Salvia napifolia jaq. bitkisinden elde edilen yeni diterpenoit bileşiklerin yapı araştırması

Abstract

5. Özet Bu çalışmada Salvia napifolia lacg. bitkisinin köklerinde bulunan diterpenler kimyasal olarak incelenmiş ve beşi yeni, sekizi bilinen onüç diterpen elde edilmiştir. 6,12,14-trihidroksiabieta-6,8,ll,13-tetraen;ll,12-dioksoabieta-8,13-dien; 1- oksoferruginol; 6-oksoferruginol; 7,20-epoksiroyleanon olarak isimlendirilen bu diterpenler doğadan ilk kez elde edilmiştir. Bu bileşiklerin yapılarının aydınlatılmasında UV, İR, XH NMR, Küde ayrıca bazıları için 13C NMR, APT, DEPT, HMBC gibi spektral yöntemlerden yararlanılmıştır. Salvia napifolia Jacq. bitkisinden elde edilen bilinen diterpenler horminon, 7- asetil horminon, ferruginol, cryptanol, cryptojaponol, sugiol, pachystazon ve microstegiol'dur. Bu bileşiklerin yapı tayinlerinde de spektral yöntemlerden yararlanılmıştır. Ayrıca standart madde ile İTK'da karşılaştırma yapılarak ve literatür çalışmaları ile kesin sonuca ulaşılmıştır. Microstegiol hariç elde edilen diğer diterpenler abietan tipi diterpenlerdir. Microstegiol ise yeniden düzenlenmiş (rearanje) bir iskelete sahiptir. 121

6. Summary In this study the roots of Salvia napifolia Jacq. were chemically investigated and five new, eight known diterpenes were obtained. New diterpenes were named as 6,12,14-trihydroxyabieta-6,8,ll,13-tetraene; ll,12-dioxoabieta-8,13-diene; 1-oxoferruginol; 6-oxoferruginol and 7,20- epoxyroyleanone. Structure determination of these compounds was achieved by UV, IR, *H NMR, Mass spectroscopies and 13C NMR, APT, DEPT, HMBC spectral methods were also used for some compounds. Known diterpenes that were isolated from this plant are horminone, 7- acetylhorminone, ferruginol, cryptanol, cryptojaponol, sugiol, pachystazone and microstegiol. Structure determination of these compounds was achieved by comparing their spectral data to those of literature values and by TLC comparison with authentic samples. Except microstegiol, other compounds are abietane-type diterpenes. Mic rostegiol has a rearranged carbon skeleton. 122