Hemodializ ünitesinde çalışan hemşirelerin komplikasyonların önlenmesindeki rollerinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Araştırmamız hemodializ uygulanan KBY'li hastalarda, hemodializ tedavisi sırasında ortaya çıkan komplikasyonlan, hemşirelerin eğitimleri de göz önüne alınarak, önleyebilme düzeylerini belirleyebilmek amacıyla planlanmış pilot bir çalışmadır. Çalışma Çanakkale Devlet Hastanesi hemodializ ünitesinde 1993-1995 yıllan arasında gerçekleştirilmiştir. Bu ünitede çalışan hemşirelerin en az 1 yıldır sürekli dializ tedavisi gören 56 hastada oluşan komplikasyonlara girişim ve sonuçlan incelenmiştir. îki yıllık süre içinde dosya tarama ve gözlem yoluyla 11 farklı grup komplikasyon tespit edilmiştir. Bunlar, kardiyovasküler komplikasyonlar, hipertansiyon, hipotansiyon, ateş, konstipasyon, bulantı-kusma, kaşıntı, fîstül tıkanması ve sette pıhtılaşma, hemoraji, adale kramplan ve tetani, konvülsiyondur. Tespit edilen toplam komplikasyon sayısı 303'tür. Bunlarda 150 (% 49.6)'sine yapılan hemşire girişimleri olumlu sonuç vermiş, 153 (% 50.4)'üne ünite doktoru veya konsültan hekim müdahalesi gerekmiştir. Hemşirelerin girişimlerinde en çok başanlı olduğu komplikasyonlar sırasıyla, konstipasyon 25 (% 80.6) olgu, ateş 26 (% 76.4) olgu ve kaşıntı, 15 (% 71.4) olgudur. Girişimlerin yetersiz kaldığı ve hemşire başansımn en düşük olduğu komplikasyonlar hemorajide 1 (% 11.1) olgu ve konvülsiyonda hiç basan kaydı olmamıştır. Ünitede çalışan hemşirelerden hizmet-içi eğitim almışlarla almamış olanlann girişim başanlan karşılaştınldığmda istatistiksel olarak HİE alanlar lehine çok anlamlı fark bulunmuştur. 54

SUMMARY Our research's aim is to assess the level of ability of dialysis nurses to prevent complications which developed during hemodialiysis. Nurse's education were also taken into account. This study was performed on 56 patients who have been hemodialysed at least for one year during 1993-1995 in Çanakkale State Hospital. During two years period, it was determined 11 different group of complications by observation and file investigations. These are, cardiovasculer complications, hypertansion, hypotansion, high temperature, contipation, nausea and vomiting, itching, obstruction of vasculer access and cougulation in setting, bleeding, muscle cramps and tetany and convusions. 303 complications were determined. Out of 303 complications, 150 cases were treated by nurse intervention (%49.6), rest of them (% 50.4) required unit doctor's or other doctor's intervention. Complications that nurse interventions gave good result were ranged as; constipation 25 cases (% 80.6), high temperature 26 cases (% 76.4) and iching 15 cases (% 71.4), complications which nurse interventions didnt work out were bleeding 1 cases (% 1 1. 1) and convulsion (none). It was found highly meaningful difference statistcally between the nurses who took special training and those who didn't take. 55