Adjudicating economic, social and cultural rights: A comparative analysis of the reasonableness review standards of the committee on economic, Social and Cultural Rights and The Committee on the rights of persons with disabilities

Abstract

ÖzetEkonomik, sosyal ve kültürel (ESK) haklara ilişkin yargılama konusundaki ulusal yahut bölgesel hukuk düzeyindeki gelişmeleri takiben, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Sözleşme Organları düzeyinde de ESK haklara ilişkin yeni yargılama yolları yaratılmıştır. ESK haklara ilişkin bireysel başvuru yolunu getiren BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmeye Ek İhtiyari Protokol 2008'de kabul edilmiştir. Bu Protokol'ün kabul edilmesiyle aynı dönemde, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme ve İhtiyari Protokol'ü yürürlüğe girmiştir. Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'deki makul uyumlaştırma yükümlülüğünü de kapsayan eşitlik ilkesi, ESK haklar bakımından önemli bir kolaylaştırıcı rol üstlenmektedir.Bu tez, her iki Sözleşme organının (Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi ve Engelli Hakları Komitesi) BM düzeyinde ESK hakların yargılanması konusunda neler vadettiklerini anlamak ve Komiteler arası etkileşim için olasılıkları gözlemleyebilmek için karşılaştırmalı bir analiz sunmayı amaçlamaktadır. Bu tez ilk olarak Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme'nin makul olma kriterinin insan onuru kavramını merkeze aldığını, maddi eşitliği sağlamaya ilişkin yorumlara olanak sağladığını ve ESK hak ihlallerine yönelik etkili hukuki çareler sunduğunu savunmaktadır. Diğer yandan, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'nin kapsayıcı eşitlik kavramını makul olma kriterinin merkezine aldığını fakat hukuki çareler bağlamında daha sınırlı olabildiğini savunmaktadır. Çalışmanın sonunda, Sözleşme organlarının şimdiye dek devletlerin Sözleşmelerle uyumluluğunu denetlerken dikkate aldıkları kriterlere dayanarak, güçlü ve zayıf yönlerine dair karşılaştırmalı bir değerlendirmeye yer verilmekte ve Sözleşme organlarının içtihatlarının birbirleriyle etkileşim içinde olabileceği ve birbirini tamamlayabileceği savunulmaktadır.Anahtar Kelimeler: yargılanabilirlik, dava edilebilirlik, sosyal ve ekonomik haklar, sosyal haklar, makul uyumlaştırma, kapsayıcı eşitlik, aşamalı gerçekleştirilebilirlik, makul olma

AbstractThe development of the economic, social and cultural (ESC) rights adjudication at domestic and regional levels has been followed by the creation of new avenues for ESC rights adjudication within the UN human rights treaty bodies. The Optional Protocol to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (OP- ICESCR) was adopted in 2008, which has created an individual communications procedure. Around the same time the adoption of the OP-ICESCR, the Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD) and its Optional Protocol (OP-CRPD) entered into force. The CRPD's equality norm, including the duty of reasonable accommodation, is an important facilitator of ESC rights.This thesis seeks to provide a comparative analysis of the ESC rights adjudication before these two UN human rights treat bodies, the Committee on Economic, Social and Cultural Rights (CESCR Committee) and Committee on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD Committee), to understand what they offer for ESC rights adjudication at the UN level and to see possibilities for cross-fertilization. It makes a two-fold argument. First, the CESCR's reasonableness review framework gives due account to dignity and provides an avenue for some substantive equality considerations. Furthermore, it seeks to provide effective remedial justice for ESC rights violations. This contrasts with the CRPD, which locates its unique inclusive equality consideration at the centre of its reasonableness review, but has limitations with respect to remedial justice. At the end, a discussion of the strengths and limitations of both treaty bodies is provided in a comparative manner, based on the criteria that the two Committees have provided to date with respect to the assessment of states' compliance with the principles enshrined in the Conventions and it is argued that the case law of these Committees can be complementary to each other and there is much opportunity for cross fertilization.Keywords: justiciability, ESC rights, socio-economic rights, reasonable accommodation, inclusive equality, progressive realization, reasonableness review