. Changes on plasma lipoprotein levels of patients with diabetic or nondiabetic atherosclerosis and the localization of modified lipoproteins on arterial plaques emphasize the importance of lipoproteins and modifica tions of lipoproteins. Besides modifications like oxidation and glycation, it has been suggested that lipoproteins undergo desialylation by losing a terminal sia lic acid remnant at their non-reducing ends and this desialylated lipoprote in may involve in the pathogenesis of atherosclerosis. In this study, it has been investigated a relationship between desialylation which has been found to be increased in atherosclerosis and the activity of sialidase, and the effect of diabetic state on the activity of sialidase. Serum total cholesterol, triglyceride, LDL and VLDL cholesterol and Lp(a) levels in patients with diabetic and nondiabetic atherosclerosis were found to be higher than control group.Total sialic acid levels were not different between patients with diabetic and nondiabetic atherosclerosis and control group. In agarose gel electrophoresis of lipoproteins, a high electropho- retic mobility was found in patients with atherosclerosis, especially in LDL and HDL fractions, when compared with control group. Serum sialidase activity were high in patients with diabetic and nondiabetic atherosclerosis as compared to control group. Sialidase activity in diabetic rats was found to be elevated when compared with pre-diabetic state. This study concludes that, desialylation of lipoproteins which has been found to be increased in patients with atherosclerosis may be due to the increased activity of sialidase. Diabetic state may also effect on sia lidase activity.