Türkiye` de toplumun sağlığı yönünden influenza infeksiyonları

Abstract

VIII..ÖZET influenza, neden olduğu ikincil infeksiyonlar ve diğer komplikasyonlar ile özellikle 5 yaş altı çocuklar, 64 yaş üstü insanlar ve süreğen bir hastalığı olanlarda yaşamı tehdit eden önemli bir halk sağlığı sorunudur. Ülkemizde kayıt-bildirim sistemindeki aksaklıklar nedeniyle influenzanın toplumda oluşturduğu olumsuz etkiler ortaya konulamamaktadır. Hastalığa karşı bu bilgi eksikliğinden kaynaklanan bir ilgisizlik de göze çarpmaktadır. Konu ile ilgili çalışmalar az sayıdadır. Türkiye, influenza virus infeksiyonlarına karşı ulusal politikası bulunmayan 4 Avrupa ülkesinden birisidir. Konuyla ilgili ülke içi ve ülke dışı çalışmaların ışığında ülkemizde bu konuda bir araştırmanın uygun olacağı düşüncesiyle planladığımız bu çalışmamızda Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nde illerden gönderilen influenza verileri incelenmiş, hizmetin değişik basamaklarından toplam 29 hekim ile derinlemesine görüşmeler yapılmış, İstanbul lli'nde Sağlık Bakanlığı, SSK, Üniversite'ye bağlı ve özel kuruluşlarda görev yapan toplam 516 uzman ve pratisyen hekime anket uygulanmış ve sağlık görevlilerinin influenzaya ilişkin görüşleri değerlendirilmiştir. Türkiye için önerilen yıllık bağışıklarına çalışmalarının ülkemize maliyeti de tahmin edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda derinlemesine görüşülenlerin % 72'si influenzayı Türkiye için bir halk sağlığı sorunu olarak görmektedirler. % 25'ine göre influenza önlenebilir bir hastalık değildir, önlenebileceğine inanaların oranı % 69'dur. influenza aşısı ile ilgili görüşler hastalığın önlenmesi ile ilgili görüşlerle benzerlik göstermektedir. Hastalığın önlenmesi konusunda, görüşmecilerin % 34'ü görevin Sağlık Bakanlığı'na ait olduğunu ileri sürmüş, % 52'si bu konuda kesin bir karar belirtmemiştir. Türkiye'de influenza bağışıklama programının gerekliliğine inananların oranı % 34, görüş bildirmeyenlerin % 32'dir.516 hekimin yanıtladığı anketin sonuçlarına göre hekimlerin % 85'i yılda ortalama 40'dan fazla influenza tanısı koymaktadır. Tanılar yalnızca klinik bulgulara göre konulmaktadır. Bulgular arasında en çok 38°C'den yüksek ateş % 68, halsizlik-bitkinlik % 68 ve burun akıntısı % 61 oranında belirtilmektedir, önerilen tedavide yatak istirahati % 32, analjezik-antipiretik kullanımı % 23 ve vitamin kullanımı %18 oranla ilk üç sırayı almaktadır, influenzanın en önemli olumsuzlukları ise işgücü kaybı(% 83), yüksek bulaşıcılık yeteneği (%31) ve sekonder infeksiyonlara neden olmasıdır (%9). Hastalıktan korunulabileceğine inanaların oranı % 82'dir. Bu konudaki önerilerde ise %41 oranla C vitamini, % 37 oranla soğuktan korunma ve %30 oranla tecrit ilk üç sırada yeralmıştır. influenza aşısının uygulanmamasını öneren hekimlerin arasında aşının çok sayıda susa etkili olmaması % 31, Türkiye'deki suşlara etkili olmaması% 26 ve hiç ya da az etkili olması % 24 oranla gösterilen ilk gerekçelerdir. Kimlere aşının uygulanması gerektiği konusunda hekimler en çok % 40 oranla süreğen hastalığı olan risk gruplarını, % 33 oranla 64 yaşın üstündeki kişileri ve % 25 oranla okul çağı çocuklarını önermişlerdir. Katılımcıların % 85'i influenza aşısının tam etkili olmadığı görüşündedir. Aşı ile ilgili bilgi kaynağı olarak % 44 hekim tıbbi yayınları, %23 hekim mezuniyet öncesi eğitimi, %14 hekim firma temsilcilerini, %14 hekim basını ve % 5 hekim bilimsel toplantıları göstermiştir. Ülkemizde risk gruplarına yönelik influenza bağışıklama çalışmalarının yıllık ortalama maliyeti tahmin edilmeye çalışılmış ve en iyi tahminlerimize göre yılda yaklaşık 76 bin dolar harcama ile bu programın Sağlık Bakanlığı'nca yürütülebileceği tahmin edilmiştir. Tahminlerimizin üst sınırlarına göre yılda yaklaşık 6.5 milyon dolar bağışıklama yapılmadığı durumda influenzanın yolaçtığı harcamalardan tasarruf edilmiş olacaktır. Tahminlerimizin alt sınırlarına göre de yılda yaklaşık 450 bin dolar harcama yapılması gerekecektir. Çalışmamızın sonuçlarına göre Türkiye'de influenza infeksiyonlannın toplumun önemli bir sağlık sorunu olduğu hekimlerimize ve diğer sağlık görevlilerine anlatılmalı ve bu konuda gelişmiş ülkelerdekine benzer politikalar yürütülmelidir. Konuya ülkemizdeki akademisyenlerin ve klinisyenlerin önem vermesi için Sağlık Bakanlığı öncü olmalıdır. Sağlık Bakanlığı Yüksek öğretimKurumu ile işbirliğine giderek mezuniyet öncesi eğitimde de influenzaya önem verilmesini sağlamalıdır. Hastalığın etkili bir strateji ile önüne geçebilmek için kayıt-bildirim sisteminin güçlendirilmesi, rutin sürveyans sisteminin oluşturulması gerçekleştirilmelidir. Soruna çözüm bulmuş ülkelerde olduğu gibi bir epidemi-pandemi olasılığı düşünülerek bu konuda da makro düzeyde bir planlamaya gerek vardır. Aşı üretiminin maliyet-etkililiği, toplumda Polis, İtfaiye gibi önemli kamu kurumlarında hizmet verenlerin ve dünyada uygulaması görülen diğer grupların bağışıklanmasının maliyet-etkililiği araştırılmalı ve sonuçlar uygulamalara yansıtılmalıdır.

IX.SUMMARY Influenza is an important public health problem with its high morbidity, hospitalization and mortality rates. It threats lives especially in children under 5, people over 64 and who have a chronic disease. It is not possible to reveal the impacts of the disease in Turkey because of the lack of recording-reporting system. There is less interest to influenza originating from lack of knowledge. There are few studies about influenza in Turkey, which is one of the four European countries having no national policy against the disease. In the light of the related studies from Turkey and other countries which indicated that a research on influenza would be beneficial, this study had been planned. Influenza reports of provinces in Primary Health Care General Directorate of Turkish Ministry of Health have been reviewed. Semistructured interviews have been done with 29 key persons from different steps of health service. A questionnaire with 12 items has been answered by totally 516 general practitioners and specialists who work for Ministry of Health, Social Security Organisation, University and private sector in Istanbul. Their views about influenza have been evaluated. The cost of an annually vaccination programme against influenza for Turkey was tried to be estimated. According to the results of our interviews 72 % of the interviewees mentioned that influenza is an important public health problem for Turkey. Influenza was not a preventable disease according to 25 % of the interviewees. The ratio of the persons who believed the disease was preventable was 69 %. The ideas of the interviewees about influenza vaccine were similar to the ideas about prevention. The proportion of the persons who believed the task to prevent the effects of the disease in Turkey should be carried out by the Turkish Ministry of Health is 34 % and 52 % of the interviewees did not declare any idea. Of the interviewees, 34 % stated that a national immunization programme in Turkey against influenza is needed, 17 % stated that the subject should be searched, 17 % stated that a vaccination programme would be expensive and 32 % did not state any idea.According to the results of the questionnaire answered by 516 general practitioners and specialist doctors who were working in Istanbul Province, 85 % of the doctors diagnosed more than 40 influenza infections annually. The diagnose method of the doctors was clinical signs. The most frequent signs mentioned and the ratios were fever over 38°C 68 %, prostration 68 % and rhinitis 61 % respectively. The most frequent treatment methods recommended and the ratios were to rest in bed 32 %, analgesic-antipyretic application 23% and vitamin application 18 % respectively. The most important negative effects of influenza were that it caused industrial absenteeism with the ratio of 83 %. It could make epidemics and its high ability to spread 31 % and it could cause secondary infections 9 %. Eighty-two percent believed that one could protect himself from the disease. The most frequent methods suggested for the protection and the ratios were Vitamin C application 41 %, protection from cold 37 % and isolation 30 % respectively. Among the doctors who did not recommend influenza vaccine; being not effective on different types of the virus with 31 %, being not effective on the types of the virus which were circulating in Turkey with 26 % and being not effective or less effective with 24 % were most frequent reasons. For the vaccine application, the doctors suggested the people having a chronic disease with 40 %, the people over age of 64 with 33 % and the school children with 25 %. The ratio of the doctors who believed that influenza vaccine did not have a complete effect was 85 %. The doctors showed medical publications with 44 %, pregraduation training with 23 %, vaccine producing companies with 14 %, press with 14 % and scientific meetings with 5 % as the resource of knowledge about influenza vaccine In our study, it was tried to be estimated how much would it cost for Turkey in case of a vaccination programme for the high risk groups having a chronic disease annually. According to our best estimates The Ministry of Health could achieve the vaccination programme with a cost of $ 76.000 every year. According to our upper limit values Ministry of Health would save about $ 6.5 million with the vaccination programme every year. According to our lower limit values $ 450.000 would be needed for a vaccination programme every year.It should be explained to the Turkish doctors and the other health personnel that influenza virus infections were an important public health problem and the policies against the disease should be applied like in developed countries. Ministry of Health should lead to academics and clinicians to draw interest to the disease. Ministry of Health should establish a coordination with University Organisation(YÖK) and should provide more importance to disease in pregraduation training. A strong recording-reporting and surveillance system should be established to create an effective strategy against influenza. A pandemic plan should be prepared against a pandemic probability. The cost-effectiveness studies on vaccine production, immunizing the personnel of Police, Fire Brigade, etc. should be carried out, and the activities should be done according to the results.