Konaklama sektöründe faaliyet gösteren stratejik ittifaklarda örgütlerarası ilişki unsurlarının bilgi paylaşımı aracılığıyla örgütsel yenilikçilik üzerindeki etkilerinin araştırılması

Abstract

Son yıllarda bilgi ekonomisi pazarında yaşanan gelişmeler işletmeleri bilgiye, bilginin yönetilmesine ve işletmenin içinde ve dışında paylaşılmasına daha fazla önem vermesini gerektirmektedir. Bununla birlikte bilgi kaynaklı yeniliklerin de ortaya çıkması önem kazanmaktadır. Bu nedenle örgütlerarası ilişkileri düzenleyen unsurların ortaya konarak, bu unsurların örgütlerin örgüt içinde ve dışında birbirleriyle bilgi paylaşmalarını ve bu paylaşımın etkisiyle ortaya çıkan yenilikçiliği etkileyebildiği görülmektedir. Bu nedenle bu tez çalışmasında da örgütlerarası ilişkileri düzenleyen unsurlar olarak belirlenen bazı değişkenlerin bilgi paylaşımı aracılığı ile örgütün yenilikçiliğini etkiledikleri ortaya konmaktadır. Bu çerçevede örgütlerarası yapılardan biri olarak bilinen stratejik ittifak konusu ele alınarak, ittifak ilişkilerini düzenleyen örgütlerarası ilişki unsurları ortaya konmuştur. Bu unsurlar stratejik ittifaklardaki bilgi paylaşımını, hem örgüt içi bilgi paylaşımı hem de örgütlerarası bilgi paylaşımı açısından etkileyebilmektedir. Böylece stratejik ittifaklarda bilgi paylaşımı da ortaya konarak, ardından örgütlerin sahip olduğu yenilikçilik hem örgüt içi yenilikçilik hem de ittifaktan kaynaklanan yenilikçilik şeklinde ele alınmıştır. Ayrıca örgütlerarası ilişkileri düzenleyen unsurların bilgi paylaşımı aracılığıyla örgütsel yenilikçiliği etkilediği de ortaya konmaktadır. Tüm bu unsurlar ve aralarındaki ilişkiler turizm sektörünün en önemli aktörlerinden biri olarak görülen otel işletmeleri açısından ele alınmaktadır. Böylece çalışmanın son bölümünde konaklama sektöründe faaliyet gösteren stratejik ittifakların turizm sektörü içerisindeki işletmelerle ya da farklı sektörlerdeki işletmelerle ilişkileri ele alınmış, bu ilişkilerin bilgi paylaşımı aracılığıyla örgütsel yenilikçiliğe etkileri bir saha araştırmasıyla ortaya konmuştur. Bu kapsamda, İstanbul ve Antalya illerinde bulunan Kültür ve Turizm Bakanlığı işletme belgeli 4 ve 5 yıldızlı oteller ile gerçekleştirilen araştırmada, otel işletmelerinin özümseme kapasitesi, güven, öğrenme niyeti, bağlılık, paylaşılan vizyon ve iletişim unsurlarının stratejik ittifak ilişkisi içerisindeki otel işletmelerinin bilgi paylaşımı aracılığıyla örgütsel yenilikçiliği nasıl etkilediği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla elde edilen verilerin analizinde; Frekans ve Yüzde Dağılımları, Güvenirlik Analizi, Faktör Analizi, Bağımsız İki Grup Ortalaması t-testi, Mann-Whitney U Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal-Wallis Testi, Basit Regresyon Analizi ve Çoklu Regresyon Analizi yöntemleri kullanılmıştır.Sonuç olarak; stratejik ittifak ilişkisi içerisindeki otel işletmelerinin sahip olduğu özümseme kapasitesi, güven, bağlılık, paylaşılan vizyon ve iletişim unsurlarının bilgi paylaşımının tam aracılığıyla örgütsel yenilikçiliği etkilediği, öğrenme niyeti ilişki unsurunun ise bilgi paylaşımının kısmi aracılığı ile örgütün yenilikçiliğine etki ettiği ortaya konmuştur.Anahtar Kelimeler: Stratejik İttifaklar, Örgütlerarası İlişki Unsurları, Bilgi Paylaşımı, Örgütsel Yenilikçilik, Otel İşletmeleri.

Developments in knowledge economy market in recent years, requires managements to give more importance to knowledge, knowledge management and the knowledge sharing in and outside of the organization. At the same time, knowledge-based innovations also gain importance. For this reason, the knowledge sharing in and outside the organization between these elements and organizations and the effects it can have on the innovation emerging due to this sharing can be seen by putting forth the elements organizing the interorganizational relations. Consequently, in this thesis study it has also been put forward that some variants specified as interorganizational elements affect the innovation skill via knowledge sharing. In this context, interorganizational relation elements organizing the alliance relations by addressing the strategic alliance issue known as one of the interorganizational structures have been put forward. These elements, affect the knowledge sharing in the strategic alliances in terms of intraorganizational knowledge sharing and also interorganizational konwledge sharing. Thereby, the innovation skill which organizations have is addressed in the form of intraorganizational innovation and also alliance-based innovation afterwards putting forward the knowledge sharing in strategic alliances. Furthermore, it has also been put forward that interorganizational relation elements affect the innovation of the organization via knowledge sharing. All of these elements and relations among each other are addressed in terms of hotel organizations which are considered as one of most important actors of the tourism sector. Thereby, it has been proved via a field research that in the last stage of the study, the relations of the organizations in the strategic alliance formation with organizations in the tourism sector or with different sectors have been addressed and the effects of these relations on the organizational innovation via knowledge sharing. Within this scope, in the research carried out among 4 and 5 star hotels in İstanbul and Antalya which are certified by the Ministry of Culture and Tourism, it has been tried to determine how the absorptive capacity, trust, learning intent, commitment, shared vision and communication elements of hotel businesses affect the innovation skill of the organization via organizational knowledge sharing of hotel businesses within the strategic alliance relation. In the analysis of the data acquired with this purpose; Frequency and Percentage Distribution, Reliability analysis, Factor Analysis, t-test of Average Two Independent Groups, Mann-Whitney U Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Kruskal Wallis Test, Simple Regression Analysis and Multiple Regression Analysis methods have been used.As a result; it has been proved that the absorptive capacity, interorganizational trust, commitment, shared vision and communication elements of hotel businesses within the strategic alliance relation affect the organizational innovation via full mediation effect of knowledge sharing and the learning purpose relation element affect the innovation of the organization via partial mediation of the organizational knowledge sharing.Key Words: Strategic Alliances, Interorganizational Relation Factors, Knowledge Sharing, Organizational Innovativeness, Hotel Businesses