Farklı cinsiyet kimliği ve cinsel yönelimler ile adil dünya inancı arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmada, `adil olup olmama` ve `kurbanın başına gelenlerin meşrulaştırılması` durumlarının bireyler tarafından cinsiyet kimliği-cinsel yönelim ya da yaşanılan iyi-kötü olayları hak etme üzerinden nasıl açıklandığının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında bu inceleme için hem nicel hem nitel yöntemler kullanılmıştır. Ek olarak, örgütlülük (herhangi bir LGBRT derneğine üye olmak) ve politik yönelim ile adil dünya inancı arasında bir ilişki olup olmayacağı ve varsa bu ilişkide cinsiyet kimliği ve cinsel yönelimin biçimlendirici rolü olup olmadığı araştırılmıştır. Araştırmacı tarafından oluşturulan altı hikayeyle ilgili olarak hazırlanmış olan açık uçlu sorunun cevapları, Adil Dünya İnancı Kuramı'ndan hareketle `tematik analiz`in kapalı kodlama yöntemiyle, ek olarak üç kategori ve tema için açık kodlama yöntemi ile oluşturulmuş kategori-tema ve alt temalarla incelenmiştir. Katılımcıların adil dünya inançlarını ölçmek amacıyla Kişisel ve Genel Adil Dünya İnancı Ölçeği kullanılmıştır. Ek olarak katılımcılara, `Bilgilendirilmiş Onay Formu` ve `Kişisel Bilgi Formu` verilmiştir.Çalışma kapsamında örneklemi 110 katılımcı oluşturmaktadır. Altmışaltı katılımcı kendini heteroseksüel, 18 katılımcı kendini trans, 14 katılımcı kendisini eşcinsel, 11 katılımcı kendisini biseksüel, bir katılımcı da kendisini queer birey olarak tanımlamıştır. Cinsiyet kimliği-cinsel yönelime göre karşılaştırmalar yapabilmek için katılımcılar, heteroseksüel ve LGBT bireyler olmak üzere iki grupta toplanmıştır. Katılımcı geçerliliğine bakmak için yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler de yapılmıştır. Görüşmeci katılımcılar kendisini heteroseksüel, trans, biseksüel ve eşcinsel birey olarak tanımlayan dört kişiden oluşmaktadır. Çalışma bulgularında, adil dünya inancının cinsiyet kimliği-cinsel yönelime göre farklılaşmadığı görülmüştür. Örgütlülük ile adil dünya inancı arasındaki ilişkide cinsiyet kimliği-cinsel yönelimin biçimlendirici rolü olduğu bulunmuştur. Hikaye karakterlerini değersizleştirme bu çalışma örneklemi kapsamında çok olmayıp karakterler destek verilse de kurbanın en çok değersizleştirildiği hikaye karakterlerinin LGBT karakterler olduğu ve bu değersizleştirmenin heteroseksüel bireyler tarafından daha çok yapıldığı bulgulanmıştır.Anahtar Kelimeler: Kişisel ve Genel Adil Dünya İnancı, Cinsiyet Kimliği-Cinsel Yönelim, Örgütlülük.

The aim of this study is to analyze how individuals account for the situations of `fairness` and `the justification of the victim` through gender identity-sexual orientation or deserving the good or bad incidents experienced. As part of the study, for the analysis both qualitative and quantitative methodology have been used. Additionally, it was investigated that if there is a relationship between being a member of any LGBRT associations and political orientation with belief in a just world; and if there is a relatioship, it was investigated if there is a formative role of gender identitiy and sexual orientation in this relatioship. The responses to the open-ended question related to the six stories which were developed by the researcher were analyzed through categorical-theme and sub themes constituted by closed coding methodology with reference to the theory of Belief in a Just World. To measure the beliefs of the participants in a just world, the Personal and General Scale for Belief in a Just World is applied. In addition the participants were given an `informed consent form` and a `personal information form`. 110 individuals participated in the study. 66 of the participants has identified themselves as heterosexual, 18 as transsexual, 14 as homosexual, 11 as bisexual and 1 as queer. In order to make comparisons according to gender identity and sexual orientation, participants were separated into two clusters as heterosexuals and LGBT individuals. To ensure participant validity, semi-structured interviews were also held. The interviewed participants were 4 individuals who identified themselves as heterosexual, transsexual, bisexual and homosexual individuals.The results of the study revealed no differentiation of just world belief in terms of gender identity and sexual orientation. However the findings showed that gender identity and sexual orientation play a moderatoring role on the relationship between being a member of an organization and the just world belief. The derogation of the story characters was infrequent for the sample of this study. However the findings revealed that although being supported, the most derogated story characters were LGBT characters and the actors making this derogation were mostly heterosexual individuals. Keywords: Personal and General Belief in a Just World, Gender Identity-Sexual Orientation, Being a Member of an Organization.