Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Halli Merkezi (ICSID ) tahkiminde kişi bakımından yetki

Abstract

Sermayedarları bir ülkede yatırım yapmaya cezbeden en önemli etken, güven ortamıdır. Güven ortamıyla kastedilen, sadece, ev sahibi ülkedeki güvenli ortam değildir; yabancı yatırımcıya verilen güvenceler veya bir ihtilaf halinde yatırımcının tahkim merkezine başvurabilmesi, buradan alınan kararların icra kabiliyetini ifade eden hukuki güvenlik de güven ortamı kapsamına dahildir. Devletler, gerek iki taraflı gerekse çok taraflı anlaşmalarda, yabancı yatırımcılar ile aralarında, yatırımdan doğan ihtilafların halli için özel bir merkez olan ICSID'e (International Center for the Settlement of Investment Dispute) yollama yaparlar. Ancak bu yollama, ihtilafın ICSID nezdinde çözümlenmesi için yeterli değildir; ICSID'in de kendi iç düzenlemesi olan, ICSID Konvansiyonuna göre yetkili olması lazımdır. Konvansiyona göre, ICSID'in yetkisinin üç dayanağı vardır: kişi bakımından yetki (jurisdiction ratione personae), konu bakımından yetki (jurisdiction ratione materiae) ve rıza (consent). Biz çalışmamızda, kişi bakımından yetki şartını, ağırlıklı olarak ICSID kararları ışığında ve öğretideki görüşleri dikkate alarak inceledik.

The most important factor attracting the capital holders in the host country is confidence climate. The confidence climate does not just embody the security climate of the host state; it concludes also the assurances given to foreign investors or the ability to appeal to a arbitration center in case of a dispute, the execution capacity of the awards given by foreign courts or arbitration centers. The States refer to ICSID (International Center for the Settlement of Investment Dispute) in bilateral also in multilateral treaties for the settlement of investment disputes with the investors in their countries. But this reference does not suffice for the settlement of the dispute before the court. The Center has to be also competent according to the ICSID Convention which is the internal regulation of ICSID. According to the Convention there are three conditions for the jurisdiction of the Center, these are: jurisdiction ratione personae, jurisdiction ratione materiae and consent. In our study, we have analysed the jurisdiction ratione personae mainly in light of ICSID awards and by considering the standpoints of the doctrine.