Kadınların klimakteryum dönemine özgü gereksinimleri ve hemşirenin rolü

Abstract

Çalışmamız, kadınların klimakteryum dönemindeki yakınma ve gereksinimlerini belirleyip, bu dönem kadının bakımında önemli yeri olan hemşirenin rol ve sorumluluklarını tanımlayarak, Doğum ve Kadın Hasta lıkları Hemşireliğin temel bilgi birikimine katkıda bulunmak amacıyla plan lanmıştır. Ağustos 93-95 tarihleri arasında betimleyici amaca yönelik kesit- sel yöntemle gerçekleştirilen araştırmanın evrenini, İstanbul'da yaşayan 45-65 yaş arasındaki kadınlar oluşturmuştur. Bu evrenden 5/10.000 oranın da `Tabaklı Örnekleme Yöntemi` ile belirlenen örnek büyüklüğüne göre 221 kadın ile menopoz tedavisi gören doğal menopozlu 100 kadın örnekle me alınmıştır. Menopoz tedavisi gören olgular, istanbul Üniversitesi, İstan bul ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi (n:25 + 25= 50), SSK Bakırköy Doğumevi (n:25) ve S.B.Süleymaniye Doğu mevi (n:25)'nin menopoz polikliniklerinden seçilmiştir. Verilerin toplanma sında, `Kadınların Demografik ve Klimakterik Özelliklerine İlişkin Görüş me Formu` ile araştırmacı tarafından geliştirilen, geçerlik ve güvenirliği çalışma grubunda denenen `Menopozal Yakınma Tarama Listesi` kullanıl mıştır. 15 maddeden oluşan araç `Rotated Factor Matrix` çözümlemesinde, 5 faktör yapısına ayrışmıştır. 5 faktörlü çözümlemede, Faktör I ve IIl'e 5'er madde, Faktör II-IV'de 2'şer, Faktör V'de l'er madde düşmüştür. Verilerin analizinde, Chi-Square (X2)> Yates Düzelteli Chi-Square (Yates X2) ve `t` testleri ile korelasyon ve varyans analizi kullanılmıştır. Kadınların en yaygın menopozal yakınmaları, eklem-kas ağrıları (% 75.7) sinirlilik-gerginlik (% 74.5) sıcak basması-terleme (% 72.9) uyku- 174 suzluk-yorgunluk (% 68.8), başağrısı-başdönmesi (% 68.8), çarpıntı (% 53.6), içe kapanma-ağlama (% 49.8) ve cinsel ilgi azlığı (% 47.4)'dir. Menopozal yakınmalar, menopoz yaşı ve menopozu tanımlama ile ilişkisiz, uykusuzluk, cinsel ilaç azlığı, post-menopozal 1-5. yıllarda, adet düzensizliği premenopozal yıllarda, HRT alanlarda, iştah değişikliği - kilo artışı, konstipasyon-diare, cinsel ilgi azlığı, sık ve ağrılı miksiyon, almayanlarda adet düzensizliği, istatistiksel olarak anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. En yoğun endişe, eklem-kas ağrıları (% 53.9), sıcak basması-ter- leme (% 52.3), sinirlilik-gerginlik (% 50.8), başağrısı baş dönmesi (%48.3) yakınmaları ile en fazla öneri, eklem-kas ağrıları (% 26.5), sıcak basması- terleme (% 22.7), başağrısı-başdönmesi (% 22.4), sinirlilik-gerginlik (% 19.3) yakınmaları ile ilgili bulunmuştur. Sonuç olarak, kadınlarımızın knlimakteryum döneminde yoğun yakınma ve endişe yaşadığı halde yeterince danışmanlık ve öneri almadığı saptanmıştır.

Our study was planned to determine the complaints and needs of the women in climacterium period, to define the roles and responsibilities of nurses taking part in the care of women in this period, and to contribute to basic information in Obstetric and Gynecologic in Nursing. The setting of this investigation, which was performed between August 1993 and August 1995, using cross-sectional method, was comprised of women, between the ages of 45 and 65, living in Istanbul, From this setting, 221 women were determined as a sample group by using `Layered Sampling Method` in a rate of 5/10.000 and 100 women with normal menopause who were having treatment for menopuase were sampled, too. Those cases who were having treatment for menopause were selected from among patients in outpatient clinics for menopause in Istanbul and Cerrahpaşa Medical Faculty Research and Practice Hospital Istanbul University, (n:25 + 25= 50), Bakırköy Maternity Hospital (n:25), and Süleymaniye Maternity Hospital (n:25). In collecting data, `Menopausal Complaints Check List` which was developed by the investigator and the validity and reliability of which was examined in the study group, and `Interview Form As To Demographic and Climacteric Characteristics of Women` were used. This list, formed by 15 elements, was divided into 5-factor-structure in `Rotated Factor Matrix` analysis. In this 5-factor-analysis, there were 5 elements each in Factor I and III, 2 elements each in Factor II and IV, and 1 element in Factor V. In analysis of the data, chi square (X2)> Yate's Corrected Chi Square (Yates X2) and `t` tests, and correlation and variance analyses were used. 176 The most common complaints of women concerning menopause were joint-muscle pain (75.7 %) irritability-anxiety (74.5 %) hot flush sweating (72.9 %), insomnia-tiredness (68.8 %), headache-dizziness (68.8 %) palpitation (53.6 %), introversion-crying (49.8 %) and lock sexual desire (47.4%). Menopausal complaints were found to be unrelated to the age at menopause and to describing menopause. Insomnia and lack sexual desire were found to be statistically significant in postmenopausal 1-5 years; irregularity in menstruation in premenopausal years; change in appetite increase in weight, constipation-diarrhea, lack sexual desire, frequent and painful miction in those having HRT; and irregularity in menstruation in those not having HRT. The most intense concern was related to joint-muscle pains (53.9 %), hot flush-sweating (52.3 %) irribility-anxiety (19.3 %), hedache-dizziness (48.3 %). Most of the recommendations were about joint-muscle pains (26.5 %) hot flush-sweating (22.7 %), headache-dizziness (22.4 %), irritability-anxiety (19.3 %). As a result, it was found that, although women experienced a great deal of concern and complaints in climacteric period, they didn't have sufficient consultancy and advice.