Sağlıklı yenidoğanlarda beslenme yönteminin bilirübin düzeyine etkisinin araştırılması ve hemşirenin transkütan bilirübinometre kullanarak erken tanıdaki rolü

Abstract

ÖZET Sağlıklı yenidoğanlarda ilk 24 saatteki beslenme şekli ve sıklığı ile bilirubin düzeyi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi ve Transkütan Bilirübinometre cihazı ile hastane ortamında veya ev ziyaretleri sırasında hemşire etarafindan bilirubin düzeylerinin ölçülmesi, sonuçların hemen değerlendirilerek şüpheli yenidoğanlarm sağlık kurumlarına acilen başvurusunun sağlanması ve tedaviye erken başlanmasının gerçekleş tirilmesi amacı ile çalışmamız planlanmıştır. Araştırmamız Sağlık Bakanlığı Zeynep Kamil Doğum Kadın Hastalıkları ve Çocuk Hastanesi'nde iki aşamada deneysel olarak gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada yenidoğanlarda hiperbilirübineminin erken tanısında noninvaziv ve güvenilir bir şekilde değerlendirilmesinde yardımcı olduğu belirtilen `Air-Shilds Vickers Jaundice Meter 101` cihazımn gerçek durumu ne ölçüde değerlendirdiği araştırıldı. Bu amaçla gözle görülür sarılığı olmayan 30 sağlıklı yenidoğamn alın ve sternum bölgelerinden transkütan bilirubin değerleri ölçüldü. Aynı anda venöz kan örnekleri alınarak serum bilirubin değerlerine bakıldı. Serum bilirubin değeri ve sternum bölgesinden alman TcB değerleri arasında daha iyi lineer ilişki olduğu görüldü. Araştırmaya alman tüm yenidoğanlarm TcB ölçümleri sternum bölgesinden yapıldı. İkinci aşamada normal veya sezaryen ile doğmuş toplam 120 yenidoğan ve annesi araştırma kapsamına alındı. Literatür bilgisine dayanılarak araştırmacı tarafından geliştirilen `Aile Ve Anne île İlgili`, `Anne Sütü İle Beslenen Yenidoğan İle İlgili`, 159`Formül Süt İle Beslenen Yenidoğan İle İlgili Bilgi Formu` araştırmacı tarafından anne ve hemşire ile görüşülerek, doğum kayıtları incelenerek ve bebek gözlenerek hastane ortamında dolduruldu. Doğumu izleyen 3., 5. ve 10. günlerde hastane ya da ev ortamında yenidoğanlann vücut tartısı, TcB değeri, günlük dışkılama sayısı, besleme yöntemi ve sıklığı izlendi. Yenidoğanlann ilk 24 saatte beslenme yöntemi ile annenin yaşı, eğitim düzeyi, çalışma durumu, ailedeki nüfus sayısı, emzirme deneyimi, prenatal bakım alma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı gözlendi. Yenidoğanlann ilk 24 saatteki beslenme yöntemi ile doğum ağırlığı, 3., 5. ve 10. günlerdeki vücut ağırlığı ve TcB değeri, 5., 10. günlerdeki TcB değişim oram arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. Çalışmamızda ilk 24 satteki beslenme yöntemi ile anne-bebek ilişkisinin başlama zamam, doğum şekh, travay süresi, 3. ve 5. günlerdeki besleme sıklığı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark görüldü. Yenidoğanlann ilk 24 saatteki beslenme yöntemi ile ilk 24 saatte mekonyum yapma zamam ve sayısı, 3., 5., 10. günlerdeki dışkılama sayısı, tartı değişim oranlan, 3. gündeki TcB değişim oram ve 10. gündeki beslenme sıklığı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Yenidoğanlann doğum şekilleri ile 24. saat, 3., 5. ve 10. günlerdeki TcB değerleri arasında ilişki olmadığı gözlendi. İlk 24 saatteki beslenme yöntemlerine göre yenidoğanlann TcB değeri ile vücut ağırlığı arasında korelasyona baktığımızda, 24. saatteki TcB değeri ile doğum ağırlığı arasında korelasyon olmadığı görüldü. 160İlk 24 saatte anne sütü ve formül süt ile sık beslenen yenidoğanlann 3. gün TcB değeri ile vücut ağırlığı arasmdak istatistiksel olarak anlamlı ilişki olmadığı, seyrek olarak beslenen (anne sütü ve formül süt) yenidoğanlann TcB değerleri yükselirken vücut ağırlıklarının azaldığı ve aralarındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü. İlk 24 saatte anne sütü ile sık beslenen yenidoğanlann 5. ve 10. günlerde TcB değeri ile vücut ağırlığı arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı. Anne sütü ile seyrek, formül süt ile sık ve seyrek olarak beslenen yenidoğanlarda 5. ve 10. günlerde TcB değerleri düşerken vücut ağırlıklannın arttığı ve aralanndaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü. Çalışmamızda yenidoğamn bilirubin düzeyinin yükselmesine engel olmada en etkili besleme yönteminin anne sütü ile sık besleme olduğu, tıbbi nedenlerle bu yapılamıyorsa formül süt ile sık beslemenin yenidoğanı hiperbilirübinemiden koruduğu görülmüştür. 161

SUMMARY Our study was planned to evaluate the relationship between the pattern of feeding and its frequency, and the level of bilirubin in the first 24 hours, to measure the levels of bilirubin by a nurse in hospital setting or during home visits by means of a Transcutaneous Bilirubinometry, to evaluate the results promptly and have the suspected newborns apply to health care institutions, and to initiate treatment at an early stage. Our study was performed experimentally in Health Ministry's Zeynep Kamil Gynecologic Diseases and Children's Hospital at two stages. At the first stage, we investigated the actual state of the equipment `Air-Shilds Vickers Jaundice Meter 101`, which was reported to help to establish the diagnosis of hyperbilirubinemia at an early stage as a noninvasive and safe method in mewborn infants. For this purpose, the bilirubin values from forehead and sternum were estimated in 30 healthy newborn infants in whom there was no evident jaundice. At the same time, venous blood samples were taken and serum bilirubin values were observed. It was found that there was a better linear correlation between serum bilirubin level and TcB values elicited from sternum. At the second stage of the disease, all TcB measurements in the newborns were elicited from sternum. At the second stage, a total of 120 newborn infants and their mothers were enrolled in the investigation. Information forms `Regarding the Family and the Mother`, `Regarding the Newborn Infant Fed With Breast Milk`, `Regarding the Newborn Infant Fed With Formulated Milk`, which were developed by the investigator in the light of the literature, were filled in by the investigator 162by interviewing with the mother and the nurse, observing delivery records and the baby in hospital setting. On the 3rd, 5th and 10th days following the delivery, body weights, TcB values, the number of daily defecation, the method of feeding and its frequency were observed in hospital or home setting. It was observed that there was no significant difference between the method of feeding a newborn infant in the first 24 hours and birth weight; body weight and TcB values on the 3rd, 5th, and 10th, days; and alteration rate of TcB on the 5th and 10th days. It was observed that there was a significant difference between the method of feeding a newborn infant in the first 24 hours and the beginning time of mother-baby relationship, pattern of delivery, period of labour and frequency of feeding on the 3rd and 5th days. There was no significant difference between the method of feeding in the first 24 hours and evacuating meconium in the first 24 hours and its frequency; the mumber of defecating on the 3rd, 5th and 10th days; alterations in the weight; TcB alteration rate on the 3rd day; and the frequency of feeding on the 10th day. It was determined that there was no relationship between the pattern of delivery and TcB values at the 24th hour and on the 3rd, 5th and 10th days. When we looked into the correlation between TcB values and body weight of the newborn infants considering their feeding methods, it was seen that there was no correlation between TcB value at the 24th hour and birth weight. It was seen that, statistically, there was a significant correlation between TcB values on the 3rd day and body weight in newborn infants 163who were frequently fed with breast milk and formulated milk in the first 24 hours, that body weight decreased while TcB values increased in newborn infants who were seldom fed (breast milk and formulated milk) and the correlation between them was statistically significant. There was no statistically significant correlation between TcB values on the 5th and 10th days and body weight in newborn infants who were frequently fed with breast milk in the first 24 hours. In newborn infants who were rarely fed with breast milk and who were also fed sometimes rarely and sometimes frequently with formulated milk, it was found that body weight increased while TcB values decreased on the 5th and 10th days and the correlation between them was found to be statistically significant. In our study, it was found that the most effective method in preventing the elevation of bilirubin level in a newborn infant was to feed with breast milk, and that if this couldn't be achieved because of medical reasons, feeding the newborn infant, frequently, with formulated milk could protect the newborn infant against hyperbilirubinemia. 164