Sütlü sulandırıcılara farklı oranlarda yumurta sarısı ilavelerinin boğalarda donma sonrası spermatolojik özelliklere ve fertiliteye etkileri

Abstract

54 7. ÖZET Çalışmada Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İstanbul İl Müdürlüğü Şenlikköy Sun'i Tohumlama Merkezi'nde aynı bakım ve besleme koşullarında barındırılan 5 Holstein boğa kullanıldı. Çalışma süresince her boğadan 10 adet olmak üzere 50 ejakulat alındı. Taze spermada boğalara göre 6.9 ± 2.04, 4.4 ± 1.79, 4.9 ± 1.62, 6 2 ± 1.83, 5.8 ± 1.62 mi hacim, % 85.0 ± 0.00, % 81.0 ± 2.11, % 83.5 ± 2.42, % 80.0 ± 0.00, % 83.5 ± 2.42 motilite, 126.4 ± 26.18, 121.1 ± 23.18, 121.9 ± 28.59, 123.7 ± 33.99, 130.2 ± 37.50 x 107 / mi spermatozoıt yoğunluğu ve % 8.5 ± 0.86, % 10.0 ± 1.21, % 8.0 ± 1.53, % 10.6 ± 1.43, % 7.7 ± 1.03 anormal spermatozoıt saptandı. Hacim, motilite ve anormal spermatozoıt oranlarında boğalar arası önemli farklılıklar bulunurken spermatozoıt yoğunluğu benzer bulundu (p< 0.05). Sperma 4 eşit hacime ayrıldı ve her bir hacim % 0, % 5, % 10, % 20 yumurta sarısı içeren sütlü sulandırıcılarla sulandırıldı. Gliserinizasyon işlemi sonrasında finalde % 7 gliserol içeren sulandırıcılar ekulibrasyona bırakıldı. 0.25 mi payetlerde sıvı azot buharında dondurulan spermalar - l96°C'de depolandı. Donma öncesi (ekulibrasyonda) ve sonrası motilite ve morfolojik muayeneden oluşan spermatolojik testler uygulandı. 5 boğanın ortalama özellikleri olarak % 0, % 5, % 10, % 20 yumurta sanlı sulandırıcılarla ekulibrasyonda sırasıyla % 73.7 + 1.82, % 74.1 ± 1.78, % 73.8 ± 1.71, % 73.5 ± 1.90 motilite saptandı (n=50). Aynı sulandırıcılarda sırasıyla % 12.4 ± 1.88, % 12.0 ± 1.18, % 12.0 ± 0.93, % 12.5 ± 1.33 anormal spermatozoit bulundu. Gerek sulandırıcılar gerekse toplam morfolojik bozukluklarda önemli bir fark elde edilmedi. Ancak baş kısmına ait morfolojik bozukluklar % 5 yumurta sanlı sulandırıcıda, yumurta şansı içermeyen sulandırıcıya göre daha yüksek bulundu (p< 0.05). Eritme sonrası en düşük motilite % 55.2 ± 3. 19 ile yumurta şansı içermeyen sulandırıcıda elde edildi (p<0.05). En yüksek değerler ise % 59.3 ± 1.03 ile % 5 yumurta sanlı sütlü sulandırıcıda, % 59.6 ± 0.82 ile % 10 yumurta sanlı sulandırıcılarda bulundu. % 20 yumurta sanlı sütlü sulandırıcıda ise % 57.7 + 3.40 motilite saptandı. Anormal sprematozoit oranlan sulandırıcılara göre farklılık göstermedi ve sırasıyla % 18.4 ± 1.99, % 17.9 + 2.17, % 18.7 ± 1.42, % 18.3 ± 1.90 morfolojik bozukluk saptandı. Sütlü sulandırıcılara % 5-10 yumurta şansı ilavesinin eritme sonrası motiliteye yararlı etki göstermesine rağmen, fertikte oranlan sulandırıcılara göre farklılık göstermedi. 615 tohumlama sonrasında % 0, % 5, % 10, % 20 yumurta sanlı sulandırıcılara göre sırasıyla % 81.21 ± 9.70, % 76.19 ±4.06, % 81.82 ± 9.19, % 73.33 ± 6.46 fertılıte oranlan bulundu (60-90 günde % N.R.R.).55 Sonuç olarak sütlü sulandırıcılara % 5-10 yumurta şansı ilavesinin % 0, % 20 yumurta sarılı sulandırıcılara göre eritme sonrası motiliteye olumlu etki yaptığı, ancak fertilite üzerine benzer bir yararlı etkinin görülmediği, sütlü sulandırıcılarla yumurta şansı ilavesi olmaksızın da başarılı fertilite sonuçlan elde edilebileceği kanısına varıldı.

56 8. SUMMARY: 5 Holstein bulls reared under the same conditions in Şenlikköy A.I. Station of the Ministry of Agriculture and Village, were used in this study. Total 50 ejaculates were collected during the study, 10 ejaculates from each bull. The semen characteristics of raw semen were volume 6.9 ± 2.04, 4.4 ± 1.79, 4.9 ± 1.62, 6.2 ± 1.83, 5.8 ± 1.62 ml; motility 85.0 ± 0.00 %, 81.0 ±2.11 %, 83.5 ± 2.42 %, 80.0 ± 0.00 %, 83.5 ± 2.42 %; concentration 126.4 ± 26.18, 121.1 ±23.18, 121.9 ±28.59, 123.7 ±33.99, 130.2 ± 37.50 x 107 / ml and abnormal spermatozoa 8.5 ± 0.86 %, 10.0 ± 1.21 %, 8.0 ± 1.53 %, 10.6 ± 1.43 %, 7.7 ± 1.03 % respectively according to the bulls. Important differences were detected among the values of volume, motility and abnormal spermatozoa rates whilst semen concentration were similar to each other. Semen was divided in four split samples and each extended with milk extenders containing 0 %, 5 %, 10 %, 20 % egg yolk respectively. Final 7 % glycerol containing extenders were equilibrated. Semen were frozen in liquid nitrogen vapur in 0.25 ml straws and than stored at -196°C. Spermatological tests (motility and morphologic) were carried out before freezing (during equilibration) and after freezing. The motility rates of the 5 bulls according to the 0 %, 5 %, 10 % and 20 % egg yolk rates were 73.7 ± 1.82 %, 74.1 ± 1.78 %, 73.8 ± 1.71 %, 73.5 ± 1.90 % respectively (n=50). Abnormal spermatozoa rates of the same semen were 12.4 ± 1.88 %, 12.0 ± 1.18 %, 12.0 ± 0.93 %, 12.5 ± 1.33 % respectively. There were no important differences among the extenders and among the morphologic defects. There were more head defects in the 5 % egg yolk containing group relating to the non-containing group (p < 0.05). The lowest post-thaw motility was recorded in the egg yolk non-containing group as 55.2 ± 3.19 % (p < 0.05). Highest motility records were 59.3 ± 1.03 % in the 5 % egg yolk containing group and 59.6 ± 0.82 % in the 10 % egg yolk containing group. The motility record of the 20 % egg yolk containing group was 57.7 ± 3.40 %. There were no difference of the abnormal spermatoza rates among the groups. The abnormal rates were 18.4 ± 1.99 %, 17.9 ± 2.17 %, 18.7 ± 1.42 %, 18.3 ± 1.90 % respectively. In spite of the fact that 5-10 % egg yolk addition to milk extenders made a beneficial effect on motility, there were no differences in fertility rates. The pregnancy rates after 615 inseminations were 81.21 ± 9.70 %, 76.19 ± 4.06 %, 81.82 ± 9.19 %, 73.33 ± 6.46 %57 respectively according to the 0 %, 5 %, 120 %, 20 % egg yolk containing extenders (N.R.R. % in 60-90 days). At the end of the study we concluded that addition of 5-10 % egg yolk to milk extenders has a more beneficial effect than 0 % or 20 % egg yolk containing extenders on post-thaw motility but no benefit was observed on fertility and one could say that milk extenders can be used successfully without egg yolk.