Bosnalı Tevfik Efendi`nin Müntehâb min Kitâb-ı Teşrîh adlı eseri üzerinde dil incelemesi (İnceleme-metin-Dizin)

Abstract

Tarih boyunca yazılmış olan eserler üzerinde yapılan araştırmalar gösteriyor ki kültür hazinesine Türk Dili de katkılar sunmuştur. Eski Anadolu Türkçesi dönemine kadar dinî ve edebî eserler üzerine tespit ve değerlendirmeler yapılmıştır. Daha sonra XIV. yüzyıldan itibaren tıp konulu eserler karşımıza çıkar.Bu çalışma Bosna Hersek'teki Gazi Hüsrev Kütüphanesi'nde bulunan tıp konulu Osmanlı Türkçesi bir eser üzerinde yapılmaktadır.Bosna Hersek'te bulunan nadir eserlerin ortak kültürden gelen Bosna Hersek ve Türkiye'ye kazandırılması her iki devlet için de çok önemlidir. Bosnalı Mehmet Tevfik Efendi'nin Müntehâb min Kitâb-ı Teşrîh'i, 19. yüzyılda yazıldığı tahmin edilen Osmanlı Türkçesi el yazması (rika) ve tek nüsha bir eserdir.Çalıştığımız eser, insan ve hayvan kemiklerinin isimleri ve parçaları üzerinde durmaktadır. İsimlerin ses ve şekil bilgisi yönüyle Osmanlı Türkçesinin genel özelliklerini taşımaktadır. Tez çalışması Giriş, Dil incelemesi, Metin ve Sözlük olarak dört bölümden oluşmaktadır.Anahtar Kelimeler: Bosnalı Mehmet Tevfik Efendi, Müntehâb min Kitâb-ı Teşrîh,Osmanlı Tıp terimleri

The researches which have been done on the written literal works throughout the history show that the Turkish language also contributed the cultural treasure. Till the period of the Old Anatolian Turkish, there have been made some evaluations and observation on religious and literary works. Later, as of the 14th century, we can face same literal works that are related to medicine. This thesis study has been prepared on a literal work in the Ottoman Turkish language with medicine subject which exist in the Gazi Husrev Library in Bosnia and Herzegovina. Bringin the rare works in Bosnia and Herzegovina which are from the common culture is very important for both countries, Turkey and Bosnia. Muntehâb min Kitâb-ı Teşrîh of Bosnian Mehmet Tevfik Efendi, is a manuscript written in Ottoman Turkish language (rika) as a sole copy, which is estimated to be written in 19th century.That literal work is about the names of bones and bone parts of humans and animals. These names have the general features of the Ottoman Turkish language in recard to phonetics and morphology. This thesis consists of four sections; the introduction, the language review, the body and the glossary.The key words: Bosnian Mehmet Tevfik Efendi, Muntehâb min Kitâb-ı Teşrîh, the Ottoman medicine terms