Are boys really favored in patriarchal societies?: Evidence from Turkey

Abstract

Deaton ve Subramanian'ın (1991) öncülük yaptığı araştırma ile harcama düzeninde cinsiyet ayrımcılığı/yanlılığı son yirmi yılın önemli çalışma konusu olmuştur. İktisat yazınındaki bu konudaki erken çalışmalar düşük ve düşük-orta gelirli olan ülkeler üzerinde yoğunlaşmıştır. Araştırmalarda konu olan ülkelerdeki kız çocuklarında göreceli olarak daha yüksek çocuk ölüm oranları ve ?kayıp kız? fenomeni bu çalışmaların gerekçesini oluşturmuştur. Ancak, yapılan çalışmaların çoğu hanehalkı harcamalarında kız çocuğa yönelik ayrımcılığa işaret eden kayda değer bulguya ulaşamamıştır. Düşük gelirli ülkelerde hanehalkı içerisinde harcama düzenine yönelik yapılan önceki araştırmalardan farklı olarak bu çalışma, üst-orta gelirli ülke olarak sınıflandırılan Türkiye üzerine yapılmıştır. Bu çalışmada Türkiye İstatistik Kurumu'ndan elde edilen 2003, 2004 ve 2005 yılı Hanehalkı Bütçe Anketleri kullanılarak, kırsal ve kentsel alanlarda hanhehalkı içinde çocuklara yönelik cinsiyet ayrımcılığı araştırılmıştır. Bu konudaki çalışmaları takiben, çocuk malları ve yetişkin malları için Engel eğrilerinin tahminleri yapılmıştır. Sonuçlar, Türkiye'nin yaygın ataerkil kültür anlayışına rağmen, Türk ailelerinin tüketim düzenlerinde kız çocuğuna yönelik ayrımcılığın az olduğunu göstermektedir. Yetişkin mallarındaki tüketim düzeni incelendiğinde hanehalkı kaynaklarından tasarruf edilerek bu kaynakların kızların ihtiyaçları için kullanılarak kız çocukların belirgin bir biçimde kayrıldığı, gözlemlenmektedir. Çocuk mallarında yapılan harcamalarda ise hem kız çocuklarının hem de erkek çocuklarının kayrıldığı, dolayısıyla karışık bir düzen olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar hem parametrik hem de semiparametrik Engel eğrilerinin tahminlerinde tutarlı olduğunu göstermiştir.

Gender bias in expenditure patterns has been an issue of concern over the last two decades, starting with the pioneering work of Deaton and Subramanian (1991). The main argument was that if systematic patterns of discrimination exist, they would be reflected in the household expenditure pattern. Early studies focused on low income and lower middle income countries. This literature is motivated by higher child mortality among girls and the ?missing girl? phenomena. However, most studies have failed to find significant evidence in household spending of discrimination against girls. This study differs from previous papers by investigating expenditure patterns in an upper middle income country ? Turkey. Household level data set obtained from the Turkish Statistical Institute Household Budget Survey for 2003 through 2005 were used to investigate intrahousehold gender discrimination among children in rural and urban Turkey. Following the existing literature, we estimate Engel curves for child goods and adult goods. Despite the widespread impression of a patriarchal culture in Turkey, the expenditure patterns of Turkish families show little evidence of discrimination against girls. The pattern of spending on adult goods indicates that girls are favored, in the sense of capturing a larger share of household resources. For child goods, a more mixed pattern of both boy and girl bias is revealed. The results are show to be robust to parametric and semiparametric estimation of the Engel curves.