Gazete haberlerine göre II. Cihan Harbi ertesinde Türkiye Cumhuriyeti`nin iktisadi ve sosyal durumu

Abstract

İkinci Dünya Savaşı, 20. yüzyılda meydana gelen en büyük felaketlerden bir tanesidir. Savaşın etkileri sıcak savaşta yer almayan Türkiye'yi de içine almış, savaş boyunca değişen politikalar Türkiye'nin ihtiyatlı davranmasına neden olmuştur.Savaş yıllarında iktisadi ve sosyal hayatta yaşanan olumsuzluklar, savaş sonrasına da yansımıştır. Savaş yıllarında görülen karaborsacılık faaliyetleri savaş sonrasında da devam etmiş, Türkiye bu dönemde hayat pahalılığı ile uğraşmak zorunda kalmıştır. Hayat pahalılığı nedeniyle fiyatlarda meydana gelen artış toplumsal hayatta büyük sorunlar yaratmıştır. Savaşın sonrasında ülkeler bitik ekonomilerini yeniden canlandırmak için çabalarlarken, Türkiye'de bu dönemde iktisadi ve siyasi bağlamda değişim ve dönüşümler meydana gelmiştir. 1945 yılından itibaren öncelikle Türkiye ikili ticaret anlaşmalarına önem verirken, Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatı'na üye olarak teşkilatta alınan ticaret serbestisi kararını aynen uygulamıştır.Türkiye, zirai bağlamda 1945 yılında `Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu `nu çıkararak toprak reformunu gerçekleştirmiş, savaş sonrasında zirai bağlamda verimi arttırmak üzere Truman Doktrini ve Marshall Yardımı kapsamında Türkiye'ye yapılan yardımlar tarımın makineleştirilmesinde kullanılmıştır.Çalışmada 1942 tarihinde yayın hayatına başlayan yerel nitelikli İzmir Ticaret Gazetesi'nin 1945 yılına ait tüm sayılarında yer alan haber başlıklarından bir fihrist oluşturulmuş ve haberler değerlendirilmiştir. İncelenen yılda savaş sonrasının getirmiş olduğu yokluklar başta olmak üzere birçok sosyoekonomik haberlere, ihracat ve ithalat politikalarına, ihracatı ve ithalatı gerçekleştirilen ürünlere, zirai rekolte miktarlarına rastlanılmıştır.Devam eden süreçte, 1946 – 1950 yılları arasında faaliyet gösteren ulusal nitelikli Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinin tüm sayılarına ilişkin gerçekleştirilen çalışmalarda ise ziraatta modernleşme çabaları, paranın değerini korumak için Saraçoğlu Hükümeti tarafından alınan 7 Eylül 1946 tarihli kararlar ile mesken buhranı başta olmak üzere iktisadi ve sosyal hayata yansıyan haberler derlenmiştir. Derlenen haberler tez çalışma süresince belirlenen ikincil kaynaklarla birlikte yorumlanmıştır. Bununla birlikte söz konusu dönemde imzalanan ticaret anlaşmaları, ihracatı arttırma çalışmaları ve iç piyasa ihtiyaçlarını sağlamak için gerçekleştirilen ithalat politikalarının yanı sıra 1950 yılında kurulan Sanayi Kalkınma Bankası da gazete haberlerinden tez çalışmasına yansımıştır.Anahtar Kelimeler: İkinci Dünya Savaşı Sonrası, Tarımda Modernleşme, İhracat, İthalat, Ticaret Anlaşmaları

World War II is one of the worst tragedies that happened in 20th century. Effects of war also incorporated Turkey, which did not take part in hot war, to its structure; changing politics throughout the war caused Turkey to act restrained. Negative aspects of economical and social life during war also reflected on post-war life. Black-marketeering activities seen during the war continued also post war times, while Turkey had to cope with the high cost of living during this period. Increase in the prices because of the high cost of living caused great problems in social life. While counturies were trying to boost up their warm-out economies, economical and political changes an transitions happened in Turkey. Beginning from 1945, Turkey attached particular importance to bilateral trade agreement, affiliated to European Organisation for Economic Cooperation and Development and applied liberty of trade decisions exactly.Turkey afterwards, enacted `Law of Provision of Land` in 1945 and executed land reform; during the post-war period, the aid assisted to increase the yield, that took place in the scop of Truman Doctrine and Marshall Plan, lead to agricultural mechanisation. In this work, the articles dated to 1945 of `İzmir Ticaret Gazetesi`, which was a local newspaper contunuing its broadcast life in 1945, were photographed and formed an index and the news were evaluated through their index. At the inspected, many socioeconomic news has been encountered particularly about the poverty caused by post-war period, inportation and exportation politics, goods that were exported and imported and amount of crops. During the years 1945-1950, the researches were conducted according to all the volumes of `Akşam` and `Cumhuriyet` newspaper, news were complied notably about the efforts of agricultural mechanisation, decision took by the Saraçoğlu Government in September 1946 in order to conserve the value of the currency and the depression of settlement. The complied news were interprated along with the secondary resources during the thesis study. At the same time, commercial threaties signed during the relevant period, efforts to enhancing exportations performed inportations to balance the domestic market and also Industrial Development Bank founded in 1950 was mentioned in this thesis study.Key Words: After World War II, Modernation of Agriculture, Export, Import, Comercial Agreements