İsmâil Sâdık Kemâl Vecîhî Paşazâde (Ö.1310/1893)`nin İhlâs Sûresi tefsiri ve üzerine yapılan şerh: Tahkik-inceleme

Abstract

İhlâs sûresi, Allah'ın zatını tanıtan ve İslâm mesajının özünü veren Kur'ân'ın yoğun içerikli sûrelerinden birisidir. Bu konuda vârid olan hadisler ve İslâm bilginlerinin özgün çalışmaları İhlâs sûresine olan alâkayı artırmıştır. Çalışmamızda, müstakil İhlâs sûresi tefsir çalışmalarından birisi olan İsmâil Sâdık Kemâl b. Muhammed Salih Vecîhî Paşa'nın Sâdiku'l-Mekâl Mecmeu'l- Kemâl adlı eseri ele alınmıştır. Tezimizde öncelikle bu Müellif tanıtılmış ve eseri tahkik edilmiştir. Daha sonra Vecîhî Paşazâde'nin tefsiri üzerine, Hâfız Sâib Nuh b. Mustafa'nın kaleme aldığı Menbeu'n-Nevâl Mâdenü'z-Zülâl alâ Sâdiki'l-Mekâl Mecmei'l-Kemâl adlı şerh çalışması tahkik edilmiştir. Çalışmamızda öncelikle müelliflerin hayatı, âilesi, ilmi yönü ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, ardından bu eserler tahkik ve tercüme edilmiştir.Tezimiz, giriş, iki ana bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Girişte çalışmamızın konusu, amacı, metodu ve kaynakları hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Vecîhî Paşazâde'nin hayatı, âilesi, ilmi yönü ve eserleri hakkında bilgi verilmiş ve Sâdiku'l-Mekâl Mecmeu'l-Kemâl isimli eseri ele alınmış ve tanıtımı yapılmıştır. İkinci bölümde ise Şârih Hâfız Sâib Nuh'un Menbeu'n-Nevâl Madenü'z-Zülâl alâ Sâdiki'l-Mekâl Mecmei'l-Kemâl adlı eseri tahlil edilip değerlendirilmiştir. Tezimiz, genel değerlendirme ve öneriler içeren sonuç kısmı ile son bulmaktadır.Anahtar Kelimeler: İhlâs sûresi, İsmâil Sâdık Kemâl b. Muhammed Salih Vecîhi Paşa, Hafız Sâib Nuh b. Mustafa, Sâdiku'l-Mekâl Mecmeu'l-Kemâl, Menbeu'n-Nevâl Madenü'z-Zülâl alâ Sâdiki'l-Mekâl Mecmei'l-Kemâl.

Surah of Ikhlas is one of the intense surahes of the Qur'an which gives the essence of the Islamic message and introduces the essence of Allah. The hadithes on this subject and the original studies of Islamic scholars have increased the relevance of surah.In our study, one of the works of commentary of the independent Surah of Ikhlas is Ismail Sadik Kemal b. Muhammad Salih Vecihi Pasha's work named Sadiku'l-Mekal Mecmeu'l-Kemal is discussed. In our thesis, first of all, this author was introduced and his work was examined. Later on the commentary of Vecihi Pashazade, Menbeu'n-Neval Madenu'z-Zulal ala Sadiki'l-Mekal Mecmei'l-Kemal, written by Hafiz Saib Nuh b. Mustafa, was examined. In our study, first of all, these works were examined and translated, then information about the life, family, scientific direction and works of the authors were given.Our thesis consists of an introduction, two main chapters and a conclusion. In the introduction, information about the subject, aim, method and sources of our study was given. In the first chapter, information about Vecihi Pashazade's life, family, scientific direction and works are given and his work named Sadiku'l-Mekal Mecme'ul-Kemal was discussed and introduced. In the second chapter, Sharih Hafiz Saib Nuh's Menbeu'n-Neval Madenu'z-Zulal ala Sadiki'l-Mekal Mecmei'l-Kemal were analyzed and evaluated. Our thesis ends with the conclusion part which includes general evaluation and recommendations.Key Words: Ismail Sadik Kemal b. Muhammed Salih Vecihi Pasha, Hafiz Saib Nuh b. Mustafa, Sadiku'l-Mekal Mecmeu'l-Kemal, Menbeu'n-Neval Madenu'z-Zulal ala Sadiki'l-Mekal Mecmei'l- Kemal, Surah Ikhlas.