The micro and macro interactional factors associated with socio - behavioral development in early childhood years

Abstract

Gelişim psikolojisi literatürü, erken çocukluk dönemindeki dışsallaştırma davranışları üzerine birçok çalışma içermektedir. Bunun sebebi de, erken çocukluk dönemindeki bu olumsuz davranışların, ileriki yaşlarda olumsuz akran ve aile ilişkilerine, akademik sorunlara ve ergenlikte problem davranışlara neden olduğunun bilinmesidir. Literatürde dışsallaştırma davranış problemleri ile ilgili olan koruyucu ve risk etkenlerinden birçok değişken araştırılmıştır, ancak aile ve mahalle ekolojileri, çocuğun davranışlarında en çok etkiye sebep olan değişkenler olarak bulunmuştur. Bu tez çalışması da, aile ve mahalle ekolojilerinin önemini vurgulayarak, bu etkenlerin çocuğun okula başlama çağındaki dışsallaştırma davranış problemlerine etkisini araştıracaktır. Erken çocuklukta sosyal-davranışsal gelişimi araştıran bu tez çalışması, birbirini takip eden ve tamamlayan dört çalışmayı içermektedir. Bu çalışma şunları kapsamaktadır: (1) aile yapısal özelliklerinin (sosyoekonomik düzey ve eğitim düzeyi) ve annenin farklı kaynaklardan aldığı desteğin (eşinden, ailesinden ve mahalleden) onun olumlu ve olumsuz ebeveynlik davranışlarına olan etkisini; (2) 3 yaşındaki çocukların ailelerinin sosyoekonomik düzeyinin (aile ve mahalle sosyal kaynakları düşünülerek), onların dışsallaştırma davranış problemlerine ve uyumlu sosyal davranışlarına etkisini; (3) çocuklardaki dışsallaştırma davranışlarının kişilerarası varyasyonunu ve çocukların dışsallaştırma davranış yörüngelerini ve ebeveyn davranışlarının (duyarlılık, sıcaklık ve olumsuz/katı disiplin) 3 yaşından 8 yaşına kadar olan süreçte bu yörüngeye olan etkisini; (4) ebeveyn davranışları ve çocuk dışsallaştırma davranışları arasındaki dinamik ve karşılıklı ilişkisel etkiyi, ve ebeveynlik, çocuk davranışları ve annelerin çevrelerinden aldıkları sosyal desteğin incelenmesini. Çalışmanın verilerini boylamsal ve temsili bir örneklem oluşturan Türkiye'de Erken Çocukluk Gelişim Ekolojileri (TEÇGE) araştırmasının verilerinden elde edilecektir. TEÇGE araştırması, çocukları ve onların annelerini 3 yaşından 8 yaşına kadar takip etmiştir (N=1052). Çalışmanın sonuçları göstermiştir ki: (i) düşük eğitim ve sosyo-ekonomik düzeye sahip ailelerde, geniş aileden anneye gelen destek onun olumlu ebeveynlik becerileri için koruyucu bir faktör olmaktadır; (ii) düşük sosyo-ekonomik düzeydeki aileler için, ebeveyn sıcak ve destekleyici davranışları çocuğun olumlu sosyal gelişimi için koruyu bir etkendir; (iii) çocukların hemen hemen tüm aile ve mahalle özellikleri, dil gelişimleri ve sosyal davranışları sosyo-ekonomik düzeyin iki göstergesi ile de (anne eğitim eviyesi ve ailenin ekonomik refahı) anlamlı olarak değişkenlik göstermektedir; (iv) ortalama olarak, erken çocukluk döneminde, dışsallaştırma davranışları 1SS olarak azalmaktadır; (v) ebeveyn olumsuz davranışlarındaki değişim çocuğun dışsallaştırma davranışlarındaki değişim ile pozitif yönde ilişkilidir ve olumsuz ebeveyn davranışlarındaki 1.5SS değerindeki düşüş çocuklardaki dışsallaştırma davranışlarında 2 yıllık düşüşe neden olmaktadır; (vi) annenin cezalandırıcı davranışlarının, çocuğun dışsallaştırma davranışlarına, hem eşzamanlı hem de boylamsal etkileri bulunmaktadır, fakat çocuğun dışsallaştırma davranışları, düzenli olarak annenin cezalandırıcı davranışlarını etkilememektedir; (vii) annenin mezo-sisteme ve çocuğun mezo-sisteme önemli etkileri bulunmaktadır.

The developmental literature directed its attention to externalizing behaviors, because problems in early childhood years were related with problems in peer and family relationships, and academic and disruptive problems in adolescence. Relevant with the importance of familial and environmental factors, this study aimed to identify how the child social-behavioral development during the early childhood years was formed. There were four consecutive studies to investigate the possible factors affecting the child social-behavioral development. This thesis examined (1) how the family structural characteristics (socio-economic status and maternal education) and the support from different sources (husband, family, neighborhood) were linked with the negative and positive parenting practices; (2) how socio-economic status (SES) was linked to externalizing behaviors and prosocial behaviors of 3 year-old children through the characteristics of their developmental environments (family and neighborhood resources), (3) the inter-individual variation in trajectories of aggressive behaviors in children, and the association of trajectories of three different types of parenting behaviors (responsiveness, parental warmth, and power assertion) with the level and change in aggression through age 3 to 8; (4) the dynamics and bi-directionality of parenting and child externalizing problem, and the tri-directionality of parenting, child behaviors, and social support that mothers received. The data were obtained from the study of Early Childhood Developmental Ecologies in Turkey (ECDET) which was a longitudinal and representative study included children form age 3 to 8, and their mothers (N=1052). The results indicated that: (i) the support from the family had a protective role for the positive parenting practices for the parents with risk status of low SES and education level; (ii) maternal warmth and responsiveness was an important protective factor for children's prosocial behaviors if their families were economically disadvantaged; (iii) almost all of the family and neighborhood characteristics of the children, and their vocabulary knowledge and prosocial behaviors significantly differed by the two indicators of SES (i.e., maternal education and family economic well-being); (iv) on average, children's aggression declined by about 1SD in early childhood; (v) the change in maternal power assertion was positively and significantly associated with the change in child aggression such that a delay in the decline in power assertive behaviors by 1.5SD resulted in a 2-year delay in the decline in aggression when the children were 7; (vi) maternal power assertion had a significant and substantial concurrent and longitudinal effects on child externalizing behaviors, but the effects of child externalizing behaviors systematically did not predict later maternal power assertion; (vii) there were substantial mother-to-mesosystem, and child-to-mesosystem effects.