Uluslararası menkul kıymet yatırım uyuşmazlıklarında tahkim

Abstract

Uluslararası menkul kıymet yatırımlarının kendine özgü yapılarının yol açtığı karmaşık uyuşmazlık tiplerinin çözümünde tahkim uygulaması; hem yatırımcı haklarının korunması hem de bu alandaki araştırmaların yetersiz olması nedenleriyle konunun seçilmesinde belirleyici olmuştur. Bu bağlamda; uluslararası menkul kıymet yatırımlarına ilişkin çıkabilecek uyuşmazlıkların tahkim ile özellikle de uluslararası yatırım tahkimi yoluyla çözümüne uygun olup olmadığının uluslararası anlaşmalar, ulusal mevzuat ve ICSID kararları göz önünde bulundurularak incelenmesi çalışmamız içeriğinde ele alınan temel konuyu oluşturmaktadır. Menkul kıymet yatırım uyuşmazlıklarında alternatif bir çözüm yöntemi olarak tahkimin uygulanması hususunda dünyada kat edilen mesafenin ve Türkiye'nin bu açıdan bulunduğu konumun saptanması da çalışmamızla ilgili ele alınan diğer bir konudur. Bu kapsamda, başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerdeki mevcut uygulamaların örnek gösterilerek karşılaştırmalı bir şekilde incelenmesi yoluyla ülkemiz bakımından sağlıklı sonuçlara varılması amaçlanmıştır. Çalışmamız kapsamında uluslararası menkul kıymet yatırımlarının yatırım tahkimine konu olması sorunu hedef olarak seçilmiş ve bu konu esas olarak incelenmiş olmakla birlikte, bu tür yatırımların yerel tahkime konu olmasına ilişkin hususlar incelenirken, ticari tahkim de çalışmamız kapsamında ele alınmıştır. Bu kapsamda, ICSID Konvansiyonu çerçevesinde yatırım uyuşmazlıklarının tahkim yoluyla çözümünde, dolaylı bir yatırım türü olan uluslararası menkul kıymet işlemlerinin bir yatırım olarak kabul edilip edilemeyeceği sorunu konuyla ilgili bazı ICSID kararları göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Ayrıca, Türkiye'de menkul kıymet yatırım uyuşmazlıklarının yatırım kuruluşları ile yatırımcılar arasındaki çerçeve sözleşmeler kapsamında tahkim yoluyla çözümü ve bu tür uyuşmazlıkların ICSID tahkimine konu olma hususu yerli ve yabancı yatırımcılar açısından değerlendirilmiştir.

This dissertation focusses on the implementation of the arbitration proceedings towards offering resolutions to complex disputes in international securities investments. This study plans to provide solutions and guides towards protecting the investors' rights. The suitability of the implementation of the arbitration proceedings towards the resolution of disputes in international securities investments is assessed by considering international agreements, national legislation, and ICSID decisions.In this study, the state of implementation of arbitration as an alternative dispute resolution method for the investment securities in the world is investigated, and Turkey's position is examined. In this context, current practices in developed countries, including the US, are investigated and compared with practices in Turkey in order to reach firm conclusions.Within our scope of work, the investment arbitration has been selected as the subject of the target problem in international securities investment, however, while such investments pertaining to the subject of the local arbitration being examined, commercial arbitration is also considered. In this context, the possibility of the acceptance of international securities transaction as an indirect investment in resolving disputes by arbitration has been analyzed by taking into consideration some ICSID decisions. In addition, the resolutions through arbitration for the securities investment disputes in Turkey within the scope of the framework contracts between the investor and investment institutions have been studied. Furthermore, the possibility of these disputes to be the subject of ICSID arbitration for both domestic and foreign investors is evaluated.