Kıvırcık ırkı koyunlarda mevsim içi ve dışı östrus senkronizasyonu ve embriyo transfer çalışmaları

Abstract

50 6. ÖZET Çalışmada mevsim içinde ve mevsim dışında MAP emdirilmiş süngerler ile senkronize edilen alıcı ve verici kıvırcık koyunlarında embriyo transferi ve sezonun embriyo transferine etkilerinin araştırılması amaçlandı. Bunun için mevsim içinde 12 alıcı ve 14 adet verici, mevsim dışında ise 13 alıcı ve 14 verici Kıvırcık ırkı koyun kullanıldı. Gruplardaki koyunlara MAP emdirilmiş süngerler 14 gün süre ile vagen içine yerleştirildi. Alıcı koyunlarda süngerlerin çıkarılışından 24 saat önce 500 IU, verici koyunlarda ise süperovulasyon oluşturmak için 36 saat önce 1500 IU PMSG kas içi yolla uygulandı. Sünger çıkarılışından itibaren her 12 saatte bir arama koçları aracılığı ile kızgınlıkta olan koyunlar belirlendi. Kızgınlık gösteren alıcılara anında 500 IU hCG enjeksiyonu yapıldı. Verici koyunlara ise östrus tespitinden hemen sonra 1000 IU hCG uygulanarak elde sıfat yöntemi ile tohumlandılar. Vericilerin kızgınlık belirtileri kayboluncaya kadar her 12 saatte bir çiftleşmeleri sağlandı. Verici koyunlar östrus başlangıcından 7 gün sonra operasyona alınarak uterus yıkaması ile embriyolar kazanıldı. Embriyolar değerlendirildikten sonra uygun bulunanlar senkronize edilmiş alıcı koyunların uteruslarına transfer edildi. Alıcı koyunlar takip edilerek doğumlar kaydedildi. Fertilite oranları doğumlara göre saptandı. Mevsim içi ve mevsim dışında alıcı koyunların sırasıyla %91.67 ve %53.85'inin östrus gösterdikleri belirlendi (P<0.05). Vericilerde ise östrus oranlarının her iki grupta da %100.0 olduğu gözlendi. Alıcı koyunlarda Sünger çıkarılışından itibaren, mevsim içinde (36. saat: %66.66) mevsim dışına göre (48. saat: %46.15) östrusların51 daha erken başladığı saptandı (P<0.001). Buna benzer olarak mevsim içinde 36. saatte alıcı koyunların çoğunluğunun (%83.33) östrusda olduğu, mevsim dışında ise bu yoğunluğun 48. saatte (%53. 85) olduğu gözlendi (P<0.001). Yapılan operasyonlarda mevsim içi alıcı koyunların ovaryumlarında ortalama 1.75 ± 1.71 adet korpus luteum, mevsim dışında ise 2.31 ± 1.49 adet korpus luteum bulunduğu tespit edildi. Verici koyunlarda ise bu değerler sırasıyla 4.43 ± 2.82 ve 4.57 ±4.19 olarak belirlendi. Verici koyunlardan uterus yıkaması ile mevsim içinde koyun başına ortalama 1.71 ± 1.83, mevsim dışında ise 1.86 ± 2.61 adet embriyo kazanıldı. Mevsim içinde 14 koyundan kazanılan toplam 24 embriyonun 20 tanesinin (%83.33), mevsim dışında ise 14 koyundan kazanılan toplam 26 embriyodan 21 'inin (%87.50) transfer edilebilir olduğu gözlendi. Kazanılan embriyolardan mevsim içinde 14 tanesi 7 alıcının uterusuna, mevsim dışında ise 20 tanesi 13 adet alıcıya transfer edildi. Gebelik süreleri sonunda mevsim içi 7 alıcıdan 3 tanesi (%42.86), mevsim dışında ise 13 alıcıdan 3 tanesi (%23.07) doğum yaptı (P>0.05). Doğum yapan koyunlardan mevsim dışındakilerden sadece 1 tanesinde (%7.69) ikizlik gerçekleşti. Çalışma sonucunda senkronizasyon (P<0.05) ve ovaryum bulguları ile doğum oranlarının mevsim içi uygulamalarda daha iyi (P>0.05) sonuç vermesi nedeniyle, mevsim içi yapılacak embriyo transfer çalışmalarının mevsim dışına göre daha başarılı olabileceği sonucuna varıldı.

52 7. SUMMARY The goal of this study was embryo transfer in Kıvırcık ewes synchronised by MAP sponges in and out of the breeding season and to investigate the effects of season on embryo transfer. 12 recipients and 14 donor Kıvırcık ewes were used in the season and 13 recipients and 14 donors were used out of the season. MAP. sponges were administered to the ewes for 14 days. The recipient ewes were injected with 500 IL) PMSG 24 h prior the withdrawal of the sponges and the donors were injected with 1500 IU PMSG to achieve superovulation 36 h before the withdrawal of the sponges by I M route. After the removals of the sponges heat detection was carried out by teasing rams every 12 hour. Recipients on heat were injected by 500 İU hCG immediately. Donors were injected by 1000 İU. hCG after heat detection and mated under control. Donors were mated every 12 hour until the oestrus behaviours disappear. Embryos were collected by uterus flushing from the donors 7 days after the onset of oestrus. The embryos were evaluated and the ones suitable for transfer were transferred to the uteri of recipients. Recipient ewes were kept under control and lambings were recorded. Fertility rates were determined according to delivery rates. Recipient ewes had an oestrus rate 91.67% and 53.85% respectively in and out of the season (p<0.05). This rate was 100% in both donor groups. Oestrus behaviours began earlier (p<0.001) in recipients after the withdrawal of sponges in53 season (36. Hour 66.66%) than out-season (48. Hour 46.15%). Similarly most of the recipients (83.33%) were on heat at 36th hour in the season. This rate was highest (53.85%) at 48th hour out of the season (p<0.001). In the season 1.75 ± 1.71 and out of the season 2.3 ± 1.49 corpus luteum were observed on the ovaries of the recipients. These values were 4.43 ± 2.82 and 4.57 ± 4.19 in the donors. In the season 1.71 ± 1.83 embryos per ewe and out of the season 1.86 + 2.61 per ewe were recovered from the donors by uterus flushing. In the season total 24 embryos were recovered from 14 ewes and 20 of these (83.33%) were transferable. Out of the season total 26 embryos were recovered from 14 ewes and 21 (87.50%) of these were transferable. In the season 14 of the recovered embryos were transferred to the uteri of 7 recipients and out of the season 20 embryos were transferred to 13 recipients. At the end of the gestation 3 of 7 ewes (42.86&) in the season and 3 of 13 ewes (23.07%) out of the season delivered (p>0.05). Only one ewe from the out-season group had twins(7.69%). At the end of the study, since the synchronisation (p<0.05) and ovarial findings and birth rates gave better results in the season (p>0.05), it is concluded that embryo transfer will be more successful in the breeding season