Likidite ve değerleme: likit varlık ve likit olmayan varlık değerleri için iskonto değerlemesi, Türkiye hisse senedi piyasası için model uygulaması

Abstract

Menkul kıymet borsalarının önemli bir amacı likit bir piyasa sağlamaktır. Günümüzde yatırımcıların, piyasaların ve varlıkların likiditesini dikkate alarak yatırım yapıyor olmaları likiditenin giderek artan önemini ortaya koymaktadır. Varlıkların kolaylıkla nakde çevrilebilmesini ifade eden likidite, hisse senedi getirilerinin önemli bir belirleyicisidir. Finansal varlıkların likiditelerine ve dolayısıyla beklenen getirilerine bağlı olarak sermaye maliyetindeki değişmeler işletmelerin yatırım kararları üzerinde büyük etkiye sahiptir. Finansal piyasalardaki tüm katılımcıları yakından ilgilendiren likidite ekonomik faaliyetlerin düzeyini ve piyasalardaki fiyatları etkilemesi dolayısıyla dikkate alınmalıdır.Likidite ve likiditenin karşıtı olarak ifade edilen likidite azlığına yönelik çeşitli ölçüm yöntemleri geliştirilmiş fakat ortak bir yöntem üzerinde fikir birliğine varılamamıştır. Bunda piyasa yapılarının ve işleyişlerinin birbirinden farklı olması ana etmendir. Dolayısı ile her piyasaya özgü yapısal özelliklerin dikkatle irdelenmesi gerekmektedir.Çalışma kapsamında, likidite ve likidite azlığı konusunda literatürde uzlaşılmış tek bir ölçütün bulunmaması dolayısı ile piyasa yapısına uygun olarak farklı ölçütler bir araya getirilip ortak faktörler oluşturulmuş ve birbirleri ile karşılıklı ilişki içinde bulundukları düşünülen değişkenlerin etkileşimleri analiz edilmiştir.Çalışmada ekonometrik yöntem olarak çok sayıdaki değişkeni daha az sayıda, anlamlı ve birbirinden bağımsız faktörler haline getirmeye yarayan faktör analizi yöntemi ve faktör analizi sonuçlarından faydalanarak değişkenler arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmak amacıyla Vektör Otoregresyon Modeli kullanılmıştır. Kullanılan yöntem ve veriler, test sonuçları ile birlikte yorumlanmıştır. Likidite ve likidite azlığı ile getiriler arasında istatistiki olarak anlamlı ilişkiler elde edilmiştir.

Providng liquidity is an important aim of the security markets. Today, investors are making investments by taking into account of assets' and markets' liquidity that demonstrates the increasing importance of liquidity. Lidiquidity, which expresses the easiness of assets convertibility into cash is an important determinat of stock returns. Changes in the cost of capital depending on the liquidity of financial assets and their expected returns have a a major impact on investment decision of firms. All participants in financial markets are closely related with liquidity. Thus, it should be considered due to the influence on prices and the level of economic activities in the market.Various measuremet methods have been developed for the liquidity and illiquidity which is defined as the opposite of liquidity, but it could not been arrived at a consensus on a common methodology. The main factor of this situation is that market mechanism and structures are different from each other. Therefore, specific structural features of each market should be examined carefully.Within the scope of this study, different measurements have been brought together according to the market structure and common factors have been formed since there is no uniquie measure of liqiudity and illiquidity agreed upon in the literature. And mutual interactions of the variables have been analyzed.As econometric methods in the study, the method of factor analysis which makes a large number of variables fewer meaningful and independent factors from each other and Vector Autoregressive Model are used to determine the relations between the variables utilizing the results of factor analysis. The methods and data are interpreted according to the test results. Statistically significant relationship between stock returns, liquidity and illiquidity are obtained.