Motivational processes involved in the relationship between leadership and organizational citizenship behaviors

Abstract

Bu çalışmanın amacı iki tip liderlik davranışının, babacan liderlik (BL) vedönüştürücü liderlik (DL) davranışlarının, örgütsel vatandaşlık davranışları (ÖVD) ileilişkilerindeki güdüsel süreçleri açıklayan bir süreç modeli geliştirmektir. BL ve DLdavranışlarının lidere duyulan güven ile birlikte, hem içsel hem de dışsal güdüleriarttırarak ÖVD'na olumlu etki edecekleri önerilmiştir. Çalışmada yer alan içsel güdülerpsikolojik yetkelenme ve örgütle özdeşleşmedir. Dışsal güdüler araçsallık inancı veizlenim yönetimidir. Önerilen modeli test etmek için, Türkiye'deki 49 farklı kurumdan239 beyaz yakalı çalışana anket uygulanmıştır. Model, yapısal denklik modellemesi(YDM) ile test edilmiş ve verilere iyi uyum sağlamıştır (Ï2 = 15.70, p = .11; Ï2/df = 1.6;GFI = .97; AGFI = .94; TLI = .97; CFI = .99; RMSEA = 0.05). BL ve DL davranışlarınınÖVD ile olan ilişkilerinde, güdüsel süreçler ve lidere duyulan güven tam aracılık etmiştir.Lidere duyulan güven, çalışanların psikolojik yetkelenmeleri için bir ön koşul olarakbulunmuştur. BL ve DL davranışları aynı içsel güdüler aracılığı ile ÖVD'na yol açarken,farklı dışsal güdüler aracılığı ile ÖVD'na etki etmişlerdir. BL ve DL davranışlarınınçalışanlarla ilgili benzer olumlu sonuçlara (ÖVD) farklı sebeplerle yol açtıkları sonucunavarılmıştır. Çalışanların dikey toplulukçuluk yönelimi BL ve dışsal güdüler arasındakiilişkilerde belirleyici değişken olmuştur. Bulguların teorik ve uygulamaya yönelikkatkıları, daha sonraki araştırmalara yönelik önerilerle birlikte tartışılmıştır.Anahtar sözcükler: Örgütsel vatandaşlık davranışları, liderlik, içsel ve dışsal güdüselsüreçler.

The aim of the present study was to develop a process model explaining themotivational processes through which two leadership behaviors, namely, paternalisticleadership (PL) and transformational leadership (TL) behaviors were associated withorganizational citizenship behaviors (OCBs). It was proposed that PL and TL behaviorswould exert their positive influence on OCBs through both intrinsic and extrinsicmotivations as well as trust in leader. The intrinsic motivations involved in the study werepsychological empowerment and organizational identification. The extrinsic motivationswere instrumentality beliefs and impression management. To test the proposed model, 239white-collar employees from 49 organizations operating in Turkey were completed asurvey. The model was tested through structural equation modeling (SEM) and provided agood fit to the data (Ï2 = 15.70, p = .11; Ï2/df = 1.6; GFI = .97; AGFI = .94; TLI = .97; CFI= .99; RMSEA = 0.05). The relationship of PL and TL behaviors with OCBs was fullymediated by the motivational processes and trust in leader. Trust in leader was a keycondition for employees? psychological empowerment. PL and TL behaviors werepositively associated with OCBs through the same intrinsic motivations; whereas theywere related to OCBs through different extrinsic motivations. It was concluded that PLand TL behaviors were related to similar positive employee outcomes (i.e. OCBs), butprobably for different reasons. Vertical collectivism as a value orientation moderated therelationship between PL and extrinsic motivations. The theoretical and practicalimplications are discussed along with the suggestions for future research.Key words: Organizational citizenship behaviors, leadership, intrinsic and extrinsicmotivational processes.