Herbisid ve insektisid etkili bazı önemli tarım ilaçlarının yüzey sularında yüksek basınçlı sıvı kromatografisi ile analizleri

Abstract

-43 ÖZET Yaygın kullanımları, kalıcılıkları ve toksisiteleri sonucu pestisidlerin çevresel sularda bulunması sadece insanlar için değil, bitkiler ve hayvanlar için de tehlike oluşturmaktadır. Toksisiteleri ve kalıcılıkları nedeniyle pestisidler içerisinde önemli bir grubu oluşturan triazin grubu herbisidler ile parçalanma ürünlerine uzun yıllar toprak ve sularda rastlanmaktadır. Son yıllarda üzerinde araştırma yapılan en önemli grupların birisi de N-metilkarbamat grubu insektisidlerdir. Bu maddelerin sularda oluşturduğu kirlilik düzeyi ve konsantrasyonları ile ilgili daha kapsamlı bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada yüzey ve içme sularında, triazin herbisidlerinden atrazine, metaboliti DEA, simazine, prometryn, terbutryn ve N-metilkarbamat insektisidlerinden propoxur, carbaryl ve methiocarb'ın birlikte tayinleri için hızlı ve selektif bir metod geliştirildi. Örnekler C-ı8 katı faz ekstraksiyonu ile konsantre edildi. Pestisidlerin ayrılmaları ve kantitatif tayinleri UV diode-array dedektör ( DAD ) donanımlı ters faz yüksek basınçlı sıvı kromatografisi ile Cıa kolonda ve mobil faz olarak asetonitril-su konkav gradient sistemi kullanılarak gerçekleştirildi. Çalışmada propoxur ve methiocarb 204 nm'de, prometryn ve terbutryn 240 nm'de, diğerleri ise 220 nm'de tayin edildiler. Tüm maddeler için ortalama geri kazanım oranları % 91.2 ve % 99.4 arasında değişmektedir. Yöntem her bir madde için 0.025 - 0.200 (j,g/l konsantrasyon aralığında doğrusaldır. Teşhis sınırı 0.005 - 0.012 jug/l arasında değişmektedir.44 Geliştirilen yöntem İstanbul içme ve yüzey sularından alınan örneklerin analizine uygulandı. Altı rezervden alınan toplam 40 su örneğinden, üç tanesinde tesbit edilen terbutryn miktarı ( 25 ng/l ; 27 ng/l ; 74 ng/l ) Avrupa Birliği'nin belirlediği sınır değerin ( 0.1 jj,g/l ) altındadır.

45 SUMMARY The presence of pesticides in aquatic system as a result of their common use, persistence in the environment and toxicity, is one of the main hazards to life and health not only to humans but also to animals and plants. Triazine herbicides form a wide group of substances that belong among the most common agrochemicals. They and their degradation products, are very toxic and highly resistant and survive many years in the soil and water. N-Methylcarbamates ( NMCs ) are an another important class of pesticide widely used of crop protection. The analysis of water samples for NMCs has attracted increase attention in recent year. To prevent water pollution by this pesticides, precise information on their concentration levels is necessary. A rapid and selective method for the simultaneous determination of triazine herbicides atrazine, its degradation product DEA, simazine, prometryn, terbutryn and N-methylcarbamate incesticides propoxur, carbaryl and methiocarb in surface and drinking water has been developed. The water samples were preconcentrated by passage through Cia columns. The pesticides were separated and quantified by reversed-phase high performance liquid chromatography with UV diode-array detection ( DAD ). Analytical separation was performed using a concav gradient elution with acetonitrile and water on a C-ıs column. Prometryn and terbutryn were determined at 240 nm; propoxur and methiocarb at 204 nm and the others at 220 nm. Recoveries varied from 91.2 % to 99.4 % over a concentration range of 0.025 - 0.2 /xg//.46 The detection limits for the compounds investigated are in the range 0.005 -0.012 ng/l. The proposed analytical methodology was applied to analyse this pesticides in surface and drinking waters of the city Istanbul. From six water reserves, totally 40 water samples were analysed. Terbutryn was the only pesticide, dedected in three water samples at the concentrations of ( 25 ng/l ; 27 ng/l ; 74 ng /I ), under the limits of 0.1 ng /I fixed by EU.