86/4 numaralı Rusya Ahkam Defterinin transkripsiyon ve incelenmesi (s. 1-95)

Abstract

Osmanlı Devleti ile Rusya arasındaki ilişkiler 1497 yılında II. Bayezid döneminde başlamış, II. Mustafa döneminde 13 Temmuz 1700 yılında imzalanan İstanbul Antlaşması'ndan sonra hız kazanarak devam etmişti. 1768'de başlayan Osmanlı-Rus Savaşı sonunda Küçük Kaynarca Antlaşması imzalanmıştır. Bu tarihten itibaren Osmanlı Devleti ile Rusya arasındaki gerginliğin en önemli sebepleri arasında Kırım meselesi önemli yer tutmuştur. Rusların Kırım'ı işgali ve Karadeniz'e inmeleri Osmanlı-Rus ilişkilerine yeni bir boyut kazandırmıştı. İki devlet arasındaki ilişkilerde 1782 yılında imzalanan Ticaret Antlaşması'nın önemli bir yeri vardı. Bu süreçle ilgili tutulan kayıtlar Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan ve yaptığımız tez çalışmasına da konu olan Düvel-i Ecnebiye Defterleri serisi içerisindeki 86/4 Numaralı Rusya Ahkam Defteridir. 86/4 Numaralı Rusya Ahkâm Defteri'nin Transkripsiyon ve İncelenmesi (s. 1-95) adlı çalışmamız, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 17 Temmuz 1774'te imzalanan Küçük Kaynarca ve 1782 yılında imzalanan Ticaret Antlaşması'ndaki ticaretle alakalı maddelerinin uygulanmasında yaşanan sorunlara ışık tutmaktadır. Ayrıca, Rus tüccarlardan alınan vergiler, mallarının yağmalanması, izn-i sefine vb. sorunla birlikte, ticarete konu olan ürünler hakkında da önemli bilgileri içermektedir.Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Rusya, Ticaret, Ahkam, Karadeniz.

The relations between Ottoman Empire and Russia had begun in the reign of Bayezid II in 1497, and accelerated after the signing of the Istanbul Agreement in the reign of Mustafa II. on July 13, 1700. The treaty of Küçük Kaynarca had been signed at the end of the Ottoman-Russian war starting at 1768. From this date, the Crimean issue had taken important place among the most important reasons of the tension between Ottoman Empire and Russia. The occupation of Crimea by Russia and its landing to Black Sea brought a new dimension to the Ottoman-Russia relations. The Treaty of Trade signed by two states in 1782, had got an important place in the place between these two states. The records kept regarding this process has been found in the Ottoman Archives of the Prime Ministry. The Russian Ahkam Defteri with the number 86/4 in the Duvel-i Ecnebiye Defterleri (The Foreign States Records) series which become within the records mentioned have been the subject of our thesis study.Our study sheds light on problems occured upon the application of articles related to trade in the Küçük Kaynarca Treaty, signed on July 17, 1774 and The Trade Treaty, signed in 1782. Also, our study contains many important knowledges such as taxes from Russian merchants, plundering the goods, izn-i sefine (permission for ship) and the products subject to trade between the Ottoman Empire and Russia.Key Words: Ottoman, Russia, Trade, Ahkam, The Black Sea.