Türkiye`de stereo televizyon yayın döneminde yayınlanan yerli yapım dönem dizilerinde ses kurgusu ve tasarımı problemleri: Muhteşem Yüzyıl örneği

Abstract

Çalışmada, izleyiciye perspektif veren görüş açısına uygun duyuş açısı aktarımı dönem dizileri üzerinden, Klaus Merten'in içerik analizi tekniğine göre irdelenmiş ve sayısal veriler elde edilmiştir. Televizyonda çift kanallı (stereo) ses aktarımının başlamasıyla birlikte, çift kanallı (stereo) sesin mekân yaratmadaki etkisi, seste üç boyutluluk oluşturarak görüntüyü desteklemesi, çift kanallı sese uygun ve gerçekmişgibilik aktarımı, ses öğelerinin eksik ve devamlı olmayan kullanımı dönem dizilerinde aranmış ve var olan durum ortaya konarak sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde sese dair temel özellikler, bu özelliklerin psikoakustik karşılıkları, ses kaynağı konumlandırması verilmiştir. İkinci bölümde ise ses kurgusu, ses tasarımı ve çift kanallı (stereo) sese dair bilgiler verilerek üçüncü bölümde çalışmanın örneklemi olan dizi incelenmiştir. Ayrıca bu bölümde dizi ve dönem dizisi kavramı tanımlanarak Türkiye'de çift kanallı (stereo) televizyon yayını döneminde (1996'da HBB kanalı ile başlayan yayın dönemi) Türk Televizyon kanallarında yayınlanan yerli yapım dönem dizileri üzerinden örnek sahneler incelenerek ses kurgusu ve tasarımına dair ortak ve genel sorunlar ortaya konmaya çalışılmıştır. İncelenen 65 sahneden alınan sonuçlar yerli yapım dönem dizilerindeki ses tasarımının çift kanallı sese (stereo) ve duyuş açısına uygun kullanılmadığını göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Ses, psikoakustik, stereo ses, ses kurgusu, ses tasarımı, dönem dizileri, Muhteşem Yüzyıl

In this study, the use of point of audition that matches point of view given by the camera and editing is examined according to the Klaus Merten's quantitative content analysis in the historical television series during the stereo television broadcasting period in Turkey. The power of creating virtual space, virtual realty and third dimension of the vision by sound design in accordance with point of audition given by stereo sound is analyzed since the first stereo sound transmission starting with HBB television channel in Turkey. In the first chapter basic properties of physical and perceptional sound, sound localization; in the second, sound design, sound editing and stereo sound are discussed. Third chapter examines television series and the genre of historical television series. Selected scenes of Muhtesem Yuzyil and other historical television series are analyzed according to point of audition questioning whether these selected scenes match the point of view and lack the sound elements or not. Results of the 65 scenes that are analyzed show that sound design in historical television series doesn't match point of auditon and stereo sound.Keywords: Sound, psychoacoustics, stereo sound, sound editing, sound design, historical television series, Muhtesem Yuzyil